بیماری شناسی

بیماری جاروک بادام

بیماری جاروک

بـادام از قدیمی تریـن محصـولات خشـکباری و از خانـواده گلسـرخیان اسـت کـه خویشـاوندی نزدیکـی بـا گونه هـای مختلـف سـایر هسـته دارها از قبیـل آلـو و گوجـه و به ویـژه هلـو و شـلیل دارد. خواسـتگاه اصلـی بـادام را منطقـه وسـیعی از ایـران، تاجیکسـتان، غـرب پاکسـتان و افغانسـتان می‌داننـد. بـادام در ایـران در مناطــق سردســیری و نیمه سردســیری کشــت می‌شــود. بیماری جاروک بادام به عنـوان یـک بیمـاری مهـم و اقتصـادی است. در اســتانهای چهارمحال و بختیـاری، اصفهـان و کرمـان گــزارش شــده اسـت. اهمیــت ایــن بیمــاری در ایــران به دلیل ســطح زیرکشــت وســیع بــادام در منطقــه و نیــز ملاحظات اقتصـادی ایــن محصـول اسـت. همچنیــن چــون خســارت ناشــی از ایــن بیمــاری جبران ناپذیــر اسـت، بـر اهمیـت موضــوع افــزوده می‌شـود.

عامل و خسارت بیماری جاروک بادام

عامــل ایــن بیمــاری یــک باکتـری ریــز و فاقــد دیــواره ســلولی بــه نــام فیتوپلاسما(Candidatus Phytoplasma phoenicium) اســت. کــه محــدود بــه آونــد آبکشـی بــادام اسـت. علائم بـارز ایـن بیمـاری شـامل رشـد تعـداد زیـادی شـاخه باریـک بـا برگ های بسـیار ریـز و فاصلـه میانگـره کوتـاه بـه شـکل جـارو در محـل جوانـه شـاخه های اصلـی، تنـه و طوقـه، زردی، سرخشـکیدگی، زوال و مـرگ گیـاه اسـت. از دیگر علائم ایـن بیمـاری گلدهـی زودهنـگام، کم رشـدی و کوتولگـی گیـاه اسـت. علائم برگی معمولا از سبز کم رنگ تا زرد آغاز شده و با قرمزی تدریجی برگها و کوچک شدن آنها همراه است. معمولا بافت مردگی آوند آبکشی در قسمتهای آلوده درخت دیده می‌شود. عامل بیمـاری از طریـق پیونـد زدن، قلمـه، پاجـوش و سـایر اندامهـای تکثیـری از بـادام آلـوده بـه بـادام ســالم و ســایر هســته دارهای حســاس قابل انتقــال اسـت.

هلو، شلیل، پایه GF-677 و بادام وحشی از جمله میزبان های طبیعی بیماری جاروک بادام هستند. در شرایط گلخانه عامل بیماری جاروک بادام به اغلب هسته داران قابل انتقال است. علائم زردی جاروک در سرشاخه ها و طوقه، سرخشکیدگی و زوال در یک درخت هلوی آلوده به عامل بیماری جاروک بادام- علائم عامل بیماری جاروک بادام در یک درخت GF-677 شامل رشد شاخه های باریک و برگهای ریز به شکل جارو در محل ساقه اصلی است.

جاروک بادام

جاروک بادام

مدیریت بیماری جاروک بادام

مناطق سالم

توصیــه می‌شــود کــه نهــال ســالم از نهالســتانهای محلــی یــا از مناطــق سـالم دیگـر تهیـه شـود. همچنیـن پایـش و ردیابـی بیمـاری جـاروک در درختان بــادام و ســایر هســته دارهای حســاس در باغ ها، خیابانها، پارکها و منـازل حداقـل دو بـار در سـال (در ماههـای خـرداد و شـهریور) انجـام شـود. در صـورت مشـاهده آلودگـی در ایـن نواحـی بایـد مطابـق برنامـه اجرایـی عمـل شـود.

مناطقی که تازه آلوده شده اند

ردیابــی بیمـاری در درختــان بــادام و ســایر هســته دارهای حســاس در باغهـا، خیابانهـا، پارکهـا، منـازل و سـایر مناطـق، بـر اسـاس علائم ظاهـری در دو نوبــت در ســال(خــرداد و شــهریور) انجــام شــود.

امحــاء تمامـی درختـان بــادام و هســته دارهایی کــه علائم بیمــاری را نشــان می‌دهنــد.

به منظــور مبــارزه بــا حشـره ناقـل بیمــاری، درختــان و علف‌هــای هــرز باغ‌هــا بــا حشــره کشهای مجــاز و مناســب سمپاشـی شــوند.

مناطق آلوده

از بین بـردن همزمــان باغهـای آلـوده غیراقتصـادی کــه منبــع عامــل بیمـاری و ناقــل آلودگـی هســتند.

ردیابــی بیمــاری بــر اســاس علائم ظاهـری در باغهـای جــوان و تــازه احداث شــده و نیــز ســایر باغهــا کــه نگهــداری از آنهــا مقرون به صرفــه اســت، حداقـل دو بـار در سـال(خـرداد و شـهریور) صـورت گیـرد. در صـورت مشـاهده آلودگـی مطابـق برنامـه اجرایـی عمـل شـود.

روش امحـاء درختـان بـادام و سـایر درختـان آلـوده بـه بیمـاری جـاروک

 عمـل امحـاء به منظــور ریشــه کنی کامـل بیمــاری انجــام می‌شــود. بــرای ایــن منظــور ابتــدا بــا اســتفاده از یــک علفکش مناســب، علف‌هـای هــرز و درختــان بــاغ سمپاشــی شــوند و ســپس تمامــی درختــان آلــوده امحــاء شــوند. این عملیـات شـامل بیـرون آوردن درختـان آلـوده بـا ریشـه از خـاک و سـوزاندن آنهاسـت. بعـد از ردیابـی اولیـه و حـذف درختـان آلـوده، عمـل سمپاشـی علیـه ناقـل بایـد به صـورت ماهانـه و ردیابـی و امحـاء درختـان آلـوده حداقـل به مـدت دو سـال انجـام شـود.

 

منبع

بیماری جاروک بادام-محمد صالحی و احسان معتمدی-۱۳۹۷

https://www.cabi.org/isc/datasheet/118193

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *