کشت گندم آبی و دیم، معرفی ارقام مناسب برای اقلیم سرد و گرم

کاشت گندم آبی یا دیم بستگی به منطقه و اقلیم دارد. با شناسایی منطقه خود و بررسی ارقام متنوع گندم رقم مناسب با منطقه خود را انتخاب کنیم.

کشت گندم آبی و دیم، معرفی ارقام مناسب برای اقلیم سرد و گرم

اﻧﺘﺨﺎب ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻮع رﻗﻢ ﮔﻨﺪم، ﺗﻬﻴﻪ و ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻬﺎده‌ﻫﺎ، ﻓﺮاﻫﻢ کردن و ﺑﻪ ﻛﺎرﮔرفتن ادوات و ﻣﺎﺷﻴﻦ‌آﻻت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي شخم وکاشت، تغذیه مناسب وکنترل آﻓﺎت و ﺑﻴﻤﺎری‌ها و رعایت تناوب کشت عوامل داشتن مدیریت مناسب کاشت گندم است.

برای کشت گندم آبی کشور از نظر آب و هوایی به چهار ناحیه تقسیم می‌شود:

اﻗﻠﯿﻢ ﮔﺮم و ﻣﺮﻃﻮب ﺳﻮاﺣﻞ درﯾﺎي ﺧﺰر

اقلیم گرم و خشک جنوبی

اﻗﻠﯿﻢ ﻣﻌﺘﺪل ﻓﻼت ﻣﺮﮐﺰي

اﻗﻠﯿﻢ ﺳﺮد کوهستانی

برای کشت گندم دیم کشور از نظر آب و هوایی به سه ناحیه تقسیم می‌شود:

اقلیم سرد:

اقلیم سرد با متوسط بارندگی متوسط(متوسط بارندگی بین 300 تا 480 میلی‌متر): این اقلیم شامل اﺳﺘﺎن‌ﻫﺎي آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺷﺮﻗﯽ، ﻏﺮﺑﯽ، ﮐﺮدﺳﺘﺎن، زﻧﺠﺎن، اردﺑﯿـﻞ، ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺳﺮدﺳـﯿﺮي و ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﯾﯽ از اﺳﺘﺎن ﻗﺰوﯾﻦ، ﭼﻬﺎر ﻣﺤﺎل و ﺑﺨﺘﯿﺎري، ﻓﺎرس، ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه و ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑـﻮﯾﺮ اﺣﻤـﺪ

اقلیم سرد با باران کم(متوسط بارندگی کمتر از 300 میلی‌متر): اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻫﻤﺪان، ﺳﻤﻨﺎن، ﻣﺮﮐﺰي و ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺷﻤﺎل ﺧﺮاﺳﺎن

اقلیم معتدل:

 اقلیم معتدل با بارندگی متوسط به بالا(متوسط بارندگی بین 300 تا 480 میلی‌متر): اﺳﺘﺎنﻫﺎي ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه، ﺗﻬﺮان و ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﯾﯽ از اﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻟﺮﺳﺘﺎن، اﯾﻼم، ﻗﺰوﯾﻦ، ﭼﻬﺎر ﻣﺤﺎل ﺑﺨﺘﯿـﺎري و فارس

 اقلیم معتدل با بارندگی کم(متوسط بارندگی کمتر از 300 میلی‌متر): ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﯾﯽ از اﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺧﺮاﺳﺎن، ﻣﺮﮐﺰي، اﺻﻔﻬﺎن و ﻓﺎرس

 اقلیم گرمسیر:

اقلیم با بارندگی متوسط و بالا(متوسط بارندگی بین 300 تا 480 میلی‌متر): اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﮔﻠﺴـﺘﺎن، ﻣﺎزﻧـﺪران، اﯾـﻼم،  ﮔـﯿﻼن، ﺧﻮزﺳـﺘﺎن و قسمت‌هایی از اﺳـﺘﺎن ﻫـﺎي ﻟﺮﺳـﺘﺎن،ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ، ﻓﺎرس و ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه

 اقلیم گرم با بارندگی کم(متوسط بارندگی کمتر از 300 میلی‌متر): اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﺑﻮﺷﻬﺮ، ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن، ﺳﯿﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن، ﺧﻮزﺳﺘﺎن و ﻗﺴﻤﺘﯽ از اﺳـﺘﺎن ﺧﺮاﺳـﺎن

عملیات خاكورزي: هدف از خاک‌ورزی در کاشت غلات دیم زیر و روکردن خاک، نرم کردن و نفوذپذیر کردن خاک نسبت به آب، هوا و ریشه، از بین بردن شیب زمین، افزایش قابلیت نگهداری آب و زیرخاککردن بقایای گیاهان برای استفاده از آنها است. شامل خاک‌ورزی اولیه(شخم عمیق) و خاک‌ورزی ثانویه است.

روش‌های تشخیص عنصر غذایی گیاه: برای تعیین مقدار عناصر خاک باید آزمایش تجزیه خاک اجام داد.

کاربرد کودهای ازته باید در چند نوبت(کاشت، پنجه زنی، ساقه دادن، گلدهی وگرده افشانی) به شکل سرک انجام باشد. کودهای فسفره مانند سوپر فسفات تریپل قبل از کاشت و کودهای پتاسیمی مانند سولفات پتاسیم و کلرید پتاسیم دو قسمت شود(یک قسمت قبل از کاشت به همراه کمی کود ازته و یک قسمت در زمان ساقه رفتن) داده شود.

انتخاب نوع بذر:

 ضدعفونی کردن بذر، داشتن ویژگی‌هایی مثل ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـه آﻓﺎت و اﻣﺮاض ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻧﺎﻧﻮاﻳﻲ، ﺧﻠﻮص ﺑﺬر

تعدادی از ارقام گندم آبی مناسب برای نان در مناطق سرد:

تعدادی از ارقام گندم آبی مناسب برای نان در مناطق گرم:

ارﻗﺎم ﮔﻨﺪم ﻧﺎن ﺑﻬﺎره ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻛـﺸﺖ در اﻳـﻦ اﻗﻠـﻴﻢ ﺷـﺎﻣﻞ رﻗـﻢ ﻛﻮﻫﺪﺷـﺖ، ﻛـﺮﻳﻢ، زاﮔﺮس، ﻗﺎﺑﻮس و ﮔﻬﺮ اﺳﺖ. ارﻗﺎم ﮔﻨﺪم دوروم ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻛﺸﺖ در اﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮم دﻳﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﻤﺮه، دﻫﺪﺷﺖ و ﺳﺎﺟﻲ هستند ﻛﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﻮﺑﻲ دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي زﻧﮓ زرد و ﻗﻬﻮه‌اي ﻣﻘﺎوم‌اﻧﺪ. در اﺳﺘﺎنﻫﺎي ﮔﺮم و ﻣﺮﻃﻮب ﺷﻤﺎل ﻛﺸﻮر مانند ﮔﻠـﺴﺘﺎن، ﻣﺎزﻧـﺪران، و ﻣﻐـﺎن (ﻛـﻪ ﺑﻴﻤـﺎري زﻧﮓ و ﻓﻮزارﻳﻮم ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ) ﻛﺸﺖ ارﻗﺎم ﻗﺎﺑﻮس، ﻛﻮﻫﺪﺷﺖ و ﻛﺮﻳﻢ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد.

تعدادی ارقام مناسب برای کاشت گندم دیم :

کاشت و آبیاری:

بذر گندم باید در عمق 4 تا 5 سانتی‌متری کاشته می‌شود. فاصله بین ردیف‌ها در غلات باید کم باشد حدود  15 تا 17 سانتی‌متر تا علف‌های کمتری رشد کند. در کشت گندم آبی اولین آبیاری در روز کاشت انجام می‌شود و بسیار مهم است. آبیاری دوم باید ده روز بعد از آبیاری اول انجام شود. روش کرتی و غرقابی مناسب نیست و بهتر است به روش جوی و فاروئر آبیاری شود.

آماده سازی بذور: برای بذهایی که با بذر علف‌های هرز و گیاهان دیگر مخلوط هستند باید بوجاری انجام دهیم. بعد از خالص کردن بذر برای جلوگیری از بیماری‌هایی مانند سیاهک پنهان و آشکار گندم یا سیاهک پاکوتاه بهتر است بذرها را با یک لایه قارچ‌کش بپوشانیم.

مقدار بذر در کاشت گندم دیم حدود 105 تا 125 کیلوگرم در هکتار است و هرچه میزان بارش منطقه کمتر باشد باید بذر بیشتری استفاده شود.

کود دهی در کشت دیم: بعد از خاک‌ورزی در زمان کاشت گندم حدود 60 کیلوگرم در هکتار از کود ازت خالص یا کود شکری یا سفید(اوره) جایگذاری می‌کنیم.

کود فسفره: در زمان کاشت دیم یعنی پاییز حدود 12 تا 15 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل(کود سیاه) استفاده می‌کنند.