چرا گل های گردو می ریزد؟
گردو
گردو يكي از ميوه هاي خشك و بسيار مهم می‌باشد. كه از گذشته هاي دور در ايران كاشته مي‌شده و منشاء آن را فلات ايران ذكر کردند.
اجزاء عملكرد يك درخت يا يك باغ گردو عبارتند از ميزان تشكيل گل هاي ماده، درصد تشكيل ميوه، اندازه ميوه، درصد مغز و سطح باردهی. ميزان تشكيل ميوه يكي از عوامل مهم مؤثر بر ميزان عملكرد می‌باشد. و تحت تاثير عوامل ژنتيكي و محيط است.
ميزان تشكيل ميوه در گردو در مقايسه با ساير درختان ميوه بسيار بيشتر است بطوري كه درگردو ميزان تشكيل ميوه نهائي ٥٠ تا ١٠٠ درصد است. بنابراين مشاهده مي‌شود كه در ارقام جديد گردو تراكم گل بيشتر و عادت گلدهي جانبي به عنوان صفات بسيار مهم همواره مد نظر هست. و ميزان تشكيل ميوه كمتر مورد توجه است. در سال هاي اخير ريزش گل هاي ماده گردو در برخي از ارقام گردو از كشورهاي امريكا، فرانسه و اسپانيا گزارش شده است.
ریزش گل و میوه گردو
ریزش گل ها، اين پديده بر ميزان تشكيل ميوه تاثير منفي دارد و عملكرد درختان گردو را بطور شديدي كاهش مي‌دهد. ريزش گلهاي ماده گردو كه اصطلاحا PFA ناميده مي‌شود. در سال 1978 در رقم سر به طور جدی توجه محققان را به خود جلب کرد.
ريزش گل هاي ماده گردو مشكلي گسترده و متنوع می‌باشد. كه در ساير ارقام گردو نيز وجود دارد. در مادگي هايي كه ريزش مي كنند، رشد تخمدان در قطر٤-٣ ميلي متري متوقف مي گردد. در گلهاي ماده كه تخمدان بيش از ٥-٤ ميلي متر رشد ميكنند ريزش انجام نمي‌شود و تخمدان هايي كه رشدشان متوقف مي‌شود پس از يك تا دو هفته از محل اتصال دمگل به ساقه ريزش ميكنند.
ریزش گل گردو سراسر جهان
ريزش گل هاي ماده گردو در بين گردو كاري ها و ارقام مختلف گردو بطور يكسان وجود ندارد. اما ريزش در همه شاخه هاي دیده شده است. ريزش در سراسر نواحي توليد گردوي كاليفرنيا وجود دارد. در فرانسه ريزش گلهاي ماده گردو در ارقام سر و پدرو مشاهده شده است. برخی از محققان معتقدند، ريزش گلهاي ماده گردو ممكن است ناشي از كمبود موقتي كربن و نيتروژن در طي رشد سريع بهاره باشد. كاهش مقدار ذخاير ازت و كربن قبل از بلوغ گلهاي ماده در رقم سر بوسيله رشد تعداد زيادي شاتون، اسپور و رشد برگ ها تشديد مي‌شود.
بررسی گلهای ریزش یافته نشان داد گلهاي ماده غير عادي تا قبل از توقف رشد تخمدان هيچ گونه ناهنجاري در بافتهاي داخلي تخمدان مشاهده نمي‌شود. ولي پس از توقف رشد فساد سلولي در كلاله، ديواره داخلي تخمك و بافت راهنما ديده شد. ميزان تشكيل ميوه يكي از اجزاء عملكرد بوده و عامل بسيار مهمي در ميزان محصول گردو است. ريزش گلهاي ماده گردو در گردوي ايراني بشدت موجب كاهش عملكرد برخي از ارقام می‌گردد. مقدار محصول گردو به دو عامل نسبت شاخه هاي گلدهنده و مقدار ريزش گلهاي ماده گردو بستگي دارد.
مراحل ريزش گل و ميوه گردو
· ريزش گلهاي ماده
· ريزش ميوه هاي گرده افشاني نشده
در هر رقم تنها يكي از اين ريزش ها اتفاق می افتد. و در هيچ يك از رقم های مورد بررسی هر دو نوع ريزش مشاهده نشده است.
ريزش گلهاي ماده گردو
از شروع باز شدن لبهاي كلاله در گلهاي ماده گردو كه منجر به ايجاد زاويه ١٨٠درجه بين آنها شده، و همچنين در طي دورة پذيرش كلاله، همة گلها حالت معمولي و مشابهي دارند. ولي حدود شش روز بعد از مرحله پذيرش كلاله مشاهده می‌شود كه در تعداد زيادي از مادگيها رشد تخمدان متوقف می‌شود. به صورتی که از ساير تخمدان هاي همان درخت كوچك تر به نظر مي‌رسند. كلاله اين گلها كاملا نكروزه (زرد رنگ) می‌شوند. در حالي كه در گلهاي معمولي در اين زمان فقط نقاطي از كلاله نكروزه شده و قسمتهاي ديگر آن به رنگ سبز كمرنگ درآمده اند.
