توت فرنگی گیاهی چند ساله و علفی از خانوادهRosaceae است که دارای سیستم ریشه فیبری و ساقه‌های رونده است که به این ساقه‌ها استولون گفته می‌شود. همچنین این گیاه برگ‌هایی مرکب متشکل از سه برگچه کرک دار و گل‌های سفید (گاهی مایل به قرمز) دارد. خواستگاه اصلی این گیاه جنگل‌های اروپایی است و از نظر طعم بسیار شیرین و آبدار است. از این رو درخواست برای توت فرنگی در بازار زیاد است و کشاورزان و گلخانه داران بسیاری مایل به کاشت توت فرنگی در مزرعه یا گلخانه، به روش های مختلف هستند.
زمان کاشت توت فرنگی
بهترین زمان برای کاشت توت فرنگی اواخر پاییز تا اوایل بهار است که در این بازه زمانی گیاه توت فرنگی در حال خواب است. اگر گیاه را در اواخر پاییز بکاریم محصول آن را در تابستان سال بعد می‌توان برداشت کرد. درکشت بهاره این گیاه چند هفته پس از کاشت گل‌هایی روی گیاه ظاهر می‌گردند که بهتر است حذف شوند که گیاه بتواند قدرت خود را برای رشد رویشی اولیه حفظ کند.
زمین مناسب کاشت توت فرنگی
- باید محل کاشت را از ابتدا درست انتخاب کنیم زیرا گیاه توت فرنگی به 6 تا 10 ساعت نور مستقیم خورشید در روز نیاز دارد.
- باید بقایای گیاهی را به طور کامل از زمین مورد نظر حذف کرد.
- قبل از کاشت آزمایش خاک انجام شود، که نوع بافت خاک و مقدار مواد موجود در آن مشخص گردد.
- گیاه توت فرنگی تقریبا در تمام خاک‌ها رشد می‌کند اما ترجیح آن خاک‌های لومی است.
- باید در خاک از کمپوست استفاده شود تا علاوه بر تامین مواد مغذی، بافت خاک را نیز بهبود ببخشد.
- PH خاک باید بین 6 تا 7 باشد.
- زهکشی مناسب برای خاک باید فراهم گردد.
- از یک مالچ مناسب برای زیر بوته‌ها استفاده کرد تا در هنگام برداشت مشکل پیش نیاید.
آماده کردن بستر کشت توت فرنگی
قبل از کاشت توت فرنگی باید حتما علف‌های هرز از خاک حذف شود. و در واقع خاک را ضد عفونی کنیم. سپس خاک را شخم و دیسک زده و بعد از آن در خاک خود از کمپوست‌ها یا کودهای آلی قبل از کاشت استفاده می‌شود. (برای این کار می‌توان 8 تا 10 تن کود حیوانی پوسیده شده یا کمپوست استفاده کرد). سپس باتوجه به آنالیز آزمایش خاک از سوپر فسفات و سولفات پتاسیم به مقدار مورد نیاز می‌توان در خاک استفاده کرد. برای مشخص کردن محل‌های کاشت با استفاده از نهرکن جوی‌ها و پشته‌ها را در محل‌های مد نظر ایجاد کرده. و سپس نشاء‌های مورد نظر را با فواصل مشخص کشت می‌کنیم. قبل از کاشت حتما باید زمین را آبیاری کنید تا خاک رطوبت کافی داشته باشد.
هنگام کاشت باید برگ‌های پیر را از بوته جدا کنید.
روش‌های تکثیر توت فرنگی
توت فرنگی را به دو روش کلی می توان تکثیر کرد که عبارتند از:
روش کاشت توت فرنگی با دانه
برخی ارقام توت فرنگی ساقه رونده‌ای تولید نمی‌کنند. یا مقدار ساقه رونده تولید شده به وسیله آنها خیلی کم است. بدین منظور برای کشت این ارقام باید از بذر استفاده کرد. از سوی دیگر ارقام توت فرنگی هیبرید ساقه‌هایی را تولید می‌کنند. که اگر این ساقه‌ها را به عنوان نشاء بکاریم در نهایت این ساقه‌ها میوه‌های کوچک و نه چندان خوش طعمی تولید می‌کنند. به همین منظور از ارقام هیبرید توت فرنگی نشاء مناسبی نمی‌توان تهیه کرد. پس بهتر است برای کشت ارقام هیبرید از روش کشت بذری استفاده کرد.
تکثیر توت فرنگی با ساقه رونده
- تقسیم کردن: در برخی موارد گیاه توت فرنگی ساقه رونده (استولون) تولید نمی‌کند. در این مرحله می‌توان از روش تقسیم استفاده کرد. در این روش بوته‌هایی را که رشد قابل توجه‌ای داشته‌اند انتخاب می‌کنیم و پس از خارج کردن از زمین به چند بوته کوچک تقسیم کرده. به طوریکه هر کدام دارای مقداری ریشه باشند سپس در خزانه (محل کاشت نشاء) کاشته می‌شوند.
- استفاده از ساقه‌های رونده: در روش ازدیاد غیر جنسی از استولون‌ها یا همان ساقه‌های رونده برای تکثیر استفاده می‌کنند. بدین صورت که این ساقه‌های بلند را از محل‌های گره‌هایی که روی آنها وجود دار درون خاک قرار میدهند. و پس از مدتی در محل گره ها ریشه‌های جانبی ایجاد میگردد. و می‌توان آنها را از محل گره جدا کرد. و به عنوان نشاء جدید در محل مورد نظر که از قبل آماده شده است کاشت.
- بیشتر بخوانید : خواص توت فرنگی
کاشت توت فرنگی در گلخانه
توت‌فرنگی یکی از محصولات بسیار سودآور گلخانه‌ای است. برای کاشت توت فرنگی در گلخانه ابتدا باید نشاء‌های توت فرنگی را در اواسط تیر ماه تا شهریور ماه در خزانه بکاریم، در این مرحله می‌توان از کودهای NPK در زمین خزانه خود استفاده کرد. سپس نشاء‌های توت فرنگی رشد کرده و ساقه‌های رونده شروع به بلند شدن می‌کنند.
با سرد شدن هوا جوانه‌های گل در این بوته‌ها ظاهر میگردد. در آبان و اواخر آذر نشاء‌های رشد کرده را به گلخانه منتقل کرده و در بستر کاشتی که از قبل آماده شده است می‌کاریم. آبیاری باید بعد از کاشت انجام شود. اما باید توجه کرد که در مراحل بعدی باید آبیاری یکنواخت و بسیار کنترل شده انجام شود. به گونه‌ای که رطوبت زیاد بالا نرود زیرا رطوبت بالا می‌تواند موجب ایجاد بیماری‌هایی قارچی و پوسیدگی میوه و ساقه گردد. هرگاه رطوبت بالا رفت می‌توان از طریق تهویه و حرارت خشک رطوبت را کنترل کرد.
پس از آن نشاء‌ها را با فاصله کاشت 25 تا 30 سانتی متری از هم می‌کاریم. در مراحل اولیه رشد درجه حرارت 8 تا 12 درجه سانتی گراد در گلخانه نیاز است و به تدریج باید این درجه حرارت به 20 درجه سانتی گراد برسد. برای انجام بهتر فرآیند گرده افشانی در گلخانه بهتر است. از کندوی زنبور عسل در گلخانه استفاده کرد به گونه‌ای که برای هر هزار متر یک کندو قرار دهیم. یا از زنبور‌های گرده افشان (جنس Bombus) که به صورت تجاری به فروش می‌رسند استفاده کنیم.
از جمله کودهای بسیار مفید برای پرورش توت فرنگی می‌توان به کود هیومی کامل توت فرنگی اشاره کرد که در دو وزن موجود است:
آفات و بیماری‌های مهم گیاه توت فرنگی
- کنه تارعنکبوتی
کنه تارتن دولکه‌ای روی گیاهان مختلف زراعی، باغی، زینتی و گلخانه‌ای خسارت وارد می‌کند. و با تغذیه از شیره گیاهی باعث زرد شدن و خشک شدن تدریجی گیاه شده، همچنین تارهای روی سطح برگ ایجاد کرده که باعث کاهش عمل فتوسنتر در گیاه میگردد. برای کنترل این کنه می‌توان از سمومی مثل بروموپروپیلات یا آبامکتین استفاده کرد.
- حلزون‌ها
راب یا همان حلزون بدون صدف به بسیاری از گیاهان از جمله توت فرنگی خسارت وارد کرده و از برگ و حتی میوه‌های آنها تغذیه می‌کنند. برای کنترل حلزون بهترین راه استفاده از طعمه مسموم است به طوری که 3 کیلو سم متالدهید را همراه با 100 کیلو سبوس و 50 لیتر آب مخلوط کرده تا حالت خمیری بگیرد و سپس طعمه‌ها را در پای بوته‌ها با فواصل مشخص قرار می‌دهیم.
- سفیدک پودری توت فرنگی
سفیدک پودری توت فرنگی (Strawberry powdery mildew) یک بیماری قارچی است که باعث ایجاد سفیدک‌های پودری روی برگ،میوه و گاهی گل‌ها می‌شود. باید این نکته را در نظر داشت که رطوبت زیاد شرایط را برای ایجاد این بیماری فراهم می‌کند به همین دلیل شدت این بیماری روی توت فرنگی‌هایی که در گلخانه کشت شده‌اند بیشتر است. برای این موضوع باید آبیاری را کنترل کرد یا از سمومی مانند استروبی استفاده کنیم.
- کپک خاکستری توت فرنگی
کپک خاکستری توت فرنگی (Strawberry gray mold) به دلیل کمبود روی در گیاه ایجاد میگردد. در این شرایط برگ‌ها باریکتر شده و روی کاسه گل و یا برگ‌ها لکه‌های خاکستری ظاهر می‌شود که درنهایت باعث لهیدگی و پوسیده شدن میوه می‌شود. برای کنترل این بیماری می‌توان از بردوفیکس استفاده کرد.
در ابتدای کاشت باید سعی کرد زمین عاری از هرگونه از علف هرز و بقایای گیاهی باشد این کار باعث می‌شود که میزان آفات و بیماری‌ها در مزرعه کمتر شود.
مراقبت زمستانه از توت فرنگی
توت فرنگی یک گیاه چند ساله است بدین منظور در هوای سرد و انجمادهای خفیف می‌تواند زنده بماند، به همین دلیل در مناطق گرمسیری که در زمستان هوای خیلی سردی را سپری نمی‌کنند اهمیت مراقبت از توت فرنگی کمتر است. اما در مناطق سردتر برای از بین نرفتن توت فرنگی‌ها باید یکسری اقدامات انجام شود:
- در انتهای فصل رشد شاخه‌های توت فرنگی را 2.5 تا 3 سانتی متر کوتاه کنیم.
- از مالچ‌هایی مانند کاه و کلش برای پوشاندن ساقه‌ها و شاخه‌های توت فرنگی استفاده کنیم.
- مالچ را در اوایل بهار می‌توان از روی بوته‌ها کنار زد.
بهتر است برای کاشت توت فرنگی در گلخانه ابتدا با کارشناسان معتبر در این زمینه مشورت کنید. در این زمینه کارشناسان امداد کشاورز می‌توانند شما را راهنمایی و توصیه‌های لازم را به شما ارائه کنند.
مشاوره، فروش، خرید آنلاین نهاده
