قارچکش پروپیکونازول (تیلت)
قارچکش پروپیکونازول (تیلت)، قارچکشی سیستمیک از گروه تری آزول با اثر حفاظتی و معالج است، که طیف وسیعی از بیماریهای قارچی در بسیاری از محصولات زراعی به خوبی کنترل میکند. این قارچکش علیه شیت بلایت برنج، علیه بیماری زنگ گندم، علیه فوزاریوم خوشه گندم و… استفاده میگردد. این قارچکش با نام تجاری تیلت Tilt 25% EC در بازار موجود میباشد. که با نامهای تجاری تیلت، بنیت، اربیت، رادار و چند نام تجاری دیگر شناخته میشود.به صورت امولسیون و پودر وتابل فرموله میشود. دارای خاصیت جابه جایی برگ به ریشه و برعکس از طریق آوند چوبی است.
نحوه تأثیر: سیستمیک، خاصیت حفاظتی و معالج
نام انگلیسی: propiconazole
نام تجاری: Tilt
گروه : triazole
فرمولاسیون: تیلت Tilt % 25 EC
میزان مادّه موثّره : ۲۵۰ گرم بر کیلو گرم
درجه سمیت: LD50: 1517mg/kg
دوره کارنس: ۱۴ تا ۳۰روز
تاثیر قارچکش پروپیکونازول
پروپیکونازول سیستمیک است، و از دیمتیلاسیون استروئیدها جلوگیری میکند. اثر حفاظتی و معالجهای دارد. این قارچکش توسط بافتهای گیاه جذب شده و به صورت سیستمیک در گیاه پخش میگردد، خاصیت جابجایی در گیاه داشته، که از برگ به ریشه و برعکس از طریق آوند چوبی جابجا میشود حرکت سیستمیک در گیاه بیشتر به سمت بالاست یعنی از ریشه به برگ و یا از برگ های پایینتر به برگهای بالاتر که حرکت به سمت پایین نیز انجام میگردد.
محل اثر پروپیکونازول، دیمتیلاسیون ۱۴-C در حین بیوسنتز ارگوسترول و حرکت به سمت تجمع استرولهای ۱۴-C متیل میباشد. فقدان این استرولهای نرمال، رشد قارچها را کاهش داده یا متوقف میکند، به ویژه از حمله این قارچها به بافت میزبان جلوگیری کرده. بنابراین پروپیکونازول بیشتر به صورت ممانعت کننده رشد مورد استفاده قرار میگیرد، تا کشنده قارچ. مشاهده شده که پروپیکونازول اثرات زیانآوری بر عوامل میکروبی خاک نداشته، که حرکتش در خاک محدود است. شسته شدن آن در خاکهای اسیدی و مواد معدنی به محدوده ۵ تا ۵/۷ سانتیمتری در سطح خاک محدود میشود. در خاکها با مواد معدنی کمتر ممکن است تا عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتری هم نفوذ کند.
کاربرد قارچکش پروپیکونازول در ایران
برای سیاهک هندی گندم، فوزاریوم سنبله گندم، سپتوریوز گندم، سوختگی غلاف برنج، سیاهک آشکار نیشکر و زنگهای غلات استفاده میشود.
موارد مصرفپروپیکونازول در محصولات کشاورزی:
نام محصول |
نام بیماری |
مقدار مصرف |
زمان مصرف |
غلات (گندم و جو) |
سیاهک هندی |
۰٫۵ لیتر در هکتار |
زمانیکه ۸۰% بوتهها به خوشه رفته باشد. |
زنگ های غلات |
۰٫۵ لیتر در هکتار |
براساس پیش آگاهی ۱ تا ۲ نوبت |
|
پوسیدگی طوقه و ریشه گندم فوزاریوم خوشه گندم |
۱ لیتر در هکتار |
زمانیکه ۸۰% بوتهها به خوشه رفته باشد و در صورت نیاز تکرار به فاصله ۷ روز |
|
سپتوریوز گندم |
۰٫۵ لیتر در هکتار |
به محض بروز علائم بیماری قبل از تشکیل پیکنیدهای قارچ |
|
برنج |
شیت بلایت |
۱ لیتر در هکتار |
در صورت آلودگی ۲۰% از ساقهها |
نیشکر |
سیاهک آشکار |
۲ لیتر در هکتار |
قبل از کاشت قلمه، غرقاب در محلول سم |
موارد کاربرد پروپیکونازول در سایر کشورها
کنترل طیف وسیعی از بیماریهای قارچی از جمله زنگهای غلات، سفیدک پودری غلات، لکه قهوهای، لکه چشمی، سپتوریوز و کپک دودهای در غلات استفاده میشود، همچنین لکهبرگی رامولاریایی، زنگ و سفیدک پودری در چغندرقند، لکه قهوهای و سوختگی غلاف در برنج، زنگ سیر و تره و غیره.
راهنمای مصرف قارچکش پروپیکونازول
- سیاهک هندی گندم: نیم لیتر در هکتار بهصورت محلولپاشی و در زمانی که ۸۰% بوتهها به سنبله رفته باشد.
- فوزاریوم سنبله گندم: یک لیتر در هکتار به صورت محلولپاشی حداقل یک نوبت در مرحله گلدهی و در صورت لزوم، تکرار سمپاشی به فاصله ۷ روز؛ زنگهای غلات: نیم لیتر در هکتار
- سوختگی غلاف برنج: در صورت آلودگی ۲۰% از ساقههای برنج، یک لیتر در هکتار به صورت محلولپاشی.
- سیاهک آشکار نیشکر: فرو بردن قلمه قبل از کاشت در محلول دو در هزارسم.
- بهترین نتیجه سمپاشی در مراحل اولیه بیماری حاصل می گردد.
نکات لازم
فاصله آخرین سم پاشی تا برداشت محصول برنج، گندم و جو ۳۰ روز و برای ذرت ۲۱ روز است.
قارچکش پروپیکونازول ممکن است باعث ایجاد حساسیت شود.
سازگاری و اختلاط
قارچکش پروپیکونازول با اکثر ضدعفونی کنندههای بذر قابل اختلاط میباشد.
میزان سمیت قارچکش پروپیکونازول
•میزان ( LD50، LC50 ،EC50): ۱۵۱۷ میلیگرم بر کیلوگرم برای پستانداران، ۲۲۲۳ میلیگرم بر کیلوگرم برای پرندگان، ۸/۶ میلیگرم بر لیتر برای ماهیها، ۲/۱۰ میلیگرم بر لیتر برای دافنیا. این ترکیب برای زنبور عسل غیرسمی میباشد.
• برای ماهیها و سایر آبزیان خطرناک است، لذا باید از آلوده کردن آبهای سطحی و انهار با این ماده شیمیایی یا ظرف سم خوداری کرد.
منبع:
نشریه علمی جهان شیمی و فیزیک ( سم قارچ کش تیلت چیست و چه کاربردی دارد؟).
https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/propiconazole