یکی از بیماری های مهم که در میوه های هسته دار مانند آلو و زردآلو مشاهده می شود، بیماری لکه باکتریایی است که علائم آن ممکن است در قسمت های مختلف گیاه مشاهده شود.
علائم لکه باکتریایی در برگهای درخت
عامل این بیماری نوعی باکتری به نام Xanthomonas arboricola pv. Pruni می‌باشد. علائم این بیماری در مراحل ابتدایی به صورت لکه های آب سوخته هستند که کم کم به صورت زاویه‌ای و قهوه ای مایل به سیاه یا لکه های بنفش بین رگبرگی، حاشیه ها و نوک برگها در می‌آید. لکه ها کم کم خشک شده و می‌افتند، و سوراخ های زاویه دار با لبه های نا منظم به جای می‌گذارند که به برگها ظاهر سوراخ داری می‌دهد.
علائم لکه باکتریایی در میوه آلو و زردآلو
لکه های کوچک و گرد با قطر ۱ تا ۲ میلی متر و آفتاب سوخته هستند و کم کم قهوه ای و برآمده می‌شوند. این لکه ها می‌توانند به زخم های بزرگتری با سطح چوب پنبه ای تبدیل شوند. آلوده شدن میوه ها از اوایل فصل رشد بعد از هفته چهارم پس از ریزش گلبرگها آغاز شده و لکه های عمقی در میوه ها ایجاد می‌کنند. با توجه به اینکه مناطق آلوده شده نمی‌توانند همراه با رشد سایر بافتهای میوه رشد کنند و انعطاف ندارند مناطق زخم شده ترک می‌خورند. این مناطق چوب پنبه ای یا ترکها ممکن است به منطقه وسیع تری گسترس بیابند. تا زمان برداشت تمام سطح میوه ها لکه دار خواهند شد. این زخم های کم عمق ممکن است به هم پیوسته و بزرگتر شوند و در نهایت باعث بروز بیماری پوسیدگی در میوه شوند. به دلیل اینکه مناطق آلوده و زخم شده چوب پنبه ای هستند به راحتی در فرآیند پوست کندن جدا نمی‌شوند در نتیجه در فرآوری قابل استفاده نیستند. این بیماری در آلو نسبت به سایر میوه ها شدیدتر است و دارای لکه های آب گزیده و همراه با ترشح مواد چسبناک است. زخم ها قهوه ای مایل به سیاه و قطر ۱ سانتی متر است و در اوایل فصل ظاهر می‌شود.
نشانه های لکه باکتریایی در شاخه های درخت
دو نوع خاص از شانکرها می‌توانند به شاخه های هلو و شلیل وجواد دارد. این شانکر ها با شانکرهای بزرگ ناشی از قارچ ها تفاوت دارند. شانکرهای بهاره که در شاخه های جوان ایجاد می‌شوند در تابستان قبل ایجاد شده اند. شانکرهای بهاره ابتدا به صورت لکه های آبگزیده ظاهر شده و به تدریج به صورت زخم های تیره تر تبدیل می‌شوند. اگر این زخم ها تمام محیط شاخه را احاطه کنند شاخه می‌میرد و خشک می‌شود. وقتی شرایط محیطی مرطوب باشد سطح شانکر ظاهر سیاه و آبکی دارد. با گذشت فصل بافتهای روی زخم های متورم ترکیده و باکتری ها آزاد می‌شوند. این باکتریها می‌توانند بوسیله وزش باد یا قطرات باران منتقل شوند و آلودگی های جدیدتری بوجود بیاورند. با گذر زمان ممکن است شانکرهای بهاره بهبود یابند.
