ارقام مناسب کاشت درختان میوه هسته دار
کرم سرشاخه‌خوار هلو براساس آمارنامه سال ۱۳۹۶ سطح بارور باغات کشور ۲٫۴ میلیون هکتار بوده که سهم سطح بارور اختصاص یافته به درختان میوه‌های هستهدار ۹٫۶ درصد، معادل سطحی حدود ۵۶۱۲۱ هکتار می‌باشد. ارقام هلو با پایه شفتالو شامل هلو جی اچ هیل یا زعفرانی که این رقم دیررس بوده و دارای گوشت زرد رنگ و نزدیک هسته آن قرمز، درخت آن پرمحصول، محصول آن خیلی درشت و خوشمزه و هسته جدا و حمل و نقل و بازار پسندی آن بالا می‌باشد. مبدا آن آمریکا، رشد آن ضعیف بوده و در شروع نیاز به تلقیح کننده داشته و گلدهی اواخر فروردین و حدود ۱۰ روز بوده، زمان رسیدن میوه اوایل شهریور، میوه گرد، رنگ پوست قرمز تند و رنگ گوشت زرد، رقم هسته جدا و در مصارف تازه خوری و کمپوت سازی مناسب است، به سرمای بهاره حساس است و در برابر گرمای تابستان مقاوم می باشد.
هلو اسپرینگ تایم:
خیلی زودرس (اوایل خرداد) هسته نیمه چسبیده، اندازه میوه متوسط بازارپسند؛ مبدا آن آمریکاست، و رنگ پوست صورتی تا قرمز، میوه از نوع هسته چسبیده، قابلیت حمل و نقل پایین می‌باشد.
هلو زعفرانی زودرس (اواخر بهار):
در حمل و نقل مقاوم، هسته نیمه چسبیده، اندازه میوه متوسط، بازارپسند. قدرت رشد بالا، گلدهی اواخر فروردین، زودرس، زمان رسیدن میوه اواخر خرداد ماه، میوهها گرد و کشیده و پوست قرمز تیره با زمینه زرد، می‌باشد.
هلو آلبرتا:
نسبتا دیررس، میوه آن درشت، هسته جدا، با گوشت زرد رنگ مشابه رقم جی اچ می‌باشد. قدرت رشد بالا، گلدهی اواخر فروردین، زمان رسیدن میوه اواخر خرداد ماه، میوهها گرد و کشیده و پوست قرمز تیره با زمینه زرد می‌باشد.
هلو انجیری:
متوسط رس، درشت، بومی ایران، بازارپسند. قدرت رشد بالا و پربار، شروع گلدهی اواخر فروردین، زمان رسیدن میوه اواخر تیر ماه، رنگ پوست صورتی و قرمز تند، رنگ گوشت آن زرد است، هسته جدا بوده، گوشت آن سفت است و قابلیت نقل و انتقال بالا را داراست، نسبت به سرمای دیررس بهاره و گرمای تابستان حساس می‌باشد.
سرشاخه‌خوار هلو(lineatella Anarsia)
از آفات مهم درختان میوه بخصوص هلو محسوب می‌شود. طرز خسارت بدین ترتیب بوده که لارو داخل سرشاخه‌ها، جوانه‌ها و میوهها شده و با تغذیه در سرشاخه‌ها باعث خشکیدگی آنها می‌شود. این آفت دارای رژیم دوگانه خواری یعنی “چوبخواری و میوه‌خواری” است، لذا مدیریت آن در نهالستانها که میزبان‌های اصلی آفت هستند و در باغهای بارده از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
گیاهان میزبان: میزبان‌های اصلی آفت، هلو، شلیل و بادام است. به گیاهان دیگری مثل آلو، گوجه، زالزالک، ازگیل و خرمندی نیز خسارت وارد می‌آورد.
خسارت سرشاخه خوار هلو
سرشاخه خوار هلو، سه شکل متفاوت تغذیه‌ای دارد. شیوه اول، تغذیه از جوانه‌ها و غنچه‌های باز شده، شیوه دوم تغذیه از شاخه‌ها و جوانه‌هاست و شیوه سوم خسارت، تغذیه از میوه است. خسارت آفت در زمان میوه‌خواری مهم تر است. این حشره زمستان را به صورت لارو سن دو در داخل جوانه‌ها به سر می‌برد. این لاروها در اواخر زمستان و یا اوائل بهار هنگامی که شرایط حرارتی مناسب شد. کرم سرشاخه‌خوار هلو از محل زمستانی خارج و فعالیت خود را آغاز می‌کنند. در زمانی که جوانه‌ها کاملاً متورم هستند.
لاروها وارد غنچه‌ها شده و به تغذیه می‌پردازند. لاروها معمولاً در زمان ورود به غنچه‌ها، فضولات خود را در دهانه سوراخ ورودی قرارداده که به عنوان علامت خسارت آفت مشاهده می‌شود. در پایان ریزش گلبرگها، حمله به سرشاخه‌های جوان شروع می‌شود. لاروها سرشاخه‌های نرم و لطیف را معمولاً از نزدیکی محل اتصال آخرین دمبرگ سوراخ کرده و به درون آن نفوذ می‌نمایند. تغذیه لارو در داخل سرشاخه از بالا به سمت پائین ادامه و هنگامی که به قسمتهای سخت و خشبی برسد، آنرا ترک کرده و سرشاخه دیگری را در همان نزدیکی مورد حمله قرار می‌دهد. سرشاخه‌های خسارت دیده پژمرده شده، به سمت پایین خم شده و خشک می‌شوند.
هر لارو طی این دوره
هر لارو طی این دوره از فعالیت خود ۶-۴ عدد غنچه و گل را با تغذیه از قسمتهای زایشی آنها تخریب می‌نماید. خسارت آفت به سر شاخه ها تا اوائل خرداد ادامه دارد. لارو سپس سرشاخه‌ها را ترک کرده. و میوه های نارس را مورد حمله قرار می‌دهد. و باعث ریزش میوه‌های آلوده می‌شود. لاروها پس از رسیدن به رشد کامل در داخل میوه، از آن خارج شده. و در شکاف کلوخه‌های سطح خاک، برگهای پوسیده و لابه لای علفهای هرز زیر درختان و داخل پیله بسیار ظریف و ناقص تبدیل به شفیره می‌شوند.
کنترل بیولوژیکی و غیرشیمیایی
نصب تله‌های فرمونی
کرم سرشاخه‌خوار هلو استفاده از فرمونهای جنسی برای تعیین تاریخ دقیق سمپاشی بسیار مفید است. بدین منظور تعداد ۲ -۱ تله در ارتفاع ۱٫۵ تا ۲ متری از سطح زمین در سایه‌انداز درخت نصب می شود.
بشتر بخوانید: بیماری لکه باکتریایی آلو یا زردآلو
استفاده از حشره‌کش بیولوژیک BT
برای کنترل آفت در مرحله لاروی، استفاده از حشره کش در زمان شکوفه دهی. و تکرار آن ۱۰-۷ روز بعد توصیه می‌شود.
کنترل شیمیایی
بهترین زمان سمپاشی برای نسل اول در مرحله صورتی شدن غنچه‌ها و مرحله ریزش گلبرگها (همراه با هرس) و در نسل دوم در اواسط تیر ماه است. که در این موقع میوه‌های قیسی تازه شروع به تغییر رنگ نموده‌اند. بسته به منطقه و تعداد نسل آفت در هر منطقه و میزان خسارت آفت، ممکن است. بیش از یک بار نیاز به سمپاشی با ترکیبات فسفره نفوذی چون دیازینون( %۶۰( EC و کلرپیریفوس ( %۸٫۴۰ EC ،(باشد.
منبع
دستورالعمل اجرایی مدیریت آفت سرشاخه خوار هلو-۱۳۹۸
