انار، محصولی است که در ایران نیز به وفور یافت می‌شود. این میوه، چالش‌های زیادی را در هنگام کاشت تا مرحله برداشت به همراه دارد. یکی از مشکلات باغبان‌ها ترک خوردن انار روی درخت، قبل از رسیدن آن است. چندین دلیل وجود دارد که منجر می‌شود انار روی درخت دچار ترک‌خوردگی شود. پاتوژن‌های قارچی یا همان قارچ‌های بیماری‌زا عمده دلیل ترک خوردن انار است. این نوع قارچ‌ها دقیقاً زمانی که میوه در حال رسیدن است به آن حمله می‌کنند و به آن ضربه می‌زنند.
در سال‌های اخیر روش‌های نوینی نیز برای مبارزه با قارچ‌های درختی ابداع شده است. برای مبارزه با قارچ، زمان قارچ زدایی از اهمیت بسیاری برخوردار است. اگر درخت انار شما دچار بیماری قارچی شده، بهتر است مبارزه با آن را به سال بعد موکول کنید. اگر قبل از رسیدن میوه‌ها قارچ زدایی انجام شود می‌توان امیدوار بود که درخت در امان بماند. اما فقط بیماری قارچی سبب ترک خوردن انار نمی‌شود، بلکه عوامل بسیاری از جمله آبیاری نامنظم نیز می‌تواند موجب ترک خوردن میوه انار شود.
تنش آبی
درختانی مانند انار در شرایط آب‌وهوایی خشک یا نیمه‌خشک رشد بهتری خواهند داشت. به همین علت است که در بسیاری از مناطق ایران می‌توان این درختان را مشاهده کرد. اما در مناطق خشک بارش سالیانه باران آن‌چنان زیاد نخواهد بود و درخت نیز بدون آب نمی‌تواند رشد خوبی داشته باشد. زمانی که گیاهان و درختان در حال تولید شکوفه و یا در مرحله تولید میوه هستند مراقبت از آنان بسیار اهمیت پیدا می‌کند. این زمان که در فصل بهار و تابستان است، آبیاری درختان اهمیت پیدا می‌کند و درختان نیاز به آبیاری بیشتری دارند.
در فصلی که بارش باران بسیار کم است، تأمین 2.5 سانتی‌متر آب در هفته برای درخت لازم است. به‌طور کلی انار به حدود 114 تا 152 سانتی‌متر باران در سال نیاز دارد. اگر درخت به اندازه کافی آب دریافت نکند، میوه‌ها شروع به خشک شدن می‌کنند. اگر مشکل کم آبی درخت حل نشود میوه‌ها شروع به افتادن خواهند کرد. با کم شدن آب، دانه‌های انار و پوشش روی آن‌ها شروع به کوچک شدن می‌کنند. این پوشش روی دانه‌ها اریل نامیده می‌شود که یک برون رشد در بذر است و بذر را تا حدی به طور کامل می‌پوشاند. پوسته بیرونی و داخلی انار، برای جبران کاهش اندازه اریل‌های داخلی منقبض و خشک می‌شود. با خشک‌شدن پوست، خاصیت ارتجاعی آن از بین می‌رود. حال اگر آبیاری درخت زیاد شود، درخت به‌سرعت آن را دریافت می‌کند. در این لحظه درخت شروع به رساندن مجدد آب به میوه‌ها می‌کند و دانه‌ها را دوباره پر می‌کند که این عمل باعث انبساط آن‌ها می‌شود. از آن جا که پوسته میوه دچار انقباض شده و خاصیت ارتجاعی خود را ازدست‌داده است، شروع به ترک خوردن می‌کند.
راهکارهای مقابله با تنش آبی انار
اگر در منطقه‌ای هستید که در آن بارندگی کم است بهتر است که هفته‌ای دو تا سه سانتی‌متر درخت را آبیاری کرده تا در فصل خشک تحت‌فشار قرار نگیرد. اگر که فراموش می‌کنید درختان خود را به‌صورت منظم آبیاری کنید نصب یک سیستم آبیاری می‌تواند گزینه مناسبی باشد. البته در بسیاری مناطق از شهرهای ایران آبیاری قطره‌ای انجام می‌شود که این سیستم آبیاری می‌بایست در کشاورزی نیز توسعه پیدا کند.
کمبود مواد مغذی
در حالی که درخت انار یک درخت مقاوم در شرایط آب‌وهوایی سخت است و می‌تواند خشکسالی، گرمای زیاد و خاک ضعیف را تحمل کند؛ اما برخی از این شرایط گاهی ممکن است منجر به آسیب به درخت شود. خاک فقیر یا به عبارتی خاکی که مواد آلی کمی دارد، خاکی است که از نظر مواد مغذی دچار فقر است. بدون مواد مغذی، علائمی همچون توقف رشد، تغییر رنگ و ریزش جوانه آشکار خواهد شد. میوه‌هایی که پتاسیم و کلسیم کافی دریافت نکنند دچار تغییر رنگ می‌شوند، عاملی که می‌تواند در نهایت به ترک خوردن میوه منجر شود. در نظر داشته باشید که مقدار پتاسیم و کلسیم را باید با توجه به نظر کارشناس به طور دقیق مشخص نمایید.
راهکارهای مقابله با کمبود مواد غذایی
اگر میوه‌های انار در حال ترک خوردن هستند، دیگر برای اصلاح خاک و رساندن مواد مغذی به درخت دیر شده است. آزمایش خاک قبل از کاشت، در اواخر زمستان یا اوایل بهار دید خوبی را نسبت به منطقه کاشت به شما می‌دهد تا از به ثمر رسیدن آنچه که می‌کارید مطمئن شوید. اما اگر نتایج نشان داد که خاک منطقه‌ای انتخاب شده شما فاقد مواد مغذی است می‌توانید با اضافه‌کردن کود به خاک آن را جبران کنید. انتخاب کود مناسب، روش اضافه‌کردن آن به خاک و همچنین زمان اضافه‌کردن کود به خاک مواردی است که حتماً باید به آن توجه کرد.
نوسانات دمایی
تغییرات سریع دما نیز می‌تواند منجر به ترک خوردن میوه انار شود. اگرچه انار در برابر گرما مقاوم است اما یک جهش زیاد از دمای پایین به بالا می‌تواند منجر به آسیب دیدن آن شود. این موضوع در مناطق بیابانی بیشتر مشاهده خواهد شد چرا که در این مناطق دمای هوا در طول شب به زیر صفر درجه سانتی‌گراد و در طول روز نیز به بالای 40 درجه سانتی‌گراد می‌تواند برسد. گرمای شدید باعث می‌شود که گیاه برای جبران رطوبت ازدست‌رفته به‌واسطه تعریق آب بیشتری دریافت کند. در این مرحله پوست میوه نمی‌تواند انبساط را تحمل کند و باتوجه به خشکی هوا دچار ترک‌خوردگی می‌شود.
راهکارهای مقابله با نوسانات دمایی
متأسفانه جلوگیری از ترک خوردن انار به‌واسطه تغییرات دمایی کار بسیار دشواری است. اما آبیاری مناسب آن می‌تواند تاحد امکان برای جلوگیری از ترک خوردن میوه کمک کند. پوشاندن یا جابه‌جایی درختانی که در گلدان نگهداری می‌شوند می‌تواند با ایجاد سایه در فصل گرم یا جلوگیری از سرمای شدید در فصل سرد کمک مناسبی باشد.
زیاد رس شدن
همه گیاهان و درختان دارای چرخه رشد طبیعی هستند و هدف از این کار تکثیر گیاهان بیشتر و تضمین بقای گونه است. اگر میوه به حال خود رها شود تا از درون برداشت آن بگذرد، به طور طبیعی شروع به شکافتن می‌کند.
راهکارهای مقابله با زیاد رس شدن
دانستن این که چه زمانی میوه رسیده است و آماده برداشت شده می‌تواند مشکل باشد. برخلاف میوه‌هایی همچون هلو یا سیب، انار تغییرات قابل توجهی در رنگ یا بافت خود نشان نمی‌دهد که بتوان زمان رسیدن آن را تشخیص داد. با کسب تجربه و شناخت بهتر از این میوه این امکان وجود دارد که زمان مناسب برداشت آن را تشخیص داد.
سؤالات متداول
1-برای آبیاری در فصل گرم سال چه مقدار آب نیاز است تا از ترک‌خوردگی انار جلوگیری شود؟
از عواملی که باعث ترک خوردن انار می‌شود تنش آبی مهم‌ترین آن است. اگر درخت به‌صورت منظم آبیاری شود از خشک‌شدن پوست آن جلوگیری می‌شود و هنگامی که با بارش شدید باران آب درخت زیاد شود، انبساط دانه‌ها منجر به ترک خوردن آن نمی‌شود. بهتر است که در فصل گرم سال به‌صورت منظم هفته‌ای 2.5 سانتی‌متر آب به درخت داده شود.
2-آیا می‌توان زمانی که میوه دچار ترک‌خوردگی شده است با رساندن کود مانع ادامه آن شد؟
بهترین زمان برای رساندن کود به خاک اواخر زمستان و اوایل بهار است. زمانی که میوه در حال رسیدن است و یا فصل برداشت آن رسیده، تزریق کود به خاک کمک مؤثری برای تأمین مواد مغذی درخت نخواهد بود.
3-پوشاندن درخت در فصل پاییز برای جلوگیری از تنش دمایی چه میزان در جلوگیری از ترک خوردن انار مؤثر است؟
در فصل پاییز به‌خصوص در مناطق بیابانی نوسانات دمایی بسیار زیاد است. به‌گونه‌ای که اختلاف دمای شب و روز تا 40 درجه سانتی‌گراد نیز ممکن است برسد. پوشاندن درخت، گرم کردن آن می‌تواند کمک مؤثری برای جلوگیری از ترک خوردن انار باشد اما باید توجه کرد که عوامل دیگر نیز دخیل هستند به‌خصوص آبیاری به‌موقع و منظم درخت.
سلام.وتشکر اما یکی از دلایل ترک خوردن پوست میوه انار قارچ فرمودید قارچ نیست. بله یک آفت بنام کرم گلوگاه هست که از زیر پوست نوک میوه انار یا همان باقیمانده گل انار که پس از تبدیل شدن به میوه روی اون باقی میماند.
سلام وقت بخیر
ممنون از توجه شما بله کرم گلوگاه نیز منجر به ترک خوردن انار روی درخت میشه.
با سلام خدمت شما ببخشید من داخل حیاط خانه دوتا درخت انار کاشتم اما موقع رسیدن کامل شروع به ترک خوردن میکنن آب به موقع میدم خاک خوبه اما بازم ترک میخورن چکار کنم لطفاً راهنمایی کنید
باسلام بنظر می رسد علت ترک خوردن انار
۱_ کم‌آبی
۲_ پرآبی
۳_ اختلاف دما (سرد گرم)
۴_ کود زیادی
۵_قارچ ویا کرم گلوگاه