شناخت کودهای نیتروژنی برای گندم
اهمیت نیتروژن
نیتروژن کلیدی ترین نقش را در رشد گیاهان دارد. و بیشترین درصد اندام هوایی گیاهان را تشکیل میدهد. در صورت عدم مصرف بهینه کودهای نیتروژنی کشاورز با بیشترین کاهش تولید مواجه است. در بین غلات برنج و ذرت به دلیل داشتن عملکرد بالاتر بعد از نیتروژن نسبت به پتاسیم و روی پر نیازتر میباشند. حلالیت و تحرک بالای نیتروژن در خاک باعث شده، که زمان مصرف آن برای موفقیت در تولید دانه و پروتئین از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. پس شناخت کودهای نیتروژنی برای گندم از اهمیت زیادی برخوردار میباشد.
بهترین زمان مصرف کود نیتروژنی در چهار مرحله رشدی گیاه است به این ترتیب:
- یک چهارم مقدار نیتروژن کل قبل از کاشت
- یک چهارم در زمان پنجه زنی
- یک چهارم در مرحله تشکیل ساقه
- مرحله آخر گلدهی
در مزارعی که زردی و رنگ پریدگی به دلیل کمبود نیتروژن دارند کود نیترات آمونیوم سریع تر از اوره باعث رفع کمبود میشود. به دلیل حلالیت بیشتر نیترات آمونیوم نسبت به اوره مصرف اوره قبل از کاشت و نیترات آمونیوم در مرحله سرک بهتر است. میزان مصرف اوره حداکثر ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم در هکتار با درصد کربن آلی کمتر از یک درصد بوده و مصرف آن باید به صورت تقسیط باشد. در صورتی که اگر درصد کربن آلی خاک بیش از یک درصد باشد از مقدار اوره مصرفی ۲۵ درصد کاسته میشود.
کمبود نیتروژن در گندم
شناخت کودهای نیتروژنی برای گندم
معرفی کود اوره
اوره از ترکیب آمونیاک و گاز کربنیک در شرایط حرارت و فشار بالا تولید میشود و درصد نیتروژن آن دو برابر سولفات آمونیوم(۲۱ درصد) است. اوره از نظر مقدار نیتروژن بهترین کود جامد نیتروژنی است. اوره در خاک به کربنات آمونیوم هیدولیز میشود که یا مستقیم توسط گیاهان جذب شده و یا توسط میکروارگانیسمها به نیترات تبدیل و بعد به مصرف گیاه میرسد. اوره به صورت دانه های سفید کوچک است و اصطلاحا به آن کود شکری میگویند. ۹۰ درصد نیتروژن مصرفی در ایران با این کود تامین میشود. این کود با داشتن ۴۶ درصد نیتروژن و قیمت پایین جزو پر مصرف ترین کودهای جامد است. اگر در خاکهای خاکورزی نشده به صورت سطحی پخش شوند مقدار قابل توجهی از آن تصعید میشود. در هوای آفتابی و خشک نباید به صورت سرک و سطحی استفاده شود.
کود اوره با پوشش گوگردی
اوره با پوشش گوگردی یکی از انواع کودهای آهسته رها شونده یا کندرها میباشد که دارای ۳۵ درصد نیتروژن است و به علت داشتن یک لایه از گوگرد روی آن حلالیت این کود به آرامی است و در نتیجه نیتروژن به آرامی حل شده و در اختیار گیاه قرار میگیرد و از شستشوی سریع آن جلوگیری میشود. این کود به علت داشتن گوگرد در جهت کاهش pH موضعی خاک هم مناس ات. در زراعت گندم کارایی اوره با پوشش گوگردی از کارایی اوره بیشتر است.
کود سولفات آمونیوم
این کود ترکیبی از آمونیاک و اسید سولفوریک است و به دلیل اسیدزایی در زمان اضافه شدن به خاک pH ریزوسفر خاک تا حدی پایین میآید. این کود از مناسب ترین کودها در خاکهای آهکی است چون هم دارای گوگرد است و هم باعث اسیدزایی میشود. به دلیل داشتن نیتروژن آمونیومی به رس ها متصل متصل میشود و نسبت به ایر کودها آبشویی کمتری دارد. این کود حاوی ۲۴ درصد گوگرد و ۲۱ درصد نیتروژن است و مصرف این کود در محصولات باغی و سبزی و صیفی استفاده میشود.
کود نیترات آمونیوم
این کود حاوی ۳۴ درصد نیتروژن است و از ترکیب اسید نیتریک به دست آمده از اکسیداسیون آمونیوم با آمونیاک اسست. این کود به اندازه مساوی نیتروژن و آمونیاک و نیترات دارد و از نظر اسیدزایی یک کود خنثی است و به راحتی منفجر یا مشتعل میشود و مقدار زیادی آب را به خود جذب میکند و به صورت کلوخه ای در میآید. برای از بین بردن قابلیت انفجار میتوان کودهایی مثل فسفات آمونیوم به آن اضافه کرد.
کود نیترات فسفات آمونیوم
کود نیترات فسفات آمونیوم از مخلوط فیزیکی ۸۰ درصد نیترات آمونیوم و ۲۰ درصد دی امونیوم فسفات به دست میآید. در مزارع و باغات قبل از کاشت و یا در چالکود زمستانه قابل استفاده است.
کود اوره نیترات آمونیوم
یک کود مایع نیتروژنی، کود اوره نیترات آمونیوم با ۳۲ درصد نیتروژن است. مصرف خاکی این کود در خاکهای بدون خاکورزی ممکن است باعث هدر رفتن آن شود ولی مصرف آن به همراه آب آبیاری و محلولپاشی میتواند این اثر را کاهش دهد. این کود به عنوان یک منبع نیتروژنی برای مصرف سرک هم مناسب است.
منبع
احمد فدایی.شناخت کودهای شیمیایی و توصیه مصرف بهینه در مزارع گندم. سازمان جهاد کشاورزی مازندران مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی. ۱۳۹۹.
https://www.agric.wa.gov.au/mycrop/diagnosing-nitrogen-deficiency-wheat
I blog frequently and I really appreciate your content. This article has really peaked my interest. I am going to bookmark your website and keep checking for new information about once a week. I subscribed to your RSS feed as well.