کاشت درخت گواوا که با نام زیتون بندری نیز شناخته می‌شود. در ایران در استان‌های هرمزگان و بلوچستان از قدیم مرسوم بوده است به گونه‌ای که آن را با نام زیتون محلی (یا زیتون بندری) می‌شناسند. امروزه کاشت درختچه گواوا در مناطق نیمه گرمسیری شمال کشورمان به منظور خوراکی و زینتی افزایش یافته است. تکثیر گیاه گواوا با روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد که در ایران دو روش کاشت بذری و قلمه زدن مرسوم می‌باشد.
درخت گواوا (Psidium guajava) بومی کشور مکزیک می‌باشد. و با گذشت سال‌های متمادی در سراسر آمریکای جنوبی، اروپا، آفریقا و آسیا گسترش پیدا کرده است. درخت گواوا در تمام مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری و همچنین در شرایط آب و هوایی مختلف سازگار است. اما بطور کلی آب و هوای خشک را ترجیح می‌دهد.
تکثیر درخت گواوا
باید این نکته را در نظر داشت که برای کاشت درخت گواوا روش‌های مختلفی وجود دارد. که هر کدام از این روش‌ها دارای نقاط قوت و ضعفی می‌باشد.
- بذر: قبل از کاشت بذر گواوا حتما باید آن را خیس کنیم. تا عمل جوانه زنی سریع‌تر صورت بگیرد. و پس از 6 تا 8 هفته می‌توان آنها را به گلدان منتقل کرد. ولی باید این نکته را در نظر گرفت که در این روش تکثیر سرعت رشد درخت و شکوفا شدن آن بسیار طولانی می‌شود.
- قلمه: روش دیگر قلمه زدن می‌باشد. که باید از قلمه‌های نیمه خشبی که انتهاي آن ها با کودهای محرک ریشه زایی تیمار شده استفاده گردد. این نکته را باید در نظر داشت که در این روش سرعت رشد درخت بیشتر می‌باشد.
- خوابانیدن هوایی: در این روش پوست شاخه‌های یک ساله که قطر یک سانتی‌متر دارند شکاف داده می‌شود. و سپس روی شکاف ایجاد شده با خزه مرطوب پوشیده می‌شود. و با یک نوار پلاستیکی محمل مورد نظر را می‌بندند پس از گذشت تقریبا 40 روز شاخه مورد نظر ریشه‌دار می‌شود. و می‌توان آن را در گلدان بکاریم.
- پیوند: درخت گواوا را می‌توان از روش پیوند جوانه و پیوند مجاورتی تکثیر کرد. که برای این کار از بخش‌های سبز و چهارگوش گیاه و یا جوانه‌هایی که در حال رشد هستند استفاده می‌کنند.
شرایط آب و هوایی پرورش درخت گواوا
درخت گواوا در خاك‌هاي غنی و سرشار از مواد آلی با زهکش مناسب و PH بین ۵ تا ۷ رشد قابل قبولی دارد اما در خاک‌های غیرحاصلخیز و کم عمق و اسیدیته ۷ یا بیشتر علائم کمبود روي و آهن در گیاه مشاهده می‌شود. باید این نکته را در نظر داشت که گواوا در خاک‌های شور تحمل بالایی را از خود نشان می‌دهد. این درختچه‌ها در صورت وجود رطوبت بالا می‌توانند به خوبی رشد کنند اگرچه در مقابل شرایط خشکی نیز تا حدی از خود تحمل نشان می‌دهند، با این حال باید توجه داشت که رطوبت پایین و خشکی در دوره گلدهی و رشد میوه تاثیر به سزایی در میزان میوه تولید شده و اندازه میوه می‌گذارد.
دامنه دمایی مناسب براي رشد مطلوب آن بین ۲۳ تا ۲۸ درجه سانتی گراد (سلسیوس) می‌باشد. از این رو در طی زمان گلدهی و رشد میوه، دماي کمتر از ۲۳ درجه و یا بیشتر از۲۸ درجه سانتی گراد می‌تواند در کاهش کمی و کیفی محصول تاثیر داشته باشد. اگر در مناطقی که دماي شبانه زمستان به مدت چند ساعت بین ۵ تا ۷ درجه سانتی گراد ادامه پیدا کند، رشد گیاه متوقف شده و برگ ها ارغوانی می‌شوند.
مشخصات درخت گواوا
درخت گواوا در واقع یک درختچه کوتاه، با تاجی گسترده، برگ‌های بلند (8 تا 18 سانتی متر) و تنه‌ای محکم است. این درخت دارای گل‌هایی سفیدی است که در نهایت به میوه‌های زرد رنگ بیضی شکل با طعم های مختلف ترش، شرین و ملس تبدیل می‌شوند. میوه درخت گواوا سرشار از آب، عناصر معدنی، ویتامین ث (که عمدتا در پوست میوه وجود دارد)، پروتئین، کربوهیدرات، پکتین (که در گوشت میوه تمرکز دارد) و فیبر گیاهی است. به همین دلیل می‌توان از میوه و سایر قسمت‌های این درخت برای درمان بیماری‌ها و موارد دیگر بهره گرفت.
خواص درخت گواوا
درخت گواوا دارای خواص درمانی و دارویی زیادی می‌باشد که در زیر به آنها اشاره می‌شود:
- از جوشانده‌ی میوه‌های آن به عنوان داروی ضد اسهال استفاده می‌شود.
- آب میوه‌های گواوا برای افراد دیابتی مناسب است.
- از جوشانده پوست خشک ساقه برای درمان درد معده، رفع جرب و زخم‌های پوستی استفاده می‌شود.
- از برگ‌های گیاه گواوا به عنوان آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود.
- از دمنوش برگ‌های گواوا برای درمان عفونت‌های قارچی استفاده می‌شود.
- از برگ درخت گواوا برای تهیه تانن در صنعت رنگسازی استفاده می‌شود.
- از جوشانده‌های برگ و میوه آن برای کاهش وزن و لاغری استفاده می‌شود.
- دمنوش‌های مربوط به این گیاه برای درمان یبوست مناسب است.
- از جوشانده‌های قسمت‌های مختلف درخت گواوا برای سلامت قلب و بهبود بینایی استفاده می‌شود.
- حافظه را تقویت می کند و در بهبود سرماخوردگی و سرفه مؤثر است.
بیشتر بخوانید : خواص درخت زیتون
کاربرد میوه گواوا
- مناسب برای تازه خوری
- تهیه مربا و دسر از میوه‌های آن
- تهیه آبمیوه، شربت، سس، آب نبات و ژله از میوه‌های آن
- استفاده از جوشانده‌ی برگ و ساقه گیاه در طب سنتی
اپلیکیشن مشاوره کشاورزی و باغبانی امداد کشاورز
