بیماری لب شتری هلو یا پیچ خوردگی برگ هلو ناشی از قارچ آسکومایسیت (Taphrina deformans) یک بیماری بسیار جدی است که عامل بیماری باعث آسیب قابل توجهی به درخت و محصول می شود. این آسیب ها شامل ریزش شدید برگ درخت هلو، کاهش قابل توجه تولید میوه هلو و حتی خشک شدن کامل درخت هلو می شود. بیماری لب شتری هلو با نام های پیچیدگی برگ هلو، لب شتری هلو، باد سرخ، تاول برگ هلو و بلایت تافرینایی نیز شناخته می شود.
قارچ آسکومایسیت در فاصله بین اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه به وفور روی برگ های درخت رشد کرده و فاز دوم رشد خود را در تابستان و پاییز بر روی برگ ها سپری می کند. محیط مناسب برای رشد و تکثیر این بیماری، بیشتر سرد و مرطوب است و در دمای 6 تا 26 درجه و بارندگی 24 ساعته به میزان 12 میلی متر به خوبی رشد می کند.
در صورتی که این بارندگی در زمانی اتفاق بیافتد که جوانه در حال باز شدن هستند، شدت بیماری به طور صعودی و غیر قابل کنترلی افزایش می یابد. در این موقع، سلول های آلوده شده گیاه به قارچ آسکومایسیت بزرگ می شوند و پس از تغییر رنگ، باعث پیچیدگی، تورم، خشک شدن و تغییر رنگ سرشاخه های گیاه می شوند.
انتشار بیماری لب شتری هلو
جالب است بدانید، علاوه بر هلو، سایر میوه های هسته دار و حتی بادام نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. حلقه برگ هلو متعلق به جنس Taphrina (syno Exoascus) است که در آن همه گونه های Exoascus طبقه بندی می شوند. از این میان ، Taphrina wiesneri (syn. T. cerasi) گیلاس ، برخی انواع آلو، و T. armeniacae زردآلو را آلوده می کند.
این قارچ برای اولین بار در سال 1841 به طور مستقیم از سوی کشاورزان اروپایی که به کشت هلو مشغول بودند معرفی شد که مستقیماً از درختان بومی چین منتشر شده بود.
این بیماری در مناطق گرم و خشک، خطر جدی تلقی نمی شود اما در مناطق سرد و مرطوب بسیار جدی است. بیماری لب شتری هلو در آمریکای شمالی و جنوبی، استرالیا، آفریقا، ژاپن، چین و سایر کشورهای اروپای غربی منتشر شده و در ایران نیز، در بسیاری از باغات هلو در اصفهان، شمال ایران به خصوص گرگان، آذربایجان، زنجان و خراسان و همچنین قسمت های مرکز ایران مشاهده شده است.
بیشتر بخوانید: بیماری آتشک چیست؟
علائم آفت لب شتری هلو
پیچ خوردگی برگ هلو ممکن است بسیاری از گیاهان را آلوده کند. اما مسلماً بر روی درخت هلو تأثیر بیشتری دارد. بنابراین این بیماری ابتدا بر روی برگ ها ، و سپس روی میوه ها ، روی شاخه ها و گاهی حتی بر روی گلها ظاهر می شود.
برگها
بسته به شدت آلودگی توسط Taphrina deformans ، این بیماری یا در چند برگ یا روی کل شاخ و برگ یافت می شود. علامت بارز آن، پیچ خوردگی یا اعوجاج برگ است.
اعوجاج برگها ناشی از هایپرپلازی سلولی شدید است. که در اثر عملکرد غیرطبیعی بافتهای پارانشیمی ایجاد می شود. و به صورت ماکروسکوپی با ضخیم شدن موضعی یا کامل پهنک برگ و پیچ خوردن آنها آشکار می شود. علاوه بر این ، قسمتهای آسیب دیده برگها نرمتر از دست نخورده می شوند.
این پدیده همچنین با تغییر رنگ سطح برگ همراه است. برگها ابتدا کلروتیک ، سپس بنفش – قرمز یا بنفش ، و سپس زرد مایل به قرمز یا زرد – و در نهایت خاکستری می شوند.
