کرم ساقه خوار ‌ذرت

کرم ساقه خوار ‌ذرت اولین بار در آمریکای شمالی در سال 1919 کشف شد. این آفت اقتصادی در مزارع ذرت مانیتوبا به صورت پراکنده بوده است. این آفت مهم، از ذرت شیرین ، غلات و علوفه تغذیه می کند. علاوه بر این، کرم ساقه خوار ذرت دارای طیف گسترده ای از گیاهان میزبان دیگر از جمله سیب زمینی، لوبیا، گندم، ارزن، فلفل، سیب، سویا، پنبه و بسیاری از گیاهان درشت آوند و علف های هرز است.

ذرت (Zea mays) از ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮﯾﻦ ﮔﯿﺎﻫﺎن زراﻋﯽ به حساب ‌می‌آید. ﮐﻪ از ﺧـﺎﻧﻮاده ﮔﺮاﻣﯿﻨـﻪ است. سطح وسیع زیر کشت ذرت در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻧﯿﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﮐﻪ آﻓﺎت و ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل را ﻣﻮرد حمله قرار بدهد. که کرم ساقه خوار ‌ذرت یکی از آن ها می‌باشد.

کرم ساقه خوار ذرت

کرم ساقه خوار ذرت اروپایی Ostrinia nubilalis ، حشراتی ﭘﻠﯽﻓﺎژ هستند. ﮐﻪ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻊ ﻣﯿﺰﺑﺎﻧﯽ دارد. و در دﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﺣﺪود 200 ﮔﻮﻧﻪ ﮔﯿﺎه ﺧﺴﺎرت وارد ﻣﯽﮐﻨﺪ. در شمال و شمال غرب کشور کرم ساقه خوار اروپایی از جمله آفات اصلی ذرت می‌باشد، که خسارات زیادی وارد می‌کند.

ﮔﯿﺎﻫﺎن زراﻋﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺮم ﺳﺎﻗﻪ ﺧﻮار اروﭘﺎﺋﯽ ذرت ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ. شامل ﮔﻨﺪم، ذرت، ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ، ﭘﻨﺒﻪ، ﺑﺎدمجان، ﺳﻮﯾﺎ ،ﺳﻮرﮔﻮم ، آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ﮐﻨﺠﺪ می‌باشد. ﺧﺴﺎرت اﯾﻦ آﻓﺖ روی گیاه ﮐﻨﻒ، ﻧﯿﺸﮑﺮ و ﺑﺮﻧﺞ ﻧﯿﺰ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻧﺘﺸﺎر کرم ساقه خوار ذرت

کرم ساقه خوار ذرت در اﯾﺮان در اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﮔﻠﺴﺘﺎن، ﻣﺎزﻧﺪران، ﮔﯿﻼن، اردﺑﯿﻞ و آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺷﺮﻗﯽ ﺷﯿﻮع دارد. اﯾﻦ آﻓﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻣﻐﺎن در روی ذرت و ﺳﻮرﮔﻮم آﻓﺖ اصلی و مهم می‌باشد. علاوه بر این استان‌ها این آفت از ﻓﺎرس، ﻗﻢ و ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﺰارع ذرت ﻫﻤﺪان ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.

شکل شناسی کرم ساقه خوار ذرت

تخم: تخم در دسته های ۱۵ تا ۲۰ تایی به صورت نا منظم معمولا پر سطح زیرین برگ گذاشته می‌شود.

ﻻرو: ﻻروﻫﺎ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه ای روﺷﻦ ﺗﺎ ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮی می‌باشد. ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻻروی ﺣﺪود 50 روز ﻃﻮل ﻣﯽﮐﺸﺪ.

حشرات کامل: ﺷﺐﭘﺮكﻫﺎی ﺑﺎﻟﻎ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﮐﻮﭼﮏ می‌باشند. ﻣﺎدهﻫﺎ ﺑﻪ رﻧﮓ زرد ﮐﻢ رﻧﮓ ﺗﺎ ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ و ﻧﺮﻫﺎ ﺗﯿﺮهﺗﺮ هستند. ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺣﺸﺮات ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل 18 ﺗﺎ 24 روز اﺳﺖ.

دوره زندگی کرم ساقه خوار ذرت

کرم ساقه خوار ذرت زﻣﺴﺘﺎن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻻرو ﺳﻦ آﺧﺮ داﺧﻞ ﺑﻘﺎﯾﺎی ﮔﯿﺎﻫﯽ، زﻣﺴﺘﺎنﮔﺬراﻧﯽ می‌کند. و در اواﯾﻞ ﺑﻬﺎر ﺣﺸﺮات ﮐﺎﻣﻞ آن ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. این افت معمولا ۳ نسل در سال دارد. اﯾﻦ ﺣﺸﺮه ﺗﺨﻢﻫﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪﻃﻮر دﺳﺘﻪای در ﭘﺸﺖ ﺑﺮگﻫﺎی ﻧﺎﺣﯿﻪ وﺳﻂ ﺑﻮﺗﻪ ذرت ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ.

خسارت کرم ساقه خوار ذرت

اوﻟﯿﻦ علایم آﻟﻮدﮔﯽ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ذرت ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮد. ﮐﻪ ﻻروﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﺬﯾﻪ از ﺑﺮگﻫﺎ وارد ذرت شده. و ﺧﺴﺎرﺗﺸﺎن آﺷﮑﺎر ﻣﯽﺷﻮد. ﻻروﻫﺎي درﺷﺖ، ﺳﺎﻗﻪ را در ﭘﺸﺖ ﻏﻼف ﺑﺮگ ﺳﻮراخ ﮐﺮده و از ﻣﺤﻞ ﮔﺮهﻫﺎ وارد ﻏﻼف ﺳﺎﻗﻪ ﻣﯽشوند. ﻓﻀﻮﻻت ﻻرو در ﻣﺤﻞ ﻏﻼف و ﻣﺤﻮر ﺑﺮگ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ آﻟﻮدﮔﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻻروﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﮔﻞﻫﺎی ﻧﺮ و ﻣﺎده در ﺣﺎل رﺷﺪ را ﺳﻮراخ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. و وارد آنﻫﺎ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﻣﻌﻤﻮﻻ در آﻟﻮدﮔﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺳﺎﻗﻪ و ﮔﻞﻫﺎي ﻧﺮ ﺷﮑﺴﺘﻪ. ﺑﻼل ﻫﺎی ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﻻروﻫﺎ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده و ارزش اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﻨﺪ.

کرم ساقه خوار ‌ذرت ﻻرو اﯾﻦ آﻓﺖ ﺑﺎ ﺗﻐﺬﯾﻪ از داﺧﻞ ﺳﺎﻗﻪ و اﯾﺠﺎد داﻻن در آن ﺑﺎﻋﺚ ﻗﻄﻊ ﺟﺮﯾﺎن ﺷﯿﺮه گیاهی ﻣﯽﺷﻮد. در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺎه ﺿﻌﯿﻒ ﺷﺪه و اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺤﺼﻮل می‌گردد. ﺳﺎﻗﻪﻫﺎی آﻟﻮده در اﺛﺮ وزش ﺑﺎد ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﺧﺴﺎرت ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﯽﺷﻮد. ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻻروﻫﺎي آﻓﺖ از ﻣﺤﻮر ﮐﺎﮐﻞ ذرت ﺑﺎﻋﺚ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪن آنﻫﺎ، اﺧﺘﻼل در ﮔﺮده اﻓﺸﺎﻧﯽ و ﻋﺪم ﺗﻠﻘﯿﺢ ﺑﻮﺗﻪﻫﺎ ﻣﯽگردد. ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎي ذرت وارد می‌شود.

ﺳﻮراخ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﺳﺎﻗﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻻروﻫﺎی ﺳﺎﻗﻪ ﺧﻮار اروﭘﺎﺋﯽ ذرت، ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ورود ﻗﺎرچ ﻓﻮزارﯾﻮم می باشد.