آفت شناسی, سبزی و صیفی

کرم بلال ذرت (کرم هلیوتیس)

کرم غوزه پنبه

ﻫﺮﭼﻨﺪ ذرت Zea mays ﺑﻮﻣﯽ اﯾﺮان نمی باشد. وﻟﯽ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﯾﮑﯽ از ﮔﯿﺎﻫﺎن اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ و ﻣﻬﻢ ﮐﺸﻮراست. ﮐﺸﺖ و ﮐﺎر ذرت ﻃﯽ ﺳﺎلﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ذرت ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم آﻓﺎت، ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎ و ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد، ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺴﺎرات ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻬﻢ زراﻋﯽ ﻣﯽﺷﻮد. بنابراین ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺴﺎرتزاي ذرت و آﮔﺎﻫﯽ از روشﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آنﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺴﺎرات، ﺑﺴﯿﺎر موثر باشد. یکی از این آفات مهم کرم بلال ذرت یا کرم هلیوتیس با نام علمی Helicoverpa zea می باشد.

مشخصات آفت کرم بلال

ﺑﺎلﻫﺎي ﺟﻠﻮﯾﯽ حشره کامل زرد ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮي ﯾﺎ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺳﺒﺰ روﺷﻦ ﺑﺎ ﻧﻮارﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﺗﯿﺮه می باشد. روي ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺑﺎﻟ ﻬﺎي ﺟﻠﻮ ﯾﮏ ﻟﮑﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﮔﺮد ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﯿﺎه و ﯾﮏ ﻟﮑﻪ ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ ﺷﮑﻞ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺗﯿﺮه مشاهده می شود. بال های ﻋﻘﺒﯽ ﺳﻔﯿﺪ و داراي ﻧﻮارﻫﺎ و ﻟﮑﻪﻫﺎي ﺗﯿﺮه می باشد.

کرم بلال ذرت (کرم هلیوتیس) کرم بلال ذرت (کرم هلیوتیس)

ﻃﻮل ﻻروﻫﺎ در ﺣﺪاﮐﺜﺮ رﺷﺪ ﺑﻪ ۴۰ میلی متر ﻣﯽرﺳﺪ. رﻧﮓ آن ها ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻮده اﻣﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ ﺑﺎ ﺧﻄﻮط ﺗﯿﺮه و روﺷﻦ در ﻃﻮل ﺑﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ.

کرم بلال ذرت (کرم هلیوتیس)

ﺷﻔﯿﺮه ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي، و در ﺧﺎك و درون ﮔﻬﻮاره ﮔﻠﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽگردد.

کرم بلال ذرت (کرم هلیوتیس)

ﺗﺨﻢﻫﺎ ﻧﯿﻢ ﮐﺮوي، اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺠﺘﻤﻊ و ﺑﻪ رﻧﮓ زرد روﺷﻦ است.

زیست شناسی

اﯾﻦ آفت (corn earworm) در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﺳﺎل در آب و ﻫﻮاي ﮔﺮﻣﺴﯿﺮي و ﻧﯿﻤﻪ ﮔﺮﻣﺴﯿﺮي ﻓﻌﺎل می باشد. اﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﺑﺎ افزایش عرض جغرافیایی ( آب و هوای سردتر) فعالیت آن ها به ماه های تابستان محدود می شود.

ﺟﻤﻌﯿﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻐﯿﺮ می باشد. ﺗﻌﺪاد ﻧﺴﻞ کرم بلال ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ از یک ﺗﺎ ۷ ﻧﺴﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ. و ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﯽ آن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ در ﯾﮏ ﺑﺎزه ی زﻣﺎﻧﯽ ۳۰ روزه ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد. زمستان گذرانی این افت به صورت شفیره در خاک می باشد.

نحوه خسارت کرم بلال

لارو این افت فقط ایجاد خسارت می کند.ﻻروﻫﺎي ﺗﺎزه ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪه از ﺑﺮگﻫﺎي ﭘﺮﭼﻢ، ﮔﻞ آذﯾﻦ ﻧﺮ و دﯾﮕﺮ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ، زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻇﻬﻮر ﮔﻞﻫﺎي ﺗﺎج آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد، آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﯾﺸﮏﻫﺎي ﺳﺒﺰ ذرت ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻻروﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮ در درﺟﻪ اول در ﻧﻮك ﮔﻞ آذﯾﻦ ﻣﺎده ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد، اﻣﺎ ﺗﻌﺪادي از ﻻروﻫﺎ ﮔﻞ آذﯾﻦ را ﺗﺮك ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ، ﭘﻮﺳﺘﻪ را ﻣﯽﺟﻮﻧﺪ و وارد داﻧﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﮔﺎﻫﯽ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻻرو درﮔﻞ آذﯾﻦ مشاهده می شود. گاهی اوقات تمام دانه های ذرت را مورد حمله قرار می دهند. لاروهای سن یک به بعد می توانند از برگ ذرت تغذیه کنند.

این آفت با ورود به داخل ذرت راه را برای بیماری های قارچی باز می کند. در اغلب مواقع باعث ایجاد کپک داخل بلال می شود.

کرم بلال ذرت در ﻣﻨﻄﻘﻪ گرمسیری ﻻروﻫﺎي ﻧﺴﻞ اول از ﺑﻼلﻫﺎي ذرت ﮐﺸﺖ ﺑﻬﺎره و ﻻروﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم از ﺑﻼلﻫﺎيﮐﺸﺖ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻪ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.

مناطق انتشار

از ﻣﻨﺎﻃﻖ ذرت ﮐﺎري اﺻﻔﻬﺎن، دزﻓﻮل، ﻗﺰوﯾﻦ، ﻣﺎزﻧﺪران و ﻣﻐﺎن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ. اما اﺣﺘﻤﺎﻻ در ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺸﺖ ذرت ﻧﯿﺰ ﺣﻀﻮر دارد.

میزبان

اﯾﻦ ﺣﺸﺮه داراي داﻣﻨﻪي ﻣﯿﺰﺑﺎﻧﯽ وﺳﯿﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. از اﯾﻦ رو از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺮم ﻣﯿﻮه ي ﮔﻮﺟﻪﻓﺮﻧﮕﯽ و ﻣﺎرﭼﻮﺑﻪ، ﮐﻠﻢ، ﻃﺎﻟﺒﯽ، ﮐﺮم ﻏﻮزه ي ﭘﻨﺒﻪ ﻧﯿﺰ گفته می شود. ﻋﻼوه ﺑﺮ ذرت و ﮔﻮﺟﻪﻓﺮﻧﮕﯽ، ﺑﻪ ﮐﻨﮕﺮ ﻓﺮﻧﮕﯽ، ﺧﺮﺑﺰه، ﻟﻮﺑﯿﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﻠﺒﻠﯽ، ﺧﯿﺎر، ﺑﺎدﻣﺠﺎن، ﮐﺎﻫﻮ، ﻟﻮﺑﯿﺎ، ﻫﻨﺪواﻧﻪ، ﺧﺮﺑﺰه، ﺑﺎﻣﯿﻪ، ﻧﺨﻮد، ﻓﻠﻔﻞ، ﺳﯿﺐ زﻣﯿﻨﯽ،ﮐﺪو ﺗﻨﺒﻞ ، ﻟﻮﺑﯿﺎ ﺳﺒﺰ، اﺳﻔﻨﺎج، ﮐﺪو، ﺳﯿﺐ زﻣﯿﻨﯽ ﺷﯿﺮﯾﻦ، و ﻫﻨﺪواﻧﻪ و ﺑﺴﯿﺎري ﻣﺤﺼﻮﻻت دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺣﻤﻠﻪ می‌کند.

راههای کنترل و مدیریت آفت کرم بلال ذرت

استفاده از ﺗﻠﻪﻫﺎي ﻓﺮﻣﻮﻧﯽ ﺑﺮاي ردﯾﺎﺑﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﺗﻌﯿﯿﻦ زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل آﻓﺖ در مزرعه ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽگردد.

کنترل زراعی

ﮐﻨﺘﺮل زراﻋﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺨﻢ ﻋﻤﯿﻖ و ﯾﺦ آب زﻣﺴﺘﺎﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ می باشد زیرا این افت زمستان را در خاک سپری می کند. همچنین استفاده از ارقام مقاوم.

کنترل بیولوژیک

کنترل ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮏ این آفت با استفاده از زﻧﺒﻮرﻫﺎي ﺗﺮﯾﮑﻮﮔﺮاﻣﺎ و ﺑﺮاﮐﻮن، ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ و زمان مناسب کنترل افت می باشد. همچنین استفاده از خشره کش بیولوژیکی Bacillus thuringiensis (Bt) (باکتری باسیلوس تورنجینسیس) است.

کنترل شیمیایی

براساس ﭘﯿﺶآﮔﺎﻫﯽ و ﻧﻈﺮ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻣﯽﺗﻮان از ﺣﺸﺮهﮐﺶ های ﻓﻮزاﻟﻦ % ۳۵ EC ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ۳ ﻟﯿﺘﺮ در ﻫﮑﺘﺎر و ﺗﯿﻮدﯾﮑﺎرب % ۸۰ DF ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ۰/۷۵ تا ۱ کیلوگرم در هکتار ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل اﯾﻦ آﻓﺖ اﺳﺘﻔﺎده نمود.

منبع

حسن مومنی، همایون کاظمی، حسین رنجبر اقدم و محمد حسن هادي زاده. دستنامه گیاهپزشکی ذرت. موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور. ۱۳۹۵.

https://ipm.illinois.edu/fieldcrops/insects/corn_earworm.pdf

https://entnemdept.ufl.edu/creatures/veg/corn_earworm.htm

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *