مدیریت بیماری بادزدگی سیب زمینی
بادزدگی سیب زمینی یا سفیدک کرکی سیب زمینی یکی از مهمترین بیماری های سیب زمینی در دنیا و مناطق مرطوب ایران است. که یک تهدید جدی اقتصادی در کشورهای مهم تولید کننده سیب زمینی به شمار می‌آید و در مناطقی که فشار بیماری زیاداست. استفاده از قارچکش ها در مراحل مختلف بیماری معمول است. خسارت متوسط سالانه بیماری بادزدگی در کشورهای در حال توسعه، حدود ۱۴ درصد است. در ایران، بیماری در استانهای شمالی، خوزستان و اردبیل، که شرایط محیطی برای توسعه بیماری مساعد است، از دیرباز طغیان بیماری دیده شده و مبارزه شیمیایی جهت کنترل آن صورت می‌گیرد. مدیریت بیماری بادزدگی سیب زمینی با استفاده از ارقام مقاوم، رعایت تناوب با گیاهان غیر میزبان، بهداشت زراعی، کنترل شیمیایی انجام می‌شود
.
اهمیت کشت سیب زمینی
مهمترین ماده غذایی غیر غله دنیاست و در سال ۲۰۱۷ سطح زیر کشت و تولید سیب زمینی در دنیا به ترتیب بیش از ۳/۱۹ میلیون هکتار و ۲/۳۸۸ میلیون تن بوده و در سال ۱۳۹۶، سطح زیر کشت و تولید سیب زمینی در ایران به ترتیب بیش از ۱۴۶٫۳ هزار هکتار و ۵٫۱ میلیون تن بوده است. بادزدگی یا سفیدک کرکی ناشی از قارچ Phytophthora infestans ،مهمترین بیماری خسارت زای سیب زمینی و یکی از خسارت زا ترین بیماری های گیاهی است که در شرایط محیطی مساعد برای توسعه بیمارگر و عدم مهار آن می‌تواند ظرف چند روز، تمام قسمتهای هوایی گیاه برگها، ساقه و شاخه ها را به طور کامل از بین ببرد و حتی غده ها را نیز دچار خسارت نماید. بادزدگی یک تهدید جدی اقتصادی در کشورهای مهم تولیدکننده سیب زمینی به شمار می‌آید و در مناطقی که فشار بیمار زیاد است، سمپاشی چندباره با قارچکش ها معمول می‌باشد.
از زمان ورود بیماری بادزدگی سیب زمینی به کشور و میزان خسارت آن، گزارش دقیقی وجود ندارد، اما در برخی مناطق سی بزمینی کاری کشور، مانند استانهای شمالی و اردبیل، که شرایط محیطی برای توسعه بیماری مساعد است، از گذشته طغیان بیماری دیده شده و یک یا چندبار سمپاشی برای مهار بیماری، به یک رسم و عرف تبدیل شده است.
مدیریت بیماری بادزدگی سیب زمینی
استفاده از ارقام مقاوم
حساس: آریندا، اسپرینت، ساتینا، بورن، مارال، آلمرا و دایفال
نیمه حساس: کوزیما، سانته، مارفونا، بامبا، دراگا، میلوا و راموس
نیمه مقاوم: آگریا، جلی، سانتانا، فونتانا و کایزر
کنترل زراعی
رعایت تناوب با گیاهان غیر میزبان جهت کنترل بیماری بادزدگی سیب زمینی (نظیر غالت و دانههای روغنی)
کشت ارقام زودرس
رعایت فاصله ردیف و بوته ها برای برقراری تهویه مناسب
برداشت محصول پس از پینه بستن غده ها
برش نزدن غده های بذری و در صورت برش زدن، تاخیر در کاشت تا پینه بستن سطح بریده شده
حذف شاخ و برگ با استفاده از سر زنی در اواخر دوره رشد
خارج کردن غده های پوسیده و نیمه پوسیده از خاک پس از برداشت و حذف آنها جهت کنترل بیماری بادزدگی سیب زمینی
پیش آگاهی
اگر بعد از فروردین ماه، یک روز با شرایط هوای زیر وجود داشته باشد، می‌توان آن را به عنوان یک روز مساعد برای توسعه این بیماری در نظر گرفت
دمای کمینه بالاتر از ۱۹ درجه سانتی گراد
دمای متوسط کمتر از ۱۷٫۶ درجه سانتی گراد
دمای بیشینه کمتر از ۲۳ درجه سانتی گراد
رطوبت نسبی کمینه بیش از ۵۹ درصد
رطوبت نسبی متوسط بیش از ۷۴ درصد
رطوبت نسبی بیشیینهی بیش از ۹۰ درصد
بارش طی سه روز قبل، بیش از ۲٫۵ میلی لیتر
کنترل شیمیایی بیماری بادزدگی سیب زمینی
مهمترین قارچکش های محافظتی و تماسی و سیستمیک توصیه شده از سوی سازمان حفظ نباتات کشور برای کنترل این بیماری عبارتند از:
بردوفیکس به مقدار ۵ در هزار
اگریفوس (فسفیت پتاسیم) به مقدار ۶ لیتر در هکتار
رانمن (سیازوفامید) به مقدار ۲۰ میلی لیتر در هکتار
نوردوکس (اکسید مس) به مقدار ۱ کیلوگرم در هکتار
کوپراویت (کوپر اکسی کلراید) به مقدار ۳ در هزار
آکروبات ام زد (دی متومورف + مانکوزب) به مقدار ۳ کیلوگرم در هکتار
رزالاکسیل (متاالکسیل + مانکوزب) به مقدار ۳ کیلوگرم در هکتار
سیموکسانیل + فاموکسادون (اکوایشن پرو) به مقدار ۴۰۰ گرم در هکتار
اینفینیتو (پروپاموکارب + فلوپیکولید)به مقدار ۵/۱ لیتر در هکتار
منبع
مدیریت بیماری بادزدگی سیب زمینی- محمدعلی آقاجانی-۱۳۹۸
