شپشک های گیاهی بـا تغذیـه از شـیره گیاهـی گیاه، بـه درختـان میزبـان خسارت می‌زند. علاوه بر تغذیه از شیره گیاهی باعث، اختلال در فرایند فتوسنتز و تنفس به دلیـل تولیـد عسلک میشود. یکی از این شپشک ها، شپشک نخودی بادام است. که در چنـد سـال اخیـر جمعیـت آن در باغات بادام در اسـتان آذربایجـان شـرقی به شدت افزایش یافتــه است. و باعــث خشک شدن تعداد زیادی از ایــن درختـان شـده اسـت. که یکی از آفات مهم این محصول کلیدی و مهم شپشک نخودی بادام است.
کشـاورزان بـرای کنتـرل ایـن آفـت هر سـال چندیـن نوبت علیه آن سمپاشی می‌کنند. ایـن امر نه تنها باعــث کاهش جمعیت آفت نشده، بلکـه بـا از بین بـردن دشمنان طبیعی، جمعیـت آن را بیـش از پیـش افزایش داده است.
شپشک نخودی بادام
شپشک نخودی بادام(Didesmococcus unifasciatus) در ایران اولین بار از آذربایجان شرقی گزارش شد. ایـن آفـت یکـی از آفات مهم بادام در لبنـان می‌باشد. و بـر اسـاس تحقیقات در مناطقی که برای کنترل آن از سموم تماسی استفاده می‌شـد، ۳ تــا ۵ سـال بعـد از شـروع آلودگی باعـث خشک شدن ایـن درختان می‌شـد. در مناطق آلوده آذربایجان شرقی، پوره‌های سـن یـک آن در اوایـل تیـر مـاه ظاهـر می‌شوند. ایـن آفـت همچنیـن دارای دشـمنان طبیعـی فراوانـی اسـت کـه جمعیـت آن را کنترل می‌کنند.
زیست شناسی شپشک نخودی بادام
این افت یک نسل در سال دارد. در شـرایط آب و هوایـی مانند اسـتان آذربایجـان شـرقی ایـن حشره زمستان را بـه شکل پــوره ( جنینی) سن دو گذرانده. و اولین حشرات نر این آفـت در ایـن منطقـه از حـدود ۲۰ اردیبهشت مــاه مشاهده می‌شوند. و شـروع بــه پــرواز می‌کننـد. حداکثـر خـروج و ظهـور حشـرات نـر در هفتـه آخـر اردیبهشـت مـاه است. و همزمان با خــروج حشرات نــر، ماده‌ها نیــز متـورم شـده و آماده جفتگیری می‌شوند.
پوره‌های مـاده همزمان با رشد سـریع، از بـدن خود شـیرابه ترشـح می‌کننـد. و در اواخـر خـرداد مـاه بـه حداکثـر رشـد خـود می‌رسـند. در ایـن زمـان حشـرات ماده شـروع بـه تخمریـزی می‌کننـد و کم کم بـدن آنهـا تحلیل مـی‌رود. و زیر پوسـته خارجـی آنهـا انباشـته، از تخم های لیمویی رنگ حشـره می‌شـود. پوسـته خارجی حشـره مـاده به صـورت محافـظ، تخم هـا را در خـود جـا داده. و حداکثـر تخـم شمارش شـده داخـل بـدن یک مـاده بالـغ، ۳۲۰۰ عدد می‌باشد
زمان باز شـدن اولین تخم هـا و خـروج پوره‌هـای سـن یک این آفـت، از اولیـن روزهای تیر مـاه و حداکثر آن نیـز در ده روز اول تیـر ماه اسـت.
راههای کنترل شپشک نخودی بادام
بـرای کنترل تلفیقـی ایـن آفـت روش های هرس‌کردن شاخه‌های آلوده، برس زدن پوره‌ها، کاربرد از دشمنان طبیعی و سـموم شیمیایی انتخابی بـا سمیت کـم توصیـه می‌گردد.
کنترل شیمیایی
پراکنـش لکـه‌ای شپشـک نخـودی در باغـات: در کنتـرل شـیمیایی چنیـن آفاتــی نیــازی بــه سمپاشی کل بــاغ نیست و سمپاشــی لکه‌های آلــوده بــه آفـت کافـی می‌باشد.
تعییـن زمـان سمپاشی درخت در کنترل شـیمیایی ایـن آفـت: ایـن روش کنترل، بهترین نتیجه را از زمان باز شدن تخم ها تــا استقرار پوره‌های سن یک و ترشـح لایه مومی را می‌دهد، به طـوری که بــا پایین ترین دز سـموم مصرفـی نیـز می‌تـوان ایـن آفـت را کنتـرل کـرد. ایـن زمـان در اسـتان آذربایجــان شــرقی در دهه اول تیر ماه به مدت ۷۲ ساعت از زمــان شـروع بازشدن تخم‌ها می‌باشد.
دو بـار سمپاشـی در اواخـر تیـر و اواخـر مهـر بـا اسـتفاده از مالاتیون، دیمتوات، دی کلرووس بــا دز 1/5 تــا ۲ در هزار به تنهایی یـا بـه همـراه یـک روغـن امولسیون شونده (۲ درصــد) خیلــی مؤثرتــر اسـت. در ایـن بررسـی سمپاشـی تابسـتانه ضـرری بـرای میوه‌هـا نداشـت. همچنیـن یـک نوبـت سمپاشـی در اواخـر آبـان مـاه بـا اسـتفاده از روغـن معدنـی (2/5 درصـد) بـه همـراه یـک سـم فسـفره تأثیـر خوبی در کاهش جمعیت آفــت در روی برگ ها و جوانه‌ها دارد؛ اما روی حشرات مستقر شده روی میوه‌ها اثری نداشته. سمپاشی در اواخـر آبـان باعـث کاهـش جمعیـت آفـت به مـدت ۶ الـی ۱۲ مــاه در برگ ها و جوانه‌ها میشود.
کنترل زراعی
شاخه‌های آلوده به آفت را در فصل بهار هرس کرد و باید سوزاند.
پوره‌های تــازه استقرار یافته در فصل تابستان و هم پوره‌های سن دو را در اواخـر فصــل زمستان برس کرده و از شاخه‌ها جدا شود.
منبع:
علیرضا پورحاجی و داود شیردل. شپشک نخودی بادام و روشهای کنترل آن. وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، معاونت ترویج.۱۳۹۷.
سلام در باغ ما در شهرستان خمین استان مرکزی درختان بادام هم شپشک بادام دیده میشود
سلام اول حتما مطمین شوید شپشک نخودی بادام هست. بعد از آن می تونید از روش های کنترل داخل مطلبی که خوندین استفاده کنید. همچنین سم دورسپان هم برای مبارزه با این آفت مناسب می‌باشد.