کشت بلوبری در ایران

گرده افشانی بلوبری

بلوبری نیز مانند سایر گیاهان می‌تواند به شکل تک پایه که خود گرده افشان هستند و دو پایه که نیاز به گرده افشان دارند، پیدا می‌شوند. ارقام پایه بلند بلوبری، تک پایه هستند اما اگر به صورت دو پایه نیز کشت شوند، میوه های بزرگتر با رشد سریع تر خواهیم داشت. 

برای داشتن بهترین گرده افشانی و تشکیل میوه به ازای هر دو تا چهار ردیف یک رقم متفاوت گرده زا کاشته شود. رقم Rabbiteye به طور کامل خود ناسازگار است. و برای داشتن گرده افشانی و تشکیل میوه مناسب ارقام دیگری که در یک زمان گلدهی دارند مانند پریمیر، یادکین و اونسلو کاشته شود. برای افزایش گرده افشانی و تشکیل میوه استفاده از کندو هم می‌تواند موثر می باشد.

وجود رقم گرده زا  برای انواع پاکوتاه و چشم خرگوشی حتماً ضروری است. چون گل های عقیم دارند.

مالچ

تحقیقات نشان داده است که استفاده از مالچ مقدار محصول را 2 تا 4 برابر ببیشتر از حالت بدون مالچ افزایش می‌دهد. از جمله فواید مالچ نگهداری بهتر رطوبت در خاک، کنترل علف‌های هرز و خنک تر شدن خاک در تابستان و گرمتر شدن خاک در زمستان می‌شود.

آبیاری بلوبری

آبیاری قطره‌ای به دلیل افزایش کارایی و کاهش مصرف آب بهتر از آبیاری شیاری است. هم فعالیت ریشه گیاه را افزایش داده و هم باعث کاهش بیماری‌های قارچی می‌شود. برای کاهش خطر یخ زدگی استفاده از روش آبیاری شیاری بهتر است.

ریشه این گیاه سطحی است. و اغلب ریشه ها تا عمق 35-42سانتی متری نفوذ دارند. لذا این گیاه به خشکی و کمبود رطوبت خیلی حساس می‌باشد و در طی فصل رشد به رطوبت زیادی نیاز دارد. و در تابستان که دما بالاست باید به طور منظم آبیاری شود. در اثر کمبود رطوبت و تنش خشکی عملکرد و رشد این گیاه کاهش و ممکن است در حالت شدید گیاه از بین برود.

هرس کردن بلوبری

برای داشتن حداکثر محصول و میوه درشت تر انجام هرس مانند انگور و هلو نیاز است. در زمان کاشت نهال‌های ریشه لخت باید یک سوم انتهایی درختچه را حذف کرد. روی سه شاخه اصلی هر درختچه 50 درصد آن را حذف کنید. از سالهای دوم به بعد هر ساله شاخه‌های ضعیف، آسیب دیده یا بیمار را حذف کنید. در سال سوم شاخه‌های دارای جوانه باقی مانده و شاخه‌هایی که فقط رشد رویشی دارند حذف شوند. در صورت آسیب دیدن پوسته درخت در هنگام هرس می توانید از چسب باغبانی یا رنگ محافظ تنه درخت استفاده کنید.

مزایای کاشت بلوبری

بلوبری خواص ویتامینی و آنتی اکسیدانی زیادی دارد که از این لحاظ بسیار قابل توجه است. کاشت بلوبری از لحاظ زیر دارای فواید بسیاری است:

1- مناسب برای کاشت در فضاهای کوچک: بلوبری از جمله گیاهانی است که برای پرورش به باغات بزرگ نیاز ندارد. به علاوه از آنجایی که بوته های بلوبری خود، گرده افشانی می کنند بنابراین فقط دو بوته هم برای تولید میوه کافی است. برای کاشت گیاه بلوبری باید به مکان مناسب، pH پایین(اسیدی)، منابع مواد آلی، آبیاری، کنترل آفات، پرندگان، جوندگان و خرگوش‌ها و فروش آن توجه شود. برای رسیدن میوه باید ۶۰ تا ۸۰ روز بعد از گلدهی روی درختچه باقی بماند.

2- منبع غنی از ویتامین C و آنتی اکسیدان: امروزه بسیاری از افراد به خواص بلوبری برای بهبود سیستم ایمنی بدن ایمان دارند. پزشکان بر این باورند که تنها یک وعده بلوبری تقریباً 25 درصد از میزان توصیه شده روزانه ویتامین C را تامین می کند. به عنوان یک میوه با گلوکز پایین ، بلوبری تأثیر مطلوبی بر تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 دارد.

3- زیبایی محیط: بلوبری گیاهی است که می تواند گلهای زیبایی برای بهار ، میوه های آبدار در تابستان ، شاخ و برگهای نفس گیر پاییزی و شاخه های رنگارنگ زمستانی تولید کند.

4- ماندگاری بالا: یلوبری می‌تواند تا ۱۰ روز روی بوته و دو هفته در یخچال ماندگاری داشته باشد.

برداشت بلوبری در ایران

در ایران، بلوبری های زودرس را عموماً می توان در اوایل تابستان برداشت کرد. ارقام دیر رس تر نیز تا اواسط تابستان و حتی شهریورماه قابل برداشت هستند. البته زمان برداشت بلوبری به منطقه کشت آن هم مرتبط است. در مناطق سردتر، بلوبری زودتر به برداشت می رسد.

باغ بلوبری در ایران کجاست؟

از آنجایی که بلوبری در خاک های قلیایی، مکان های خشک و با نور شدید آفتاب رشد خوبی ندارد، بنابراین در تمام مناطق ایران نمی توان به کشت این گیاه پرداخت. امروزه در باغ هایی در استان قزوین و استان های شمالی کشور، بلوبری به میزان محدود کشت می شود. در سال 2019، ایران سهمی در صادرات بلوبری نداشته است اما در همین سال، 823.33 کیلوگرم بلوبری در ایران تولید شده است. (منبع: tridge.com). در سال 2020، صادرات بلوبری از ایران به کشورهای همسایه قوت گرفته است که همین باعث افزایش 17.05 هزار دلاری ارزش صادرات بلوبری از ایران شده است.

انواع ارقام مهم و تجاری بلوبری

مهمترین ارقام بلوبری که از انواع پابلند هستند.

رقم Aurora

اندازه میوه در این رقم متوسط تا بزرگ هست. رنگ میوه آبی تیره است. قدرت رشد متوسط می‌باشد. میوه های آن دیررس می‌باشد. و ممکن است قبل از سرمای پاییز نرسند.

رقم Liberty

رقمی پر رشد با عادت رشد افراشته می‌باشد. که نیاز به تربیت داربستی دارد .هرس آن نسبت به سایر ارقام زحمت بیشتری دارد. اندازه میوه متوسط تا بزرگ هست. طعم میوه خیلی خوب است. میوه متوسط رس می‌باشد.

رقم Bluejay

رقمی میان رس است. اندازه میوه متوسط (وزن بین ۱/۵ تا ۲ گرم) به رنگ آبی روشن می‌باشد. و عملکرد متوسط(بین ۲/۵ تا ۴ کیلوگرم در هر بوته) و طعم میوه خوبی دارد. 

رقم Duke

این رقم زودرس هست. اندازه میوه متوسط میباشد. عملکرد متوسط است.

رقم Chandler

رقمی دیررس هست. اندازه میوه بزرگ تا خیلی بزرگ می باشد. رنگ میوه آبی مالیم تا آبی تیره، و طعم میوه خوب و عملکرد بالا (بین ۴ تا ۵/۵ کیلوگرم در هر بوته) است. 

 و ارقام تجاری مهم دیگر رقم Elliott، رقم Legacy، رقم Reka، رقم Darrow، Rubel، Jersey و Spartan می‌باشد.

گونه های بلوبری

بلوبری ها دارای انواع پابلند مانند Vaccinium corymbosum به ارتفاع ۱/۵ تا ۷ متر و پا کوتاه وحشی ۱۵ الی ۴۵ سانتی متر و انواع حد واسط (چشم خرگوشی) مانند V.asheiبا ارتفاع بین ۱ تا ۲ متر هستند. ارقام پاکوتاه شرایط سردتر و انواع پابلند شرایط معتدلتر را ترجیح می‌دهند.

بهترین بلوبری چه ویژگی هایی دارد؟

اندازه بزرگ، رنگ آبی روشن، بافت محکم، زخم روی میوه کوچک باشد، مقاوم به ترکیدگی باشد، ماندگاری زیادی داشته باشد، عطر و طعم خوبی داشته باشد، ریزش میوه از درخت کم باشد. درختان باید به سرمای ابتدای بهار مقاوم باشد، ارقام زودرس نسبت به سرمای بهاره حساس تر هستند.

آفات و بیماریهای بلوبری

مقاومت  ارقام بلوبری به آفات و بیماری ها متفاوت است.  در بعضی  مناطق شیوع بیماری‌هایی مانند کپک خاکستری، آنتراکنوز و بلایت باکتریایی و یا آفت کرم میوه می تواند مشکل ساز باشد. اما آفت اصلی در اکثر مناطق تولید بلوبری پرندگان هستند. میوه ها و گل های این میوه بسیار مورد علاقه پرندگان هست. و پرندگان می توانند سبب آسیب جدی شوند. که ممکن است پرندگان بیش از  32درصد محصول بلوبری را از بین ببرند.

۱- سار معمولی

۲-فنچ معمولی

۳- سیاه مرغ بال سرخ