در طول دوره تولید مثل قارچ، آسکوسپورهای عامل بیماری زا در نواحی متورم ظاهر می شوند و به باعث ایجاد گرد خاکستری رنگ یا ظاهر مخملی بر روی برگ ها می شوند. در آخرین مرحله آلودگی، برگها قهوه ای می شوند، به تدریج پژمرده می شوند ، خشک می شوند و سپس در اواخر بهار با اوایل تابستان دچار ریزش می گردند.
در شرایط شدید بیماری ، ریزش برگ گسترده ای مشاهده می شود. و اولین موج پوشش گیاهی بهاری را می توان به طور کامل از بین برد. پس از آن دومین موج رویشی اتفاق می افتد. که به طرز عجیبی تحت تأثیر قارچ قرار نمی گیرد. اما رشد آن بر درخت تأثیر زیادی می گذارد. پیامد آن کاهش ناگهانی تولید میوه است.
شاخه های جوان
پیچ خوردگی برگ هلو شاخه های جوان را نیز آلوده می کند. رنگ شاخه های آلوده به سبز روشن یا زرد تغییر می کند ، ضخیم تر می شوند و تأخیر رشد. پیچ خوردگی و گاهی ترشح صمغ مشاهده می شود. اغلب اوقات ، در نتیجه فعالیت پاتوژن، کاملاً خشک می شوند.
میوه ها
یکی از نشانه های آلوده شدن میوه، مشاهده نقطه‌های رنگی نامنظم و متورم بر روی میوه است. این نقطه ها معمولاً بدون پرز و چروک معمول هلو هستند. و رنگ آنها زرد مایل به قرمز بوده و دارای ظاهر صیقلی هستند. اما با گذشت زمان بافت چوب پنبه‌ای پیدا کرده. و باز می‌شوند. میوه‌های آلوده غالباً به مدت طولانی بر روی درخت باقی نمی‌مانند.
کنترل آفت لب شتری هلو
بهترین روش برای کنترل آفت، استفاده از قارچکش‌های مسی با درصد مس بالا است. روش کاربرد مخلوط بردو و کاپتان که در سالهای اخیر مورد استفاده بوده است در مواردی باعث گیاه سوزی می‌شود.
جهت خرید سم های قارچکش خرید کنید.
دستور العمل اجرایی
انجام تغذیه مناسب و رعایت اصول باغبانی.
سم پاشی در فصل خواب در فاصله بین ریزش برگ تا تورم جوانه‌ها که اگر در انجام نشود. در تابستان برگها ریزش کرده و درخت در برابر سرمای زمستان از بین می‌رود.
زمان اولین سم پاشی در زمام ریزش برگها با اکسید مس(نوردکسWG57%) 2 تا ۳ در هزار یا اکسی کلرور مس WP35% مقدار ۳ در هزار در زمانی که دمای هوا زیر صفر نباشد. اگر سمپاشی در این زمان انجام نشود حتما در بهار قبل از تورم جوانه‌ها انجام شود. هچنین سمپاشی چهارگانه با بردوفیکس
اگر در بهار دمای گفته شده و بارندگی‌های پیوسته ادامه داشت. بعد از تمام شدن بارندگی‌ها یکبار سمپاشی برای جلوگیری از گسترش آلودگی بیشتر مفید خواهد بود. از زمان تورم جوانه‌ها تا زمان کامل شدن رشد برگ که تا اواخر اردیبهشت طول می‌کشد برای مبارزه با بیماری‌ها مناسب است.
بعد از کامل شدن اندازه برگها مبارزه با بیماری فایده‌ای ندارد. در مناطقی که بارندگی زمستان و پاییز زیاد است به همراه قارچکش‌ها روغن‌های مناسب استفاده می‌شود تا دوام سم زیاد شود.
منبع
دستورالعمل اجرایی کنترل بیماری پیچیدگی برگ هلو،۱۳۹۵، حجت اله ربانی نسب محمد علی آقاجانی نسب محمد محمدی پور
www.kalliergeia.com