گل هايي كه رشدشان متوقف شده به فاصله ١٠تا ١٨ روز پس از مرحلة پذيرش كلاله از محل اتصال دمگل به ساقه شروع به جدا شدن از ساقه ميكنند. به طوري كه قطعه ريزشي شامل دمگل و گلهاي ماده متصل به آن است.
ریزش میوه های گرده افشانی نشده گردو
در زمان وقوع ريزش گل هاي ماده ميوه هاي گرده افشاني نشده داراي قطري به اندازه ميوه هاي گرده افشاني شده هستند. اما كلاله آنها سبز كم رنگ و فاقد نقاط نكروزه است. و هيچگونه ترشحي نيز در سطح كلاله ديده نمي‌شود. ميوه هاي گرده افشاني نشده در ژنوتيپ‌هاي مختلف ممكن است از حدود ٧ تا ١٥ ميلي متر رشد کنند. و سپس از محل اتصال ميوه به دم جدا شوند و دم ميوه تا چند روز به شاخه متصل مانده و سپس بيفتد. ريزش گلهاي گرده افشاني نشده سه تا چهار هفته بعد از گرده افشاني رخ مي‌دهد.
اثر رقابت بر ریزش گل ماده گردو
ریزش گل ماده گردو با افزايش تراكم گل به ازاي سانتي متر مربع سطح مقطع عرضي شاخه، ريزش گلهاي ماده افزايش مييابد. رقابت بين اعضاي مختلف يكي از دلايل مهم ريزش هاي بعد از شكوفائي در درختان ميوه و آجيلي است. هر چه تراكم گل بيشتر باشد رقابت براي جذب مواد غذائي در بين گلها و ميوه هاي جوان بيشتر است. بنابراين درصد بيشتري از آنها ريزش مي‌يابند.
اين رقابت از تأمين مواد غذائي ضروري براي تشكيل ميوه ممانعت مي‌كند. در سيب وقتي تراكم گل پائين است درصد تشكيل ميوه افزايش مي يابد همچنين در هلو، گلابي، زردآلو، بادام و گيلاس چنين موردي دیده می‌شود. در گردو شاتونها(گل نر) با مصرف مقادير زيادي از مواد غذائي ذخيره شده كه براي تشكيل ميوه لازم است. موجب كاهش درصد تشكيل ميوه مي‌شوند واين مسئله بويژه در ارقام نر زودرس دیده می‌شود.
ریزش گل ماده گردو به دلیل کمبود عناصر غذایی
ريزش ممكن است ناشي از كمبود موقتي عناصر غذائي در طي رشد شاخساره هاي بهاره باشد مطابقت دارد زيرا ميزان عناصر غذائي ذخيره شده قبل از بلوغ گلهاي ماده در رقم سر بوسيلة رشد تعداد زيادي شاتون، شاخساره و توسعه برگها كاهش مييابد. و اين مسئله موجب ضعف گلها و ريزش آنها مي‌شود.
نیتروژن
ميزان نيتروژن برگ در درختان داراي ريزش كم، كمتر است. اين مسئله احتمالا بدليل جذب ميزان بيشتري از نيتروژن توسط ميوه هاي در حال رشد درختان اين گروه است. كمبود نيتروژن موجب تشديد ريزش گلهاي ماده گردو مي‌گردد. نشاسته و نيتروژن در چوب دو ساله در طي ريزش گلهاي ماده به حداقل ميزان خود كاهش مييابد. ميزان ذخيره نيتروژن در چوب و نيز غلظت قندها و نيتروژن در شيره خام با كمبود اين عنصر در برگ كاهش مييابد. وقتي كه نيتروژن كافي در اختيار گياه قرار دارد ميزان تشكيل ميوه افزايش مييابد.
بر
دانشمندان معتقدند كه عنصر بر در فرايند توليد مثلي درختان ميوه و خشك ميوه ها اهميت ويژه‌اي دارد. مهم ترين نقش عنصر بر جذب و انتقال يونها و كربوهيدراتهاست. عنصر بر اثر غير مستقيمي بر گرده افشاني، لقاح و نمو ميوه در مراحل بحراني رشد دارد.
منبع
ح، مرادی.، ع، وزوایی.، م شریعت پناهی.، بررسي مقدماتي علل ريزش گلهاي مادهي گردو در ايران .1382. مجله علوم كشاورزي ايران، جلد ٣٤ ،شماره ٢.
https://en.wikipedia.org/wiki/Walnut