شانکرهای تابستانه روی شاخه های سبز و در فصل جاری توسعه پیدا می‌کنند. این نوع شانکرها معمولا در انتهای فصل تابستان بعد از دیده شدن لکه های برگی ظاهر می‌شوند. در ابتدا این شانکرها هم به صورت آبگزیده هستند و دارای لکه های بنفش تیره هستند. با گذر زمان این شانکرها هم بزرگتر شده، به رنگ قهوه ای مایل به بنفش و یا سیاه درآمده و آفتاب سوخته می‌شود و به صورت گرد تا بیضوی شکل با حاشیه آبگزیده در می‌آید. در ارقام حساس زردآلو و آلو این باکتری می‌تواند ۲ تا ۳ سال زنده باقی بماند و به مرور زمان با رشد باکتری ها منطقه شانکر وسیع‌تر و عمیق تر شود. در نتیجه این شانکرهای عمیق شاخه های کوچک تغییر شکل می‌یابند و دارای ظاهری گره خورده می‌شوند. برخی از این شاخه ها کامل خشک شده و ممکن است با وزن میوه ها بشکنند. کوددهی مناسب به درخت زردآلو نیز می تواند آنرا در فصل رشد، مقاوم تر کند.
سایر بیماری های درخت آلو و زردآلو
هرچند آفات درخت آلو و زردآلو به نسبت بسیاری دیگر از درختان کمتر است، اما بیماری های دیگری مشابه لکه باکتریایی وجود دارد که بهتر است با آنها آشنا باشید:
بیماری X
این بیماری ترشح شیره ندارد، و در برگها لکه های زرد نامنظم وجود دارد که به رنگ بنفش و قرمز با پیچیدگی حاشیه برگها به سمت بالا دیده می‌شود.
اسکب هلو
این بیماری سوراخ های برگی را ندارد، و زخم‌ها روی میوه ها حالت مخملی و زیتونی رنگ پیدا می‌کنند.
اسکب هلو یک بیماری است که در آن لکه های خالدار روی میوه ایجاد می‌شود. قارچی که عامل بیماری است Cladosporium carpophilum نام دارد. این بیماری در میوه هایی مانند هلوها، زردآلو، شلیل و آلوها دیده می‌شود. این بیماری در باغهای تجاری بسیاری شایع هستند. این بیماری از لکه های کوچک گرد، سبز و در ماه فروردین آغاز شده و کم کم ممکن است به هم بپیوندند.
کنترل بیماری اسکب هلو
برای کنترل این بیماری از قارچکش بعد از ریزش گلبرگها هر ۱۴ روز و نهایت تا ۴۰ بعد از آن استفاده شود.
کمبود نیتروژن: آسیب مربوط به کمبود نیتروژن ممکن است در بین رگبرگها و یا حتی تمام سطح برگ را به رنگ قرمز تبدیل کند. بافتهای برگی اطراف سوراخهای برگ بیشتر از لکه های باکتریایی قرمز هستند. کمبود نیتروژن علائم میوه ای ندارد.
آسیب به دلیل مصرف قارچکش کاپتان: زخم ها اغلب گرد بوده و روی برگهای جوان و تنها روی یک سطح از برگها دیده می‌شود.
سوراخ نوک زدن پرندگان: این نوع آسیب هیچ علامت مخملی روی برگ ندارد.
شانکرهای چند ساله به دلیل قارچ سیتوسپورا: روی تنه درختان صمغ های سیاه رنگی ایجاد می‌شود. میوه ها به آلوده شدن نسبت به این بیماری حساس تر هستند ولی برگها در مراحل انتهایی تشکیل جوانه ممکن است آلوده شوند.
کنترل بیماری لکه باکتریایی
در ارقام حساس نظارت و مانیتورینگ را از زمان تورم جوانه ها به صورت هفتگی شروع کنید. نمونه برداری ۵۰ میوه کوچک از باغ و ۲۵ برگ مسن از هر درخت. برگها را در نور بالا گرفته و به زخم های زاویه دار و نامنظم دقت کنید. برای کنترل این بیماری در فصل زمستان هرس شاخه ها و برگهای آلوده و خارج کردن از باغ و دو نوبت استفاده از قارچکش مسی در پاییز و آخر زمستان قبل از تورم جوانه انجام شود.
منابع
http://www.omafra.gov.on.ca/IPM/english/tender/diseases-and-disorders/bacterialspot.html
