مطالب آموزشی

کشت علوفه هیدروپونیک

کشت علوفه هیدروپونیک

علوفه هیدروپونیک چیست؟

علوفه هیدروپونیک، تکنیک کشت هیدروپونیک به کاشت گیاهان بدون خاک در آب یا محلول مواد غذایی در گلخانه گفته می‌شود. از این روش برای تولید علوفه دام به مدت ۷تا ۸ روز انجام می‎شود.

در هندوستان، دانه های ذرت نسبت به همه علوفه های دیگر برای تولید هیدروپونیک ترجیح بیشتری دارد. علوفه سبز هیدروپونیک شامل یک لایه به عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر از ریشه ها، دانه ها و ساقه علوفه تازه روییده است. برای تولید ۱ کیلو گرم از علوفه هیدروپونیک ذرت به ۷ روز زمان و 1.5 تا 3 لیتر آب نیاز هست.

وزن ماده خشک هیدروپونیک ذرت ۱۱ تا ۱۴ درصد است البته در صد ماده خشک ۱۸ درصد هم قابل مشاهده است. علوفه هیدروپونیک از لحاظ سلامتی، قابلیت حمل در ظرف آسانی و هضم بهتر از سایر اشکال علوفه است. ۹۰ درصد هزینه‌های صرف شده در سیستم تولید علوفه هیدروپونیک برای تهیه بذر است. و معمولا توسط دامداران برای تامین بخشی از علوفه دامداری ها در فصولی که علوفه تازه وجود ندارد، انجام می‌شود.

معرفی علوفه هیدروپونیک

تکنیک تولید علوفه هیدروپونیک در کشورهایی مانند هندوستان که دارای صنعت دامپروری پیشرفته هستند. و ممکن است از نظر آب و هوا و زمین های مناسب در محدودیت هستند. روش مناسبی برای تولید علوفه است.

علوفه تازه هیدروپونیک یکی از نهاده های لازم برای تولید گوشت و شیر و سلامت محصولات تولیدی است. علوفه سبز ۱۳ تا ۳۵ درصد از ورودی کل دامداری ها را تشکیل می‌دهد. علوفه سبز برای تولید محصولات لبنی و گوشت با کیفیت در تمام طول سال مورد نیاز است.

اتحادیه بین المللی لبنیات جهانی اعلام کرده است، برای تولید ۸ تا ۱۰ کیلو گرم شیر گاو در هر روز به ۲۵ تا ۳۰ کیلو گرم علوفه تازه و ۴ تا ۵ کیلو گرم علوفه خشک مورد نیاز هست. میزان دسترسی علوفه تازه و قیمت آن بر مقدار تولید موثر است.

کمبود دسترسی به زمین، نیاز به نیروی کار بالا در تولید علوفه در زمین برای مراحل کشت، شخم حذف علف های هرز و برداشت، عدم یکسان بودن کیفیت علوفه در تمام طول سال، نیاز به تغذیه و کود، عدم آگاهی از میزان بارندگی، تنش های محیطی و آبی از دلایل مهم برای تولید علوفه هیدروپونیک شمرده می‌شود.  این روش بیشتر برای دامداری های در سطح محدود بز و گوسفند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته نکته ای که بسیار مهم است مقدار علوفه مورد نیاز در تغذیه دام است، و نحوه وارد شدن این منبع غذایی به جیره است. استفاده از این منبع غذایی باید زیر نظر کارشناس تغذیه و به تدریج و به همراه علوفه خشک مانند کاه انجام شود. زیرا تغییر ناگهانی جیره غذایی به دلیل عدم سازگاری باکتری های فلور روده دام باعث ایجاد عارضه آنتروتوکسمی و مرگ دام می‌شود. در نتیجه برای استفاده از این علوفه حتما با کارشناس دام مشورت شود.

 

علوفه هیدروپونیک

علوفه هیدروپونیک

دلایل استفاده و استقبال از تکنیک کشت علوفه هیدروپونیک

۱-نیاز کم به زمین و کاربری آسان تر به خصوص در مناطق شهری

۲-امکان استفاده در زمین های کوچک شهری علاقه تولید دامداران به تولید تجاری این علوفه

۳- امکان استفاده در مناطقی که کمبود منابع آبی وجود دارد.

۴-کمبود نیروی کارگری امکان کشت در مناطق جنگلی و ساحلی و مناطق غیر مناسب از نظر آب و هوایی.

هیدروپونیک در تولید علوفه

واژه هیدروپونیک از کلمه یونانی “هیدرو” به معنی آب و “پونیک” به معنی کار تشکیل شده است. این روش به صورت تولید گیاهان و سبزیجات بدون نیاز به خاک در بستر آب و در محیط کنترل شده است. اگرچه تولید علوفه هیدروپونیک مانند سبزیجات نیست و با آب خالص بدون عناصر غذایی امکان پذیر است.

ذرت، جو، جو دو سر، گندم، نخود علوفه ای و … گیاهانی هستند، که برای تولید علوفه سبز و با کیفیت برای دام در سیستم هیدروپونیک مناسب هستند. در این روش نور، آب، بذر و مقدار بسیار کمی عناصر غذایی برای تولید مورد نیاز است. برای مثال تولید سورگوم در کمتر از ۴۵ روز به دلیل تولید پروسنیک اسید سمی است و توصیه نمی‌شود.

در هر منطقه دسترسی آسان به یکی از بذور گفته شده، برای تولید یکی از گزینه ها است. بذرها برای تولید باید تمیز، کامل، بدون آسیب و صدمه حشرات، تیمار نشده، با کیفیت و دارای قدرت جوانه زنی بالا باشند. برای آماده سازی بذور برای کاشت باید ۴ تا ۲۴ ساعت قبل از کاشت در آب خیس شوند و در سینی های مناسب دارای زه کشی و رطوبت کافی در گلخانه قرار بگیرند. برای ذرت ۴ ساعت خیسانده شدن در آب خالص کافی است. سرعت جوانه زنی بذور هم در مناسب بودن آنها در تولید علوفه هیدروپونیک موثر هستند.

اگر تراکم بذور در سینی کاشت بالا باشد و فاصله بذرها کم باشد ممکن است آلودگی باکتریایی در محیط کیک ریشه ایجاد شود. که مانع از رشد گیاه شود و باعث شود علوفه سمی شود. شروع جوانه زنی به نوع بذر بستگی دارد. در ذرت جوانه زدن در روز دوم و در نخود علفی در روز اول بوده و خروج ریشه در ذرت در روز سوم و در نخود در روز دوم اتفاق می افتد. در گلخانه های تولید علوفه هیدورپونیک تا روز هشتم رشد کرده و به مصرف دام می‌رسد.

کشت علوفه هیدروپونیک

مقایسه تولید علوفه در زمین و هیدروپونیک

مقایسه تولید علوفه به روش سنتی و هیدروپونیک

روش مورد استفاده برای تولید علوفه هیدروپونیک

روش تولید علوفه هیدروپونیک می‌تواند های تک و تمام اتوماتیک و یا با هزینه بسیار کم باشد. برای تولید باید اصول جوانه زنی بذر را به مدت ۷ تا ۸ روز تا رسیدن گیاه به ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر تامین کرد. سیستم اتوماتیک از چندین اتاق که با سیستم میست یا آبیاری تحت فشار مجهز است تشکیل شده است. رطوبت نسبی بین ۷۰ تا ۸۰ درصد با استفاده از سیستم اسپری یا میست مورد نیاز است. چون بذرها باید مرطوب نگه داشته شوند. البته برای بازدهی بیشتر در هر منطقه بر اساس امکانات همان منطقه می‌‎‌توان روش های کم هزینه تری را راه اندازی کرد.

اندازه سینی های کشت بین ۱۸ در ۳۲/۵ سانتی متر مربع مناسب است به طوری که بتواند بین ۱ تا ۱/۲۵ کیلو گرم بذر را در داخل خود جای دهد و ظرفیت تحمل وزن ۵/۵ تا ۷/۵ کیلو گرمی علوفه تولید شده را داشته باشد. برای صرفه جویی در هزینه های تولیدی از مواد کم هزینه مانند لوله های بامبو، سینی های استفاده شده به شرط ضد عفونی شدن می‌توان استفاده کرد. سیستم تولید باید به گونه ای باشد که پمپ بتواند آب را از قسمت بازیافتی به سینی های رشد برساند. برای دانه های ذرت ۴ ساعت خیساندن قبل از کشت کافی است. در هر سینی مقدار ۱ تا ۱/۲۵ کیلو گرم مورد نیاز است. در پایان روز هفتم تا هشتم اندازه گیاه باید ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر رسیده باشد.

 

کشت علوفه هیدروپونیک کشت علوفه هیدروپونیک کشت علوفه هیدروپونیک

نکات مهم در تهیه علوفه هیدروپونیک

برای تولید از بذور دارای قارچکش یا آفت کش استتفاده نشود. آب بستر باید نهایتا هر سه روز یکبار تعویض شود، تا بیماری بوجود نیاد. چون برای جلوگیری از رشد بیماری های قارچی نمی‌توانیم از قارچکش ها استفاده کنیم. در نتیجه باید بهداشت و ضدعفونی را کاملا رعایت کنیم. همچنین از بذور با کیفیت بالا در تهیه علوفه هیدروپونیک استفاده شود. برای نوردهی مناسب از شبکه های سبز رنگ استفاده شود تا نور زیاد نتابد. هر ۱ کیلو گرم بذر می‌تواند ۵ تا ۶ کیلو گرم علوفه تولید کند. درصد وزن خشک علوفه ذرت هیدروپونیک بین ۱۱ تا ۱۴ درصد و گاهی تا ۱۸ درصد هم می‌رسد. این نوع علوفه نسبت به علوفه سنتی خوش خوراک تر است. درصد مواد مغذی این علوفه در طول جوانه زنی تا رشد تغییر می‌کند. درصد پروتئین، فیبر بالا و قابلی هضم بالایی  هم دارد.

 

آموزش کشت علوفه هیدروپونیک

منبع

Hydroponic Techniques for Fodder Productio-2019

https://agron-pod.com/hydroponic-fodder-production-gains-momentum/

https://www.feedipedia.org/content/hydroponic-fodder-production-critical-assessment

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *