سبزی و صیفی, تغذیه گیاهی

مناسب ترین کود برای رشد سبزیجات

کود سبزیجات

کاشت و پرورش سبزیجات در منزل یکی از کارهای مورد علاقه بسیاری از ما است که گاه، تنها به یک عدد گلدان مناسب، خاک و مقداری بذر سبزیجات نیاز دارد. چه کسی از مصرف سبزیجات تازه نظیر ریحان و شاهی و نعنا و تربچه بدش می آید؟! اما چرا گاهی بذر سبزیجاتی که می کاریم سبز نمی شود یا مقدار بسیار کمی محصول می دهد؟ آیا بذر و خاک مشکل دارد؟ یا از بهترین کود برای سبزیجات خانگی استفاده نمی کنیم؟ در اینجا می خواهیم عامل تغذیه و کوددهی سبزیجات را بررسی کنیم. 

 مهم نیست که خاک یک باغ چقدر غنی و حاصلخیز باشد، اکثر سبزیجات هنوز هم برای رسیدن به پتانسیل کامل خود به مقدار کمی کود نیاز دارند. مثلا تغذیه گوجه فرنگی، فلفل و خیار از خاک بسیار سنگین است و همانطور که رشد می کنند، شروع به تخلیه خاک از نیتروژن، پتاسیم و سایر مواد مغذی حیاتی می کنند. اما ما با استفاده از کود مناسب، در فواصل زمانی مناسب، می توانیم انرژی لازم برای رشد خوب و سالم را برای گیاه فراهم کنیم و البته، در این فرآیند، محصول بیشتری تولید شود! در این مطلب از امداد کشاورز به نکات اساسی در مورد انتخاب بهترین کود برای سبزیجات از جمله زمان، نحوه کوددهی و نوع کود می‌پردازیم.

ترفند رشد سریع سبزیجات 

اگر مطالب قبلی را مطالعه کرده باشید، به تفضیل درباره خاک مناسب سبزیجات صحبت کرده ایم. در ادامه این مبحث، در این مطلب می خواهیم 5 نکته درباره کوددهی به سبزیجات را مطرح کنیم:

۱-به گیاهان اجازه بدهیم اول در خاک مستقر شوند

اول از همه، خیلی زود کود ندهید. کود دهی قبل از رشد گیاهان در باغ می تواند به گیاهان آسیب برساند. و در برخی موارد آن‌ها را از بین ببرد .نهال‌ها و پیوندهای جوان به زمان نیاز دارند. تا با خاک و زندگی در فضای باز سازگار شوند. متأسفانه، انبوهی از مواد مغذی اولیه می تواند ریشه های حساس آنها را شوکه کند یا بسوزاند.

۷ تا ۱۰ روز پس از کاشت برای شروع کوددهی زمان بگذارید. محصولات بذری مانند ذرت و لوبیا، اجازه دهید بذرها جوانه بزنند و برای چند هفته نیز رشد کنند.

خرید بهترین خاک برای سبزیجات

۲- صبح زود یا اواخر عصر کوددهی کنید

هرگز سبزیجات را در گرمای روز کود ندهید. گیاهان در وسط روز در بالاترین سطح استرس خود در قرار دارند. همچنین آن‌ها در این زمان کمتر قادر به جذب مواد مغذی هستند. بسته به کود و روش مورد استفاده، آفتاب سوزان می تواند گیاهان را بسوزاند و به آنها آسیب برساند.

در عوض، گیاهان را در اوایل صبح یا اواخر عصر کود دهید. تا از بروز هر گونه مشکلی جلوگیری کنید. و جذب مواد مغذی را به حداکثر برسانید.

۳- کود برای رشد سریع سبزیجات

بیشتر سبزی‌کاران باید از کود کامل (NPK) با فسفر دو برابر نیتروژن یا پتاسیم استفاده کنند. مثلاً می توانند از کودهای NPK 10-20-10 یا 12-24-12  استفاده کنند. این کودها معمولاً به راحتی یافت می شوند. برخی از خاک ها حاوی پتاسیم کافی برای رشد خوب گیاه هستند و به مقدار بیشتری نیاز ندارند. اما از آنجایی که مقدار کمی پتاسیم به گیاهان آسیب نمی رساند، معمولاً بهتر است از کود کامل استفاده شود.

از کودهای چمن در باغچه ها استفاده نکنید. این کودها حاوی نیتروژن بیش از حد هستند. و بسیاری از آنها دارای مواد شیمیایی برای کنترل علف های هرز چمن هستند. که می تواند به سبزیجات آسیب برساند یا از بین ببرد.

خاک هایی با pH کمتر از ۵/۷ به آهک نیاز دارند. آهک کلسیم را به خاک اضافه کنید و اسیدیته آن را کاهش می دهد و pH را تا حد قابل قبولی بالا ببرید.

بهترین کود برای سبزیجات

موارد زیر برخی از مواد مغذی رایج لازم برای سبزیجات سالم هستند:

روی: هورمون های رشد را کنترل می کند و به ترکیب پروتئین ها کمک می کند.

آهن: مسئول چندین واکنش کاهش و اکسیداسیون است. همچنین برای تولید کلروفیل مورد نیاز است.

مس: از تنفس و فتوسنتز پشتیبانی می کند و همچنین به فعال کردن آنزیم ها کمک می کند.

منگنز: برای تنفس، فتوسنتز و متابولیسم نیتروژن ضروری است.

فسفر: برای اسیدهای نوکلئیک ضروری است. همچنین تقسیم سلولی، رشد گل و تشکیل پروتئین را کنترل می کند.

نیتروژن: یک عنصر ضروری برای همه گیاهان است زیرا در پروتئین ها، اسیدهای آمینه، کلروفیل و اسیدهای نوکلئیک یافت می شود. به گیاهان رنگ سبز می دهد و مورد نیاز همه قسمت ها از جمله ریشه، ساقه و برگ است.

گوگرد: برای ساختار پروتئین، بیوتین و ویتامین های تیامین مهم است. همچنین برای عملکرد ویتامین A که برای متابولیسم اسیدهای چرب و تنفس مورد نیاز است ضروری است.

پتاسیم: ساختار تولید مثل را توسعه می دهد

منیزیم: همچنین یون های منفی را متعادل می کند و عنصر اصلی کلروفیل است.

کلسیم: بخشی ضروری از دیواره سلولی گیاه است که بر نفوذپذیری آن تأثیر می گذارد. از دیواره سلولی پشتیبانی ساختاری می کند. همچنین به فعال شدن آنزیم های خاصی کمک می کند.

کودهای فرآوری شده

 کودهای فرآوری شده به کودهای طبیعی یا شیمیایی نیز گفته می شود.  از مواد طبیعی مانند سنگ فسفات (P) و کلرید سدیم (NaCl) و نمک های کلرید پتاسیم (KCl) تولید می شوند، اما برای غلیظ تر شدن تصفیه می شوند. بیشتر (و نه همه) کودهای فرآوری شده به شکل محلول در آب سریع آزاد می شوند تا مواد مغذی را به سرعت به گیاه برسانند. برخی کودهای فرآوری شده وجود دارند که برای کاهش سرعت انتشار (کندرهش) پوشش داده می شوند.

بهترین کود ارگانیک برای سبزیجات

کودهای آلی شامل مواد گیاهی و حیوانی هستند. که با تجزیه میکروارگانیسم های موجود در خاک به آرامی مواد مغذی را آزاد می کنند. این کودها اغلب به فرم گرانوله استفاده می شوند. و اهسته رهش هستند تا نیازی به استفاده از آن به دفعات مکرر نباشد. به‌علاوه، کودهای اهسته رهش مانند بسیاری از کودهای مصنوعی و محلول در آب که گیاهان نمی‌توانند. به طور کامل آنها را جذب کنند. به داخل آب‌ها نفوذ نکرده و آنها را آلوده نمی‌کنند.) در حالی که بیشتر کودهای آلی محصولاتی با رهش آهسته هستند. برخی از آنها مانند کودهای حیوانی، بایوسولیدها و امولسیون ماهی بخشی از مواد مغذی خود را سریعاً آزاد می‌کنند.

از نظر شیمیایی، مواد مغذی برای کودهای فرآوری شده و آلی یکسان است. کودهای دانه ای آهسته رهش مواد مغذی را به روشی کنترل شده، و با آرامی به گیاه می رساند. برخلاف کودهای سریع الاثر، مصنوعی و محلول در آب، که در اصل، مصرف بیش از اندازه ای آن ها جایز نیست.

کود حیوانی برای سبزیجات

اگر علاقه به استفاده از کود حیوانی برای سبزیجات دارید. بسیار انتخاب مناسبی کرده اید فقط باید حتماً حتماً از کودهای فرآوری شده (پوسیده شده) استفاده کنید. تا سبزیجات شما در معرض بیماری ها و آفات قرار نگیرد. برخی از افراد به اشتباه، فضولات پرندگان خانگی خود را پای گلدان می ریزند. که این کار، به جز شوری خاک و سوزاندن گیاهان نتیجه دیگری ندارد. 

یکی از بهترین کودهای حیوانی که می توانید استفاده کنید، کود کمپوست گاوی فرآوری شده غنچه است که نه تنها عاری از بذر علف هرز است، بلکه بدون بو و بدون حشره و کاملاً بهداشتی و مناسب محیط های خانگی است. 

برای خرید کود حیوانی برای سبزیجات روی عکس کلیک کنید

کود NPK برای سبزیجات

کیسه کودهای NPK با ترکیبی از اعداد مانند 3-4-4 یا 8-24-8 یا 12-12-12 برچسب گذاری می شود. این سه عدد به سه عنصر مهم مورد نیاز گیاهان اشاره دارد: نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K). اعداد مربوط به درصد وزن هر ماده غذایی در کیسه است. اگر اعداد را جمع کنید، آنها درصد وزن کل کیسه هستند (بقیه به سادگی پرکننده هستند تا اعمال آن آسان شود). همچنین ممکن است مواد مغذی دیگری از جمله کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز همراه سه عنصر اصلی نیز وجود داشته باشد.

برای شروع کوددهی سبزی و صیفی جات خود از کود کامل استفاده کنید. برای سبزیجات از کودهای کامل (NPK) با درصد پایین مانند کود ۴-۴-۳ استفاده شود. برای گوجه فرنگی، از کود کامل با درصد بالاتر همراه با کود کلسیم می توان استفاده کرد. تا از پوسیدگی انتهای گوجه فرنگی (پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی) جلوگیری شود.

بیشتر بخوانید: انواع کود سبزیجات

کود سه بیست برای سبزیجات

در صورتی که هدف شما رشد سریع سبزیجات است، کودهای سه بیست نیز گزینه مناسبی برای شما هستند. انواع مختلفی از کودهای سه بیست در بازار وجود دارند که می توانید آنها را تهیه کنید. به طور مثال، دو نمونه از کودهای سه بیست مورد تأیید امداد کشاورز را در زیر، معرفی می کنیم که برای خرید، می توانید روی هر یک از آنها کلیک کنید. 

فسفر عنصر مهمی است زیرا این همان چیزی است که برای رشد و نمو ریشه مورد نیاز است. پتاسیم مقاومت گیاهان را در برابر بیماری تقویت می کند. توجه داشته باشید که نیتروژن (عدد اول) کمتر (درصد پایین تری) است. آیا تا به حال بوته های گوجه فرنگی را دیده اید که دارای برگ های سرسبز هستند اما گل و میوه ندارند؟ این به دلیل نیتروژن بیش از حد است که رشد برگ را افزایش می دهد.

سبزیجات پس از رشد یا شروع به میوه دهی به نیتروژن نیاز دارند. داشتن نیتروژن بیش از حد قبل از این زمان، بلوغ را به تاخیر می اندازد و گلدهی و محصول را کاهش می دهد. گیاهان شما همچنین از تجزیه مواد آلی در خاک شما نیتروژن دریافت خواهند کرد. در اواخر فصل، نیاز نیتروژنی سبزیجات متفاوت است بستگی به نوع سبزی دارد.

بهترین زمان کود نیتروژن برای سبزیکاری

  • کلم، گل کلم، کلم بروکلی سه هفته پس از پیوند می توانند از کود بیشتری بهره مند شوند.
  • نخود، لوبیا، خیار و خربزه می توانند پس از شروع به گل دادن
  • فلفل ها، بادمجان ها و گوجه فرنگی ها بعد از اولین میوه گیری و گوجه فرنگی می تواند حدود دو هفته پس از چیدن اولین گوجه فرنگی و سپس دوباره یک ماه بعد می توان از کود بیشتری استفاده شود.
  • کوددهی ذرت شیرین زمانی می تواند مفید باشد که گیاهان ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر ارتفاع داشته باشد و سپس یک هفته پس از ظاهر شدن منگوله ها.
  • کوددهی اسفناج، کلم پیچ، خردل و شلغم زمانی که گیاهان حدود یک سوم رشد کرده باشند می توانند مفید باشد.
  • به این سبزیجات نباید کود نیتروژن دوباره اضافه شود: سیب زمینی شیرین، هندوانه، هویج، چغندر، شلغم، زردک و کاهو.

