بیماری های بادام زمینی

بادام زمینی با ۲۵ تا ۴۵ درصد پروتیین و ۴۸ تا ۵۰ درصد روغن یک گیاه روغنی و غدایی مهم در جهان محسوب می‌شود. که منشا این گیاه برزیل می ‌باشد و تا الان بیش از ۶۹ گونه از ان شناسایی شده است. در ایران ۹۵ درصد از محصول بادام زمینی مصرف آجیلی دارد. بیماری های بادام زمینی یکی از نگرانی های بزرگ کشاورزان و تهدیدی بزرگ برای تولید این محصول می‌باشد.

بادام زمینی

بادام زمینی (Arachis hypogaea) یک گیاه علفی یک ساله و از خانواده بقولات می‌باشد. و به عنوان یک دانه خوراکی و روغنی بکار برده می‌شود. برگ ها آن به شکل متناوب و دوتایی هستند. و دارای زائده ای برگ مانند در نزدیک دمبرگ هستند. گل های بادام زمینی زرد، سفید، کرم و نارنجی رنگ هستند. همچنین میوه به شکل غلاف می‌باشد، و داخل خاک رشد می‌کند. اندازه غلاف ها ممکن است تا 10 سانتی متر برسد و هر غلاف ممکن است بین 1 تا 5 دانه داشته باشد.

گیاه بادام زمینی یک گیاه یکساله است و فقط یک فصل زراعی در زمین باقی می‌ماند و طول آن بسته به رقم ممکن است تا 60 سانتی متر باشد.

شرایط کاشت بادام زمینی

گیاه بادام زمینی در آب و هوای گرم و نیمه گرمسیری رشد خوبی ، و نیاز به فصل رشد گرم و طولانی دارد. این گیاه در میانگین دمایی بین 30 تا 34 درجه سانتی گراد رشد خوبی دارد ولی به دماهای بین 15 تا 45 درجه سانتی گراد متحمل است. دماهای بالای 34 درجه سانتی گراد ممکن است به گلها آسیب بزند.

گیاه در نور کافی، خاک با زهکشی مناسب رشد می‌کند. حتی گاهی ممکن است در خاکهای کمی سنگین تر هم رشد کند. pH مناسب برای رشد این گیاه حدود 6 تا 6.5 است. گیاه بادام زمینی تا حدودی به کم آبی و خشکی مقاوم می‌باشد در شرایط بدون آبیاری باید بارندگی سالانه پراکنش خوبی داشته باشد و بین 500 تا600 میلی متر در سال وجود داشته باشد.

تکثیر این گیاه از طریق بذر می‌باشد. بذر باید در خاک با زهکشی بالا ولی بدون قلوه سنگ کاشته شود. قبل از کشت زمین باید از علف های هرز پاک شود زیرا این گیاه به علفهای هرز حساس است. عمق کاشت بذر بادام زمینی باید بین 3 تا 5 سانتی متر باشد. این گیاه می‌تواند در تناوب با گیاهانی مانند ذرت، سویا و کاساوا قرار بگیرد. گیاه بادام زمینی به نیتروژن بالا نیاز ندارد. زیرا ریشه آنها توانایی تثبیت نیتروژن از هوا را دارد. برداشت بادام زمینی بین 85 تا 130 روز بعد از کاشت هست. برداشت بادام زمینی ممکن است با دست یا ماشین انجام شود. بعد از برداشت غلاف ها باید به مدت 2 تا 10 روز در آفتاب خشک شوند.

بیماری های بادام زمینی

بیماری سوختگی بوته بادام زمینی یا کپک خاکستری (بلایت بوتریتیس)

عمل بیماری (Botrytis blight)که نوعی قارچ از جمله Botrytis cinerea می‌باشد.. این بیماری در دما و رطوبت بالا ظاهر می‌شود. گیاهانی که در معرض تنشهایی مانند سرما قرار گرفته اند به این بیماری حساس تر هستند. برای کنترل این بیماری گیاه باید از معرض تنش های سرما و تگرگ حفظ شود. این بیماری سبب پژمردگی و نابودی کل بافت گیاه می‌شوند.

در صورت نیاز از قارچکش هایی مانند ریدومیل استفاده شود.

بیماری پوسیدگی ذغالی بادام زمینی

این بیماری توسط قارچ Macrophomina phaseolina ایجاد می‌شود.علائم این بیماری به شکل زخم های آب گزیده روی ساقه گیاهان کوچک در نزدیک سطح خاک می باشد. این زخم ها دور تا دور ساقه را فرا می‌گیرند و کم کم باعث مرگ گیاه می‌شود.

زخم ها در همان جایی که گفته شده در گیاهان مسن تر دیده می‌شوند. زخم ها در ابتدا آبگزیده و قهوه ای هستند. در صورتی که زخم دور تا دور ساقه را فرا بگیرد گیاه پژمرده شده و شاخه ها می‌میرند. آلودگی ابتدا از ریشه ها شروع شده و باعث می‌شود برگها زرد و پژمرده بشوند.

این بیماری قارچی بوده و قارچ ها معمولا در بقایای محصولات سال قبل وجود دارند و به دلیل گرما و رطوبت بالای خاک ظاهر می‌شوند. گیاهان در برخورد با تنش ها به این بیماریی حساس تر هستند. راههای کنترل بیماری: انجام تناوب کشت با محصولاتی مانند برنج هر سه تا چهار سال می‌تواند مقدار آلودگی خاک به این بیماری را کم کند. استفاده از کودهای مناسب و آبیاری کافی می‌تواند ابتلا به این بیماری را کمتر کند.

لکه برگی ابتدایی زود هنگام(Early leaf spot)

علائم این بیماری قارچی (Cercospora arachidicola) به شکل لکه های کوچک زرد رنگی روی برگ، دمبرگ و علاف ها می‌باشد. همان طور که لکه ها بزرگتر می‌شوند لکه ها از نظر رنگ تیره تر می‌شوند و زخم ها در زیر سطح برگها حاشیه زرد دارند و روی برگها دارای لکه های قهوه ای مایل به قرمز است.

عامل این بیماری روی بقایای گیاهان آلوده زمستان گدرانی میکنند و توسط باد منتشر میشوند.

کنترل این بیماری: در صورتی که این بیماری در مزرعه دیده می‌شود باید هر 2 تا 3 سال یکبار تناوب زراعی انجام داد. بقایای گیاهان سال قبل از زمین حذف شود. همچنین می‌توان از یک سری قارچکش ها روی برگ هم برای کنترل این بیماری استفاده کرد.

لکه برگی با تاخیر یا دیر هنگام (Late leaf spot)

علائم این بیماری phaeoisariopsis personatum به شکل لکه های کوچک روی برگ و دمبرگ، ساقه و غلاف است که که به تدریج بزرگ شده و رنگش تیره تر می‌شود. علائم آن بسیار شبیه بیماری قبلی است و فقط در آزمایشگاه قابل تشخیش است. این بیماری در رطوبت و دمای بالا گسترش پیدا می‌کند. بیماری لکه برگی دیرهنگام را با نشانه های برداشت بادام زمینی اشتباه میگیرند. این بیماری منجر به ضعیف شدن گیاه و کاهش عملکرد آن میشود. خزان برگ ها و ریطش و کوچک ماندن غلاف ها از جمله علایم این بیماری می‌باشد.

کنترل این بیماری: این بیماری هم از طریق تناوب هر 2 تا 3 سال یکبار قابل کنترل است.

بیماری زنگ بادام زمینی ( Peanut Rust)

بیماری زنگ که عامل آن قارچ Puccinia arachidis می٬باشد. یکی از مهمترین بیماری برگی بادام زمینی هست. اگر این بیماری با بیماری لکه برگی دیر هنگام همراه باشد تاذ ۵۰ درصد عملکرد گیاه را کاهش می دهد.

علائم بیماری راست یا زنگ وجود جوش های زرد یا نارنجی رنگی روی برگ است که بوسیله توده بزرگی از اسپورهای قرمز مایل به قهوه ای پوشیده شده است. مانند بیماری های دیگر این بیماری هم به دماها و رطوبت بالا نیاز دارد.

بیماری سوختگی بادام زمینی (بلایت اسکلروتینیایی)

این بیماری blight) Sclerotinia) هم بوسیله نوعی قارچ به نام اسکلروتینیا Sclerotinia minor بوجود می‌آید. این بیماری به صورت سوختگی لکه ای در مزارع بادام زمینی پدیدار می‌شود.خسارت ناشی از آن ۱۰ تا ۵۰ درصد می‌باشد.

علائم این بیماری به شکل پژمردگی سریع نوک شاخه ها است. علائم دیگر این بیماری به شکل لکه های کوچگ آبسوخته است که در روی ساقه قرار دارد و به رنگ زرد یا سفید هستند. برگهای بیمار زرد و سفید شده و قارچ های کرکی و پرز دار در شرایط رطوبت بالا روی برگها تشکیل می‌شود. مدیریت این بیماری: برای کنترل این بیماری بهتر است از آبیاری اضافی پرهیز شود.