آفت شناسی

کرم سفید ریشه چیست؟

کرم سفید ریشه

گاهی بدون اینکه آفتی را بر روی گیاهان بخصوص درختان مشاهده نمایید متوجه می‌شوید. که درختان علائمی شبیه به کم آبی و پژمردگی را از خود نشان می‌دهند. در این صورت باید وجود آفاتی چون کرم سفید ریشه را حتما بررسی نمایید. کرم سفید ریشه یک آفت پلی فاژ بوده که بر روی ریشه‌ی گیاهان مختلفی چون درختان میوه، درختان جنگلی، گیاهان زراعی، گیاهان زینتی و چمن فعالیت کرده. و موجب قطع جریان شیره گیاهی می‌شود. که به دنبال آن ضعف عمومی را در درختان می‌توانید مشاهده کنید. کرم سفید ریشه را در اکثر نقاط کشور بخصوص نواحی سردسیر می‌توانید مشاهده کنید. برای آشنایی بیشتر و یافتن بهترین سم برای کنترل این آفت در ادامه با ما همراه باشید.

کرم سفید ریشه چیست؟

کرم سفید ریشه، با نام علمی Polyphylla olivieri در واقع یک نوع سوسک از خانواده Scarabaeidae بوده که مراحل لاروی آن بر روی گیاهان مختلف به ویژه درختان ایجاد خسارت می‌کنند. دگردیسی سوسک Polyphylla از نوع کامل بوده به این معنی که دارای مراحل تخم، لارو، شفیره و حشره کامل هستند. سوسک‌های این جنس دارای گونه‎های مختلفی بوده که از نظر ظاهری، رنگ و اندازه با هم متفاوت هستند.

پس از سپری شدن مراحل لاروی شفیره‌ها ظاهر شده و در نهایت پس از کامل شدن سیکل زندگی آنها به سوسک‌های بالغ تبدیل می‌شوند.

ویژگی‌های ظاهری مراحل مختلف کرم سفید ریشه

  • حشرات کامل: سوسک‌های Polyphylla olivieri دارای جسه بزرگی بوده. که تقریبا طول آنها بین 3 تا ۳.۵ سانتی‌متر و عرض آ‌ن‌ها 2 سانتی‌متر (در بیشترین حالت) است. این سوسک‌ها به رنگ قهوه‌ای تیره و سیاه دیده می‌شوند. که روی بدن آنها پولک‌های صدفی و سفید رنگی در بخش‌های سطح پشتی سر، سینه و بالپوش‌ها وجود دارند. شاخک‌های سوسک‌های Polyphylla به صورت ورقه‌ای بوده. که ده مفصل داشته که بندهای آخری آن به صورت ورقه‌ای در می‌آید. توجه داشته باشید. که در حشرات ماده تعداد 7 بند انتهایی ورقه‌ای شده. که از نظر اندازه نیز بسیار بزگ است. اما در حشرات نر شاخک کوچک بوده و تنها 5 بند انتهایی ورقه‌ای شده است.

حشرات کامل این آفت بخصوص نرها شب فعال هستند. و به سمت نور جذب می‌شوند. به همین دلیل در طول روز استراحت کرده و فعالیت خاصی ندارند.

  • تخم:
  • حشره کامل تخم‌های بیضی یا کروی شکل، به رنگ سفید صدفی را به صورت دسته جمعی در عمق 7 تا 10 سانتی‌متری خاک قرار می‌دهند. و حشره ماده پس از تخم ریزی از بین می‌رود. دوره جنینی بسته به شرایط محیطی متغییر است به صورتی که در مناطق گرمسیر این دوره 2 تا 3 هفته طول می‌کشد. در حالی که در مناطق سردسیر 35 روز برای تفریخ تخم‌ها لازم است.
  • لارو:
  • سنین مختلف لاروی دارای بدن خمیده و قوصی شکل (به صورت حرف C انگلیسی) بوده. به همین دلیل به آنها لاروهای Scarabaeiform گفته می‌شود. این لاروها دارای سه جفت پا در بخش قفسه سینه خود هستند. قطعات دهانی لاروها از نوع ساینده بوده. که دارای آرواره‌های بسیاری قوی جهت تغذیه از ریشه هستند. بخش انتهایی شکم این لاروهای C شکل، کمی بزرگ‌تر بوده. و همچنین دو ردیف مو در اطراف این بخش شکمی وجود دارد.
  • شفیره:
  • پس از کامل شدن دوره لاروی، لاروها قبل از ایجاد شفیره در نزدیک سطح خاک لانه‌های گلی را در زیر خاک ایجاد کرده و درون آن به شفیره تبدیل می‌شوند. دوره شفیرگی کرم سفید ریشه 20 تا 25 روز ممکن است. طول بکشد که پس از کامل شدن این دوره حشرات بالغ از درون خاک خارج می‌شوند. در این مرحله سوراخ‌هایی را در سطح خاک می‌توانید مشاهده نمایید. که مربوط به خروج سوسک‌های بالغ از خاک است.

اوج ظهور حشرات بالغ و بهترین زمان برای مبارزه علیه مراحل بالغ این آفت تیر ماه است.

کرم سفید ریشه

زمستان گذرانی کرم سفید ریشه

این آفت یک نسل از زندگی خود را در مدت سه سال کامل می‌کند. (در صورت مناسب بودن شرایط ممکن است یک سیکل زندگی آفت به مدت دو سال به طول بینجامد) و شما می‌توانید. پس از سال سوم در بهار یا تابستان (اواخر خرداد تا اواسط مرداد ماه) حشرات کامل را مشاهده نمایید. در این مدت زمستان گذرانی آنها به صورت لارو بوده. که با شروع شدن فصل زمستان لاروها به عمق 50 تا 60 سانتی‌متری خاک می‌روند. تا از گزند سرما در امان بمانند. با گرم شدن هوا لاروها فعالیت خود را آغاز کرده و به عمق 20 تا 30 سانتی‌متری خاک آمده. و شروع به تغذیه و از بین بردن ریشه می‌کنند.

نحوه خسارت کرم سفید ریشه

همانطور که اشاره شد مرحله خسارت‌زای کرم سفید، مرحله لاروی بوده. که پس از تفریخ تخم‌ها، لاروهای سن یک به ریشه گیاهان جوان‌تر حمله کرده. و با تغذیه از ریشه موجب قطع جریان شیره گیاهی می‌شوند. سنین بالاتر لاروی نیز بر روی ریشه‌های ضخیم‌تر درختان ایجاد خسارت کرده. و از قسمت سطحی چوب تغذیه می‌نمایند و همانطور که گفته شد. جریان آوندی را قطع می‌کنند. در ادامه درخت دچار ضعف و زردی شده و رشد آن متوقف می‌گردد. از دیگر خسارات این آفت می‌توان به کاهش استحکام ریشه درخت در خاک اشاره کردم. زیرا با قطع ریشه‌ها درخت نمی‌تواند مانند سابق در خاک مستحکم باشد و به آسانی از خاک جدا می‌شود.

خسارات کلی کرم سفید ریشه

به طور کلی خساراتی که کرم سفید بر روی درختان ممکن است ایجاد کند شامل؛ ضعیف شدن درختان (که مشابه علائم کم آبی بوده)، تغییر رنگ و زرد شدن برگ‌ها، خزان زود هنگام و کاهش استحکام گیاه در خاک (به دلیل قطع ریشه‌ها) است.

بیشتر بخوانید: انواع کرم های پیله ای درخت

روش‌های مبارزه و کنترل کرم سفید ریشه

کرم سفید ریشه یک آفت سر سخت بوده و برای مدیریت موفق آن بهتر است که مجموعه‌ای از اقدامات را انجام دهید تا در انتها نتیجه مناسبی را بتوانید بدست بیاورید. از مجموعه اقدامات جهت کنترل کرم سفید ریشه می‌توان به کنترل مکانیکی، کنترل زراعی، کنترل بیولوژیک و کنترل شیمیایی اشاره نمود.

مبارزه مکانیکی با کرم سفید ریشه

مبارزه مکانیکی به از بین بردن و جمع آوری مراحل مختلف زندگی آفت با استفاده از روش‌های مختلف اطلاق می‌گردد. برای مبارزه مکانیکی علیه کرم سفید ریشه روش‌های مختلفی وجود دارد که به هر یک از آنها به تفکیک اشاره می‌گردد.

تکان دادن درختان

 هنگامی که حشرات کامل ظهور کردند، می‌توانید با تکان دادن درخت سوسک‌ها را جمع آوری نمایید. شاید برای شما سوال پیش بیاید که سوسک‌ها با این کار ممکن است پرواز نمایند؛ اما این سوسک‌ها بسیار تنبل بوده و به اصطلاح به آنها سوسک‌های تنبل نیز می‌گویند. این سوسک‌ها شب فعال بوده به همین خاطر در بازه زمانی اوایل صبح که تقریبا هیچ حرکتی ندارند و در حال استراحت هستند می‌توانید اقدام به جمع آوری سوسک‌ها نمایید. برای این کار بهتر است یک پارچه را زیر درخت پهن نمایید تا سوسک‌هایی که با تکان دادن درخت روی آن می‌افتند را بتوانید به راحتی جمع‌آوری کنید.

تله نوری برای کرم سفید ریشه

 به منظور جمع آوری سوسک‌ها می‌توانید از تله‌های نوری استفاده نمایید. با جمع‌آوری حشرات بالغ امکان تخم ریزی و به دنبال آن جمعیت آفت برای نسل بعدی به مقدار قابل توجهی کاهش خواهد یافت.

یخ آب زمستانه

 کرم سفید به صورت لارو درون خاک زمستان گذرانی می‌کند. به همین خاطر اگر در فصل زمستان گذرانی آفت، عملیات یخ آب را انجام دهید می‌توانید تعداد زیادی از لاروها را از بین ببرید؛ در نهایت برای سال بعد جمعیت و خسارت کمتری را خواهید دید.

کنترل زراعی

یکی از اقدامات کنترلی مناسب برای کرم سفید ریشه انجام دادن شخم و در واقع زیر و رو کردن خاک‌های بخش زیرین است، که با انجام این کار لاروهای کرم سفید که در داخل خاک بوده به روی خاک می‌آیند و در نهایت توسط پرندگان شکار می‌شوند. این روش به کاهش جمعیت لاروها کمک کرده و در نتیجه منجر به کاهش خسارت می‌گردد.

کنترل بیولوژیک

مدیریت کرم سفید ریشه توسط عوامل زنده را کنترل بیولوژیک می‌گویند. عوامل زنده‌ی مختلفی برای از بین بردن این گونه سوسک‌ها وجود دارد که در ادامه به هر کدام از آنها اشاره خواهد شد.

  • پرندگان:
  • همانطور که اشاره شد پرندگان یکی از مهم‌ترین دشمنان طبیعی کرم سفید ریشه محسوب می‌شوند که برای این کار باید زمین اطراف ریشه را با دقت شخم بزنید که لاروها به روی سطح خاک بیایند و پرندگان راحت‌تر بتوانند آنها را شکار کنند.
  • مورچه‌ها:
  • علاوه بر پرنده، عوامل زنده‌ی دیگری نیز وجود دارند که با کرم سفید ریشه مبارزه می‌نمایند. در این بین برخی از گونه‌های مورچه‌ها تخم‌های مربوط به کرم سفید را مورد تغذیه قرار می‌دهند.
  • قارچ‌های بیمارگر:
  • برخی میکروارگانیسم‌های قارچی مراحل لاروی کرم سفید ریشه را مورد حمله قرار می‌دهند و موجب ایجاد بیماری بر روی لاروهای این آفت می‌شوند. قارچ‌های بیمارگر nosema Melolonthae و Metarrhizium anisoplia دو عامل مهم در ایجاد بیماری و از بین بردن لاروهای کرم سفید هستند.
  • باکتری‌های بیمارگر:
  • باکتری Bacillus popilliae لاروهای کرم سفید ریشه را مورد حمله قرار داده و در نهایت موجب ایجاد بیماری به نام بیماری شیری یا Milky diseas در لاروها می‌شوند.
  • زنبورهای پارازیتوئید:
  • برخی از گونه‌های زنبورها لاروهای این آفت را مورد حمله قرار می‌دهند و به صورت پارازیت خارجی بر روی بدن لاروها زندگی کرده و از آنها تغذیه می‌کنند. برخی گونه‌های زنبورهای مربوط به جنس‌های Elis، Thipha و Scolia را می‌توان به عنوان مهم‌ترین عوامل پارازیتوئید کرم سفید ریشه نام برد.
زنبور Scolia

بهترین سم برای کرم سفید ریشه

بهترین سم برای کنترل کرم سفید ریشه سم دیازینون است، که برای این کار می‌توان 100 گرم دیازینون گرانوله را در در هر متر مربع با خاک اطراف ریشه (محدوده‌ی تنه تا سایه انداز درخت) مخلوط کرده یا دیازینون ۶۰ درصد امولسیون به مقدار ۱ تا 1.5 در هزار را استفاده کنید. توجه داشته باشید که سم دیازینون را دو هفته بعد دوباره تکرار نمایید که نتیجه بهتری را بتوانید کسب کنید. همچنین از سم حشره‌کش کلرپیریفوس (دروسبان) نیز به مقدار 1.5 تا ۲ در هزار می‌توانید استفاده نمایید.

وقتی سم دیازینون را استفاده کردید، پس از گذشت 5 روز آبیاری سبکی را برای درختان انجام دهید تا سم به قسمت‌های پایین‌تر نیز نفوذ کند؛ از انجام آبیاری سنگین به شدت خودداری نمایید زیرا به جز شستشو و از بین بردن تاثیر سم نتیجه‌ای را در پی نخواهد داشت.

زمان مناسب مبازره شیمیایی با کرم سفید ریشه

برای کنترل به موقع و تاثیر گذار کرم سفید ریشه باید زمان مناسب برای مدیریت را انتخاب کرد. به همین جهت زمانی که این سوسک در مرحله سن یک لاروی به سر می‌برد (اواخر بهار یا اوایل تابستان) باید اقدامات مدیریتی و کنترل شیمیایی را انجام دهید. توجه کنید در اواسط تیر ماه که اوج ظهور سوسک‌های بالغ است با جمع آوری این حشرات توسط تله‌ها می‌توانید جمعیت لاروهای کرم سفید را برای سال آینده به شدت کاهش دهید.

به منظور کنترل بهتر آفت کرم سفید ریشه اقدامات مدیریتی را به مدت سه سال در باغ خود اجرا کنید، که بهترین نتیجه را برای شما به ارمغان بیاورد.

امداد کشاورز

اپلیکیشن جامع کشاورزی و باغبانی

2 نظر در “کرم سفید ریشه چیست؟

  1. بهزاد گفت:

    ممنون ،عالی بود

    1. امدادکشاورز گفت:

      ممنون از نظر ارزشمند شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *