آفات مهم درختان انبه
انبه
آفات مهم درختان انبه گیاه انبه از ۳۰۰ سال قبل در هرمزگان کاشت می‌شده است. باغات انبه در استان هرمزگان در شهرستان‌های میناب، رودان و دهستان سیاهو از توابع بندر عباس پراکنده می‌باشند. این درخت بومی هندوستان، برمه یا مالزی است و در ۴۰۰۰ سال پیش در مناطق گرمسیری وجود داشته است. دارای زیستگاه وسیعی است. در مناطق بین عرض جغرافیایی ۳۵ درجه شمالی و جنوبی قرار دارد و امروزه در بیشتر کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا کاشته می‌شود. وجود ارقام مختلف انبه با منشأ بذری، پدیده های جوی به ویژه بارندگی، رطوبت زیاد، کمبود عناصر غذایی، پدیده سال آوری، بر هم خوردن توازن هورمونی و از همه مهمتر آفات و بیماری‌ها از جمله عواملی هستند که باعث کاهش باروری و کمبود محصول انبه می شوند.
مگس میوه انبه
خسارت مگس میوه انبه: حشرات ماده تخم های خود را به درون بافت میوه تزریق می کنند و لاروها پس از تفریخ شروع به تغذیه از بافت میوه می‌کنند. لاروها پس از رشد کامل به طول ۷ میلی متر می‌رسند. در این زمان لارو از میوه خارج شده و پس از افتادن روی خاک، در داخل خاک به شفیره تبدیل می‌شوند. این حشره ۳ سن لاروی دارد. دوران شفیرگی و لاروی در مجموع ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد. درجه حرارت و رطوبت نسبی بالا برای تکثیر و رشد مگس میوه مناسب می باشد. به محض رسیدن میوه انبه، جمعیت حشرات رو به افزایش می گذارد و در دوران خشکی نیز جمعیت آن کاهش می‌یابد.
حساسیت ارقام مختلف نسبت به این آفت متفاوت است. دالان های ایجاد شده درون میوه در اثر تغذیه لارو راهی برای ورود و گسترش قارچ ها و باکتری ها ایجاد می نماید. لاروها با بجا گذاشتن فضولات خود بافت میوه را از بین می برند و در صورت آلودگی زیاد باعث رسیدگی زودرس میوه های نارس و تخریب بافت آن ها می‌شوند. چنین میوه هایی بازارپسندی خود را از دست می‌دهند و ارزش اقتصادی ندارند.
مبارزه با مگس میوه انبه
خاک سایه اندازه درخت با حشره کش مالاتیون محلولپاشی می‌شود که در طول ۳ ماه می‌تواند جمعیت حشره را کنترل کند. استفاده از تله های فرومونی حاوی متیل اوژینول در داخل سطل های حاوی سموم توصیه می‌شود.
پشه گل آذین انبه
این حشرات ریز و شبیه حشرات گال زا هستند. پشه گال زا دوران شفیرگی خود را در داخل گال و می‌گذرانند. ولی پشه گل آذین در لایه سطحی خاک پای درختان سپری می‌کنند. تخم ها بعد از دو روز باز می‌شوند و لاروهای کوچک سفید رنگی از درون آن خارج می‌شوند که با سوراخ کردن بافت نازک گل آذین که هنوز چوبی نشده است. وارد آن شده و تمام دوران لاروی را درون این سوراخ ها می‌گذرانند. سپس با ترک گل آذین برای گذران دوره شفیرگی ۶ روزه وارد خاک می‌شوند.
خسارت پشه گل آذین انبه
حشره همزمان با ظهور گل آذین انبه ظاهر می شود. تخم های خود را به صورت انفرادی روی محور گل آذین (محور اصلی یا انشعابات آن) می‌گذارد. تخم ها پس از تفریخ با ایجاد سوراخ کوچکی وارد بافت گل آذین می شود. و با تغذیه از بافت موجب خشکیدگی و قهوه ای شدن بافت گل آذین می گردد. پس از حمله این آفت آلودگی های قارچی ایجاد می شود.
مبارزه
شخم سطحی و شعله افکنی خاک سطح باغ بخصوص در سایه انداز و قبل از گلدهی، استفاده از سمومی مانند مالاتیون یا دیمتوات بعد از ظهور گل اذین و قبل از باز شدن گلها.
پشه گالزای انبه
در اوایل بهار حشرات ماده بالغ پس از جفت گیری تخم های خود را به تعداد بسیار زیاد در سطح زیرین برگ می‌گذارند. اغلب تخم ها پس از ۱ تا ۲ روز باز می شوند. و لاروها پس از خروج از پوسته تخم بافت برگ را سوراخ نموده و وارد برگ می شوند. در اثر واکنش گیاه محل ورود لارو متورم و بعد از چند روز تورم به گال تبدیل می‌شود. در موارد شدید تعداد گالهای پشت برگ به ۲۵۰ تا ۳۰۰ عدد ممکن است برسد.
مبارزه
بهترین زمان مبارزه در اواخر اسفند تا اوایل فروردین با یکی از سموم سیستمیک است. حشره کش دیمتوات به میزان یک در هزار حداقل تا ۲ تا ۳ نوبت سمپاشی در سال مفید خواهد بود. همچنین استفاده از حشره کش های سیستمیک مثل کنفیدور به میزان نیم در هزار در زمان ظهور جوانه های جدید می‌تواند مؤثر باشد.
زنجرک انبه
یکی از خطرناک ترین آفات انبه است. فعالیت آفت از حدود دو هفته قبل از ظهور گل آذین بر روی درختان انبه (در منطقه میناب و رودان نیمه دوم دی ماه و در منطقه سیاهو نیمه اول بهمن ماه) با تغذیه حشرات بالغ از جوانه های مولد گل آذین شروع می‌شود
.
مبارزه
آفات مهم درختان انبه اولین سمپاشی قبل از ظهور گل آذین علیه حشرات کامل. زمستانگذاران به منظور جلوگیری از تخم گذاری آن ها و کاهش جمعیت زنجرک زمستان گذران است. دومین سمپاشی بعد از ظهور گل آذین و قبل از باز شدن شکوفه ها است. سومین سمپاشی پس از تشکیل میوه های کوچک (قطر میوه کمتر از یک سانتی متر) در صورت انجام سمپاشی مناسب در مرحله اول و دوم، نیازی به سمپاشی بعدی نیست. برای مبارزه از سمومی مانند کنفیدور یا موسپیلان استفاده می‌شود.
کنه جوانه خوار انبه
کنه جوانه خوار یکی از آفات متداول جوانه انبه است. این آفت چند سالی است در مناطق انبه کاری دیده می‌شود. این کنه در دمای ۲۵ تا ۲۷ درجه سانتی گراد در مدت ۱۵ روز دوره زندگی خود را کامل می‌کند.
بیشتر بخوانید: از بین بردن کرم سفید ریز در گلدان
مبارزه
چهار نوبت سمپاشی با فواصل نزدیک با حشره کش انویدور به نسبت نیم در هزار اثر خوبی در کنترل این آفت دارد. سمپاشی با قارچ کشهای گوگردی باعث کنترل توأم این آفت و بیماری سفیدک پودری انبه می گردد.
سن قهوه ای انبه
بیشترین خسارت این آفت در فصل بهار و تابستان است. حشرات کامل و پوره سنین مختلف سن قهوه ای با تغذیه از شیره گیاهی از اندام های جوان گیاه به ویژه سرشاخه ها و برگ های تازه روئیده، به درختان انبه خسارت وارد می کنند.
مبارزه
بهترین زمان مبارزه با آفت در ماه های اردیبهشت لغایت خرداد با سمپاشی با سمومی مانند موسپیلان به نسبت نیم در هزار می باشد.
تریپس انبه
آفات مهم درختان انبه پوره ها و حشرات بالغ از سلول های سطح برگ و میوه تغذیه نموده و باعث نکروز شدن سلول های سطحی می شوند. تریپس شاخ و برگ جوان و میوه را ترجیح می‌دهد و با تغذیه از آن ها حالت نقره‌ای روی برگ ومیوه ایجاد می شود.
مبارزه
در صورت نیاز به کنترل شیمیایی از سمومی مانند پروتئوس یا اتیون استفاده می‌شود.
حشرات سپردار
چند گونه از این حشرات سپردار به انبه حمله می‌کنند. پوره ها و حشرات بالغ با مکیدن شیره برگ ها و سایر قسمت های حساس باعث ضعیف شدن گیاه می شوند. آن ها همچنین با تراوش عسلک باعث توسعه قارچ دوده ای روی برگ و سایر قسمت های حساس گیاه می شوند.
مبارزه
دو بار سمپاشی با اتیون به نسبت یک در هزار به فواصل دو هفته در زمان تفریخ تخم ها و خروج پوره‌ها از زیر سپر یا سم دورسپان در کنترل این آفت مؤثر است. برای مبارزه شیمیایی زمان سمپاشی خیلی مهم است. سمپاشی باید زمانی انجام شود که تخم ها تفریخ نشده و پوره ها هنوز مستقر نشده اند.
منبع
آفات و بیماری های انبه، سیاوش سماوی، مجید عسکری و احمد صادقی-۱۳۹۰
