عدم رشد کافی
بین سنین 9 تا 16 ماهگی باید به قد و وزن مناسب برسد تا برای تلقیح آماده شوند. سن 15 ماه و وزن 350 کیلو برای تلقیح مصنوعی مناسب است. لذا عدم رشد کافی می‌تواند به معنی بیماری باشد.
دلایل عدم رشد کافی
نداشتن جیره غذایی مناسب برای رشد دام: در این مرحله جیره دام باید حاوی انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی کافی باشد. چاقی دام باعث عدم آبستنی و مشکلات بعد از زایمان می‌شود.
آلودگی انگلی: انگل‌های خارجی مانند کنه، کک و شپش که بر روی پوست حیوان زندگی می‌کنند. انگل‌های داخلی مانند کرم روده، شیردان، ریه و جگر که از طریق آب یا غذا وارد بدن حیوان می‌شود.
علائم این بیماری
سرعت رشد کم، بی حالی و بی اشتهایی، ژولیده بودن موهای دام، مبتـلا شـدن بـه بیماری‌هایـی ماننـد زردی و بابزیـوز (عامـل آن کنـه خصوصـا در فصـول گرم سـال)
پیشگیری
تهیه جیره مناسب
استفاده از مکمل های غذایی ویتامینه و معدنی
استفاده از داروی ضد انگل با تجویز دامپزشک
سم پاشی جایگاه دام
برای سم پاشـی جایـگاه دام ابتـدا باید کـود و بسـتر و آخورهـای دام را تخلیه کرده و سـپس سـم را در مخزن سـمپاش با دز پیشـنهادی توسط شـرکت سازنده بـا آب مخلـوط و اقـدام بـه سمپاشـی کـف، دیوارهـا و سـقف جایـگاه بسـته و محوطـه بهاربنـد نمود.
زردی (تیلریوز)
عامل بیماری زردی ( انگل تیلریا) از طریق کنه منتقل می شود که پس از نشستن بر روی پوست حیوان و نیش زدن موجب انتقال انگل به خون حیوان میزبان می‌شود.
علائم
تب بالای 41 درجه
کم اشتهایی و عدم نشخوار
زردی مخاطهای چشم
کاهش تولید شیر و گوشت و وجود نقاط خونریزی روی مخاط چشم
متورم شدن غدد لنفاوی جلوی کتف
پیشگیری
مبارزه با کنه‌ها در فصول بهار و تابستان از طریق سمپاشی جایگاه و بدن دام
استفاده از ضد انگل مناسب (آیورمکتین)
استفاده از واکسن ضد زردی از سه ماهگی و تکرار آن سالی یکبار به غیر از زمان آبستنی
پیروپلاسموز (بابزیوز)
عامـل بیمـاری بابزیوز (انگل بابزیا) از طریق کنه منتقل می شـود که پس از نشسـتن بـر روی پوسـت حیـوان و نیـش زدن موجـب انتقـال انـگل بـه خـون حیـوان میزبـان می‌شـود.
علائم بیماری
تب ناگهانی 41 تا 42 درجه
بی اشتهایی و عدم نشخوار
خون در ادرار
تنفس و ضربان قلب بالا
پیشگیری
مبارزه با کنه ها در فصول بهار و تابستان از طریق سمپاشی جایگاه و بدن دام
استفاده از داروی ضد انگل
استفاده از واکسن ضد بابزیوز
بیماری تب برفکی
بیمـاری تـب برفکـی یـک بیمـاری عفونـی بسـیار واگیـردار ویروسـی اسـت کـه حتی از طریـق هـوا می‌توانـد منتقـل شـود و خسـارت‌های فراوانی را بـه واحـد گاوداری وارد کنـد. ایـن ویـروس می‌توانـد همـه رده‌هـای سـنی (گاو و گوسـاله و تلیسـه) را درگیـر کند و دوره کمون این بیماری 3 تا 20 روز است. این ویروس پایداری بالایی در فضولات حیوان دارد.
علت بیماری
عامـل ایـن بیمـاری ویـروس اسـت و به راحتـی می توانـد از طریق هـوا، خـوراک دام ماشـین‌های حمـل خـوراک و ... منتقل شـود و در سـطح گله نیز از طریـق آب، خوراک دام، لبـاس، چکمـه کارگـران و ترشـحات دفـع شـده از بـدن دام به راحتـی پخـش و تعـداد زیـادی از حیوانـات را درگیر کند.
علائم بیماری
تب ناگهانی و شدید 42 درجه
بی اشتهایی
کاهش تولید شیر
ایجاد تاول و زخم بر روی زبان، کام و دهان، روی پستان و شکاف بین سم
پیشگیری
واکسیناسیون (دو نوبت در سال توسط شبکه ی دامپزشکی انجام می‌گیرد)
جلوگیری از ورود دام مشکوک به گله، ضدعفونی ماشین‌های حمل خوراک دام و شیر با موادی مانند فرمالین 5 درصد، سود 2 درصد و آهک
مکمل‌های تقویتی ویتامین و مواد معدنی
لمپی اسکین
یـک بیمـاری عفونـی و واگیـردار اسـت کـه بـه شـکل ضایعـات پوسـتی در گاو دیـده می‌شود. این بیماری از طریق گزش حشرات منتقل می‌شود.
علائم
افزایش دمای بدن حیوان به 41 تا 42 درجه
لاغر شدن
سقط جنین
کاهش شیر دائمی یا موقت
ریزش اشک و ترشحات دهان و بینی
ظهور تاول‌های کوچک روی پوست سر و گردن، پشت، پستان و ناحیه تناسلی
پیشگیری
واکسیناسیون با واکسن آبله گوسفندی به میزان 5 سی سی
سمپاشی جایگاه
خارج کردن فضولات به طور مرتب
رعایـت نـکات بهداشـتی در گلـه (جلوگیـری از ورود دام هـای مشـکوک بـه گله، ضدعفونـی کـردن ماشـین های حمـل خـوراک دام و شـیر قبـل از و ورود بـه دامـداری، جـدا و قرنطینـه کـردن گاوهـای آلـوده، رعایـت بهداشـت فـردی کارگـران
بیماری پنومونی
یـک بیماری تنفسـی اسـت کـه بیشـتر در دام های جـوان در گله مشـاهده می شـود. ایـن بیمـاری از طریـق هوا، ترشـحات و... منتشـر می شـود و بـه سـرعت می‌توانـد بـه تعـداد زیـادی از دام هـا منتقـل شـود.
علل بیماری
ضعیف بودن دام به دلیل عدم تغذیه با آغوز
تراکـم بـالای دام در جایـگاه باید حداقل 4 متر فضای مسقف به ازای هر تلیسه در نظر گرفته شود.
عدم خروج بستر کود دامی و تمیز کردن جایگاه
استفاده داروهای لازم در حمل و نقل دام در مسافت‌های طولانی
عوامل میکروبی و ویروسی
علائم بیماری
سرفه خشک و تنگی نفس(دل زدن)
تب یالای 40 تا 41 درجه
بی اشتهایی
خروج ترشحات از چشم و بینی
بیماری تلیسه عضله سفید
بیمـاری کمبـود ماده ی مغذی اسـت کـه برخی مواقـع موجب مرگ ناگهانی تلیسـه می‌شود.
علل بیماری
کمبود ویتامین E و سلنیوم
عوامل وراثتی
علائم بیماری
سختی در ایستادن و حرکت
لرزش ماهیچه
خم کردن و قوس پشت
افتادن و دست و پا زدن
بیماری اسهال گوساله
اسـهال عبـارت اسـت از دفـع مدفـوع بـه طـور غیر طبیعـی آبکـی یـا شـکل نیافتـه به دفعـات زیـاد. درصـورت عـدم درمـان می توانـد بـه تلـف شـدن دام نیـز منجـر شـود.
علل بیماری
عوامل تغذیه‌ای(تغییـر ناگهانـی جیـره از علوفه به کنسـانتره، وجود مـواد ملین بیش از حد در جیره غذایی مانند تفاله چغندر، کپک و قارچ یا مواد سمی
عوامل ویروسی یا باکتریایی مانند اشرشـیاکلی، سـالمونلا، کوکسـیدیا، روتراویروس، کرونا ویروس
عدم تغذیه کافی با شیر آغوز
آلودگی محیطی
علائم بیماری
تغییر فرم مدفوع، تب و لرز، ی حالی و بی اشتهایی
پیشگیری
رعایـت اصـول بهداشـتی در جایـگاه
واکسیناسـیون
مصرف آغوزکافی
بیماری تورم مفاصل گاو
از جملــه بیماری هــای انــدام حرکتــی تلیســه اســت و حیــوان در هرســنی می توانــد بــه آن مبتــلا شــود. در صــورت عــدم رســیدگی منجــر بــه لنگــش حیــوان نیــز می شــود.
علل بیماری
بستر نامناسب (بتن تخریب شده در بستر، آلودگی موجود در بستر)
وارد شدن استرس به دام
انتشار آلودگی میکروبی
علائم بیماری
مهم ترین علامت بیماری، ورم مفصل اندام حرکتی (دست و پا) است.
سختی درحرکت
تب و التهاب
پیشگیری
بستر مناسب در فضای نگهداری تلیسه‌ها
پیشگیری از وارد شدن استرس به دام
تلیسه فری مارتین
یک نوع ناهنجاری در دوران جنینی است که درآن تلیسه عقیم می شود.
علل بیماری
زمانـی کـه گاو آبسـتن دارای دو جنیـن نـر و ماده اسـت، گوسـاله ی مـاده تحت تأثیر هورمون هـای جنسـی نـر قرار گرفته و عقیم می شـود که به تلیسـه های آن فری مارتین می گویند.
علائم بیماری
مهم تریـن علامـت بیماری عدم رشـد اندام های تولید مثل (واژن، رحم، سـرویکس و...) است.
درمانی هم وجود ندارد.
بیماری‌های گاو، امداد کشاورز، اپلیکیشن امداد کشاورز، مشاوره رایگان کشاورزی، مشاوره رایگان، کشاورزی نوین، کشاورزی هوشمند، کشاورزی آنلاین، کارشناس کشاورزی ، کشاورزی، اخبار کشاورزی، اخبار اقتصادی کشاورزی، کافه بازار، دانلود اپلیکیشن کشاورزی
منبع
سعید فیروزه، بیماری های تلیسه و گاو آبستن، انتشارات موسسه آموزش عالی علمی کاربردی و مهارتی جهاد کشاورزی.1397