اهمیت آزمایش خاک

اگر سبزیکاری را به صورت تجاری دنبال می کنید، تنها راه برای تعیین واقعی درصد مواد مغذی در خاک، “آزمایش خاک” است. آزمایش در پاییز به شما زمان زیادی برای دریافت نتایج می دهد. هدف این است که میزان عناصر خاک خود را بفهمیم، سپس با توجه به نتایج به سادگی هر سال برای حفظ سطح حاصلخیزی اولیه به خاک کود بدهید.

نحوه استفاده از کودهای گرانوله

“شروع” فصل، کودهای دانه ای را می توان به صورت خاکی قبل کاشت استفاده کنید. و اگر قبلا سبزیجات کاشته اید کود را در کنار ردیف های خود بپوشانید. زمانی که کودهای گرانوله را به صورت خاکی در عمق ۵ تا ۷ با خاک مخلوط کردید باید آبیاری شود تا به شسته شدن کود به سمت ناحیه ریشه گیاهان کمک شود. اگر گیاهان شما در حال رشد هستند، به آرامی کود دهید تا به هیچ ریشه ای آسیب نرسانید.

بهترین کود برای سبزیجات

در طول فصل رشد، کاربردهای کودهای مکمل سبک تری را می توان در بالای خاک در ردیف های زراعی و بسترهای چند ساله و اطراف خطوط آبیاری قطره ای درختان یا درختچه ها انجام داد.

به طور کلی، استفاده از کودهای دانه ای (گرانوله) درست قبل از باران خوب می تواند مفید باشد، زیرا به ریختن کود در خاک کمک می کند تا ریشه ها بتوانند به آن دسترسی پیدا کنند.

کود مایع برای رشد سبزیجات

تمام کودهای محلول در آب به این صورت است که کود را در آب آبیاری حل کرده و همراه با آبیاری به گیاه می دهیم یا در آب حل می کنید و به صورت محلولپاشی برگ ها به گیاه می دهیم.

نکات مصرف: همزمان با کاشت از کود مایع استفاده نکنید! هر چقدر هم که نشا گیاهان را با دقت در زمین اصلی کشت کنید برخی از ریشه می شکند. کود  بلافاصله به ریشه ها می رسد و در نقاط شکسته وارد آن‌ها می شود و به طور بالقوه آنها را “سوزانده” و باعث مرگ بیشتر می شود.

بسیاری از کشاورزان ۲ تا ۳ هفته پس از کاشت صبر می کنند و سپس با محلول های مایع کوددهی می کنند. تا آن زمان، گیاهان کامل در خاک محکم شده اند و از هر گونه آسیب ریشه بهبود یافته اند.

مهم است که قبل از استفاده از کود مایع، گیاهان را با آب ساده آبیاری کنید تا در صورت خشک بودن خاک، ریشه ها نسوزند. همچنین مراقب باشید که کود واقعاً بر اساس دستورالعمل رقیق شده باشد، در غیر این صورت ممکن است برگ ها را بسوزانید. اگر سیستم آبیاری دارید، می توانید کود را از طریق سیستم آبیاری به گیاه بدهید.

در مورد محلولپاشی کودهای مایع، بهتر است آن‌ها را در اوایل صبح یا اوایل عصر استفاده کنید، زمانی که برگ ها فرصت جذب مواد را دارند. از روزهای بسیار گرم که شاخ و برگ در معرض سوختن است خودداری کنید.

مالچ پاشی

مالچ عبارت است از هر ماده طبیعی یا مصنوعی که با اهداف مختلف و به منظور پوشاندن خاک در باغ ها، باغچه ها، فضای سبز و زمین های کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد و مزیت های زیادی دارد، ازجمله زیاد شدن فواصل کوددهی و افزایش بازدهی آبیاری و …

همانطور که گفته شد بهترین کود برای سبزیجات کودهای کامل (NPK) با درصد نیتروژن پایین تر نسبت به دو عنصر دیگر است و برای کوددهی سبزیجات بهترین و  اولین کار آزمایش خاک منطقه کشت است. اگر در این زمینه سوالات بیشتری داشتید می توانید با نصب اپلیکیشن از طریق سایت امداد کشاورز با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

اپلیکیشن مشاوره کشاورزی و باغبانی امداد کشاورز

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *