راهکارهای کشاورزی در خاکهای شور

شوری خاک

شوری خاک یکی از مشکلات بسیار مهم درکشاورزی می‌باشد. که تاثیرات منفی روی رشد گیاهان و در نتیجه کاهش محصولات کشاورزی دارد. از این رو نیاز است تا به روش هایی این مشکل را برطرف کرد.

وقتی که pH و Ec (شوری خاک)  در آب و یا خاک زراعی بیش از حد افزایش پیدا کند، و مواد موثره کودها و یا سموم سریعا در این خاکها یا آبها بلوکه( غیر قابل مصرف) شوند. این خاک یا آب از لحاظ کشاورزی شور می باشد.

کشاورزان شوری خاک را چگونه برطرف کنند؟

کاهش فاصله بین آبیاری‌ها

بعد از هر بار آبیاری شوری محلول خاک کمتر می‌شود. تا اینکه مجدد آب توسط گیاه مصرف شده و بوسیله تبخیر کمتر شود. که باعث می‌شود غلظت املاح آب بیشتر شود. ممکن است تا آبیاری بعدی غلظت املاح ۱۰ برابر شود. با کم کردن فاصله بین آبیاری‌ها غلظت املاح کمتر و شوری کمتر می‌شود. این اقدام بویژه در دوره جوانه زنی بذرها با اهمیت است.

آبشویی

شستشوی املاح خاک که در سطح خاک تجمع می‌یابند. با آب آبیاری و یا شستشوی جداگانه حتی با آبیاری سنگین در فصل زمستان یکی از راه‌های کاهش شوری خاک است.

آبیاری قبل از کاشت گیاه

در دوران غیر زراعی و آیش املاح محلول در خاک در لایه سطحی تجمع می‌یابند. به همین دلیل قبل از انجام آماده سازی زمین، مزرعه باید آبیاری شود و املاح موجود در لایه‌های سطحی شسته شوند.

مخلوط کردن آب‌های آبیاری

ممکن است در برخی مزارع چاه‌هایی با شوری‌ها و کیفیت‌های مختلف وجود داشته باشد. در این موارد آبیاری به نوبت با آب شیرین و شور یا با مخلوط آنها برای کاهش غلظت املاح انجام می‌شود. بخصوص در مراحل جوانه زنی بذر آبیاری بهتر است با آب با کیفیت بهتر انجام شود.

تغییر روش آبیاری/روش آبیاری در خاک های شور

آبیاری با فاصله زمانی کوتاه‌تر برای خاک‌های شور مفید است. بنابرایـن اگر هـدف کنترل شـوری با کاهش فاصلـه بیـن آبیاری ها باشـد، پیشـنهاد می‌شـود. در صـورت امـکان از روش آبیاری قطره ای استفاده شود. چون در این روش محلول خاک همیشه رقیق است و در نتیجه غلظت املاح موجود در خاک رقیق نگه داشته می‌شود.

انتخاب گیاه مقاوم به شوری یا کشت زود هنگام

برای جلوگیری از کاهش عملکرد محصول در صورت استفاده از آب شور سعی شود. از ارقام گیاهی مقاوم به شوری استفاده شود. کشــت زودهنــگام در بهــار در صــورت مناســب بودن شــرایط آب و هوایــی می‌توانــد تــا انــدازه ای مفیــد باشــد. گیاهانی مانند جو، گلرنگ، گندم، پنبه، چغندر قند و اسفناج از گیاهان مقاوم به شوری هستند.

انتخاب محل کشت مناسب بذر در کشت جوی و پشته‌ای

محل تجمع نمک در پشته‌های مسطح و شیب دار به روش آبیاری جوی و پشته‌ای  هفت و هشتی باید در مکانهایی انجام شود که تجمع نمک کمتر باشد.

کشت نشایی

با توجه به اینکه بذر برخی از گیاهان مانند پیاز به شوری حساس است پیشنهاد می‌شود برای تولید نشا از ماسه استفاده نشود.

آیش نگذاشتن زمین‌های شور

در صورت شور بودن زمین یا آب آبیاری بهتر است تا حد ممکن از آبشویی زمین استفاده شود.

افزایش نفوذ آب به خاک

راههای افزایش نفوذ پذیری آب در خاک شامل راه‌های فیزیکی و شیمیایی است. یکی از روش‌ها کاشت گیاهانی با ریشه‌های عمیق مانند یونجه، شخم عمیق، کاهش فاصله بین دوآبیاری، استفاده از بقایای گیاهی و تغییر روش آبیاری است. از مواد ترمیمی مانند گچ، سولفور، اسید سولفوریک، سولفور آهک و کلرور کلسیم می‌توان استفاده کرد.

برنامه ریزی مناسب کوددهی شیمیایی

جذب نشدن کود باعث تجمع املاح در خاک و افزایش شوری خاک می‌شود. برای مثال استفاده از کود نیترات آمونیوم که تمام اجزای آن جذب می‌شوند باعث کاهش شوری خاک می‌شود. . کودهای قلیایی باعث عدم کنترل شوری و استفاده از کودهای اسیدی مانند سوپر فسفات باعث کنترل شوری خاک می‌شود.

https://en.wikipedia.org/wiki/Soil_salinity