ارقام بادام مقاوم به سرمای بهاره
کشت و توليد بادام در ايران داراي سابقه بسيار طولانی میباشد. به صورتی که ایران به عنوان يکي از قديمي ترين مناطق توليد بادام مطرح است.
مهمترین نکات در پرورش بادام عبارت است از پر باری، ثبات باردهی، تحمل سرمای بهاره (دیر گل بودن)، توانایی خود تلقیحی یا خود سازگاری، نازک بودن پوست و تحمل بالا نسبت به آفات و بیمای ها میباشد. از جمله تنش ها یا استرس ها در مناطق بادام کاری کشور که سبب بروز خسارات اقتصادی زیادی میشود، سرمای دیر رس بهاره است به همین دلیل دیر گل بودن علاوه بر بادام، در دیگر هسته داران در مناطقی که سرمای دیر رس بهاره دارند بسیار مهم و دارای اهمیت است.
درخت بادام
گیاه بادام بومی مناطق غرب آسیا و خاورمیانه است و گونه های متعددی از این گیاه در سراسر کشور پراکنده شده اند. البته بومی مناطق نیمه گرمسیری و گرمسیری است. در برابر سرمای زمستانه نسبت به سایر درختان هسته دار مقاوم ترمیباشد. نیاز سرمایی ارقام بادام بین 100 تا 400 ساعت است و در مناطقی که زمستان های ملایم داشته باشند کاشته میشوند. حداقل دمای مورد نیاز برای شروع رشد 10 درجه سانتی گراد و حداکثر دما 45 درجه سانتی گراد میباشد.
طول دوره رشد بادام تا میوه دهی 150 تا 240 روز است. حداقل دما برای خروج درختان از رکود زمستانه 8 درجه سانتی گراد و حداقل دمایی درختان بادام آن را تحمل میکنند، منفی 22 درجه سانتی گراد است. اگر نیاز سرمایی بادام به طور کامل بر طرف نشود در زمان شکوفایی گل ها ریزش میکنند.
مزیت های کشت بادام
- مزایـای کشـت بادام مانند ديگر ميوه هاي آجيلـي از قبيل گردو و پسـته داشـتن ارزش غذايـي بسـيار بالا میباشد.
- همچنین این محصـول بـه دليل قابليت تبديل به فرآورده هاي متعـدد، در صنايع غذايي، دارويي و بهداشتي نيز اهميت زیادی دارد.
- سهولت انبارداري و عدم فسادپذيري
- ويژگي هاي دیگر بادام نیز از قبيل طول عمر زیاد (50 الی60 سـال)،
- سازگاري با شرايط اقليمي مناطق خشک و نيمه خشک،
- قابليت رشد در خاکهاي ضعيف وآهکي،
- بالا بودن کارايي مصرف آب
- سهولت حمل ونقل و بسته بندي،
- سابقه ي کشت و آشنايي باغداران با پرورش بادام،
این مزیت ها بادام را به عنـوان يکـي از بهتريـن گزينه هـاي احداث بـاغ در بسـياري از مناطق ايران مطرح کرده است. صرف نظر از ارزش تغذيه اي بادام که مورداشاره قرارگرفـت، ايـن محصول از لحاظ اقتصادي و ايجاد اشـتغال نيز بسـيار حائز اهميت میباشد.
مشکل تولید بادام در ایران
کشت و توليد بادام در ايران با چالش اصلی کمیت و کیفیت پایین محصـول مواجـه میباشد. این چالش دارای دلایل زیادی می باشـد ولی سـه مورد دارای اهمیت زیادی می باشد:
- عـدم مدیریت مطلوب گرده افشـانی در بادام
- بذری بودن اکثر درختان بادام،و در نتیجه یکنواخت نبودن محصول همچنین پتانسیل تولید کمتر
- مشکل سـرمازدگی بـادام
شرایط مناسب کاشت بادام
با توجه به اینکه درخت بادام نسبت به سرمای بهاره خیلی حساس میباشد، باید در محل هایی که از لحاظ شیب و ارتفاع و عرض جغرافیایی باید دقت شود که در شیب های جنوبی که در ابتدای بهار سریع تر گرم میشوند کاشته نشوند زیرا در بهار باعث میشوند درختان شیب های جنوبی زود تر شکوفا بشوند در نتیجه خطر سرمازدگی بهاره افزایش پیدا میکند.
هر چه جوانه ها متورم تر و شکوفه ها باز تر شوند و چغاله میوه تشکیل بشود، یا هر چه میوه به مرحله رسیدن نزدیک تر باشد حساسیت به سرما بیشتر میشود. نیم ساعت سرمای منفی 33 درجه سانتی گراد باعث میشود 70 درصد گلهای باز شده و تقریبا تمام چغاله بادام از بین برود.
ضعیف بودن درختان به دلیل عدم تغذیه کافی و یا ریزش زود هنگام برگها به دلیل تنش های رطوبتی و یا آفات و بیماری ها در پاییز باعث کاهش ذخیره غذایی تنه درختان شده و باعث افزایش حساسیت به سرما میگردد.
باید در انتخاب محل مناسب برای کاشت بادام باید دقت شود که منطقه زیاد مرطوب نباشد. زیرا در زمان گلدهی باعث شکافته شدن بساک پرچم ها شده، باعث اختلال در عملکرد زنبور عسل و کاهش گرده افشانی میشود. از طرفی خشکی بیشتر از 20 درصد باعث کاهش خشکی کلاله میشود.
دمای مناسب برای گرده افشانی بادام بین 15 تا 22 درجه سانتی گراد است. گرده افشانی درختان بادام بیش از 95 درصد به زنبور های عسل بستگی دارد. حداقل دمای لازم برای فعالیت حشره 8 درجه سانتی گراد و حداکثر سرعت باد 20 کیلو متر در ساعت میباشد.
معرفی ارقام دیرگل بادام
رقم شکوفه
این رقم دورگه بین نان پاریل و آی است. اوج گلدهی این رقم اواخر فروردین شــروع میشود. جـزء ارقـام بسـیار دیـرگل است و زمان رسیدن 120 روز بعد از تمام گل میباشد. نسبت مغز به میوه 64 درصد است و عملکرد بالایی دارد. درصد دوقلویی کمتر از 2 درصد است.
رقم آذر
این رقم دورگه بین کریستومورتو و آی است. اوج گلدهی این رقم اوایل نیمه دوم فروردین شـروع میشود. جـزء ارقـام بسـیار دیـرگل هست. و زمان رسیدن 130 روز بعد از تمام گل است. پرمحصول بوده و از نظر باردهی با ثبات است. بازار پسندی بالا دارد و نسبت مغز به هسته 44 درصد است.
رقم یلدا
منشا این رقم کشور های خارجی میباشد. و اوج گلدهی این رقم اوایل نیمه دوم فروردین شـروع میشود. جـزء ارقـام نسبتا دیـرگل است و زمان رسیدن 140 روز بعد از تمام گل است. زمـان گل آغـازی آن ماننـد رقـم آذر در دهـه اول شهریور است. عملکرد نسبتا بالایی دارد نسبت مغز به هسته 54 درصد و درصد دوقلویی کمتر از 5 درصد است.
رقم سهند
منشا این رقم توده باغات منطقه خسرو شهر است و اوج گلدهی این رقم اواخر نیمه دوم فروردین شـروع میشود. جـزء ارقـام بسیار دیـرگل میباشد. و زمان رسیدن 140 روز بعد از تمام گل است.
زمان گل آغازی این رقم مانند سایر ارقام دیر گل و فرآیند کامل شدن اندام های رویشی آن دیر تر از همه اول آذر ماه اتفاق میافتد. ارقامی مانند شکوفه و فرانیس گرده زای مناسبی برای این رقم هستند. عملکرد بالا، سازگاری با شرایط اقلیمی، نسبت مغز به هسته 28 درصد است و نسبت دو قلویی بالا حدود 15 درصد دارد.
رقم فرانیس
منشا این رقم کشور های خارجی است و اوج گلدهی این رقم اواخر فروردین ماه میباشد. جـزء ارقـام دیـرگل است و زمان رسیدن 140 روز بعد از تمام گل است. ارقام سهند و شکوفه برای گرده افشانی این رقم مناسب هستند. رقم پر محصولی است، نسبت مغز به هسته 35 درصد و دارای کمترین درصد دوقلویی است.
رقم نان پاریل
منشا این رقم کشور های خارجی است و اوج گلدهی این رقم اوایل نیمه دوم فروردین شـروع میشود. جـزء ارقـام نسبتا دیـرگل است و زمان رسیدن 125 روز بعد از تمام گل است. این رقم به ریزش جوانه های چوب حساس است ولی پوست نازک و رنگ روشن و ابعاد متوسطی دارند. ارقام آذر، آراز و فرانیس بعنوان گرده افشان مناسب هستند. رقم پر محصولی است و نسبت درصد مغز به هسته 65 درصد است و درصد دوقلویی آن کمتر از 1 درصد است.
رقم A200
منشا این رقم هم کشور های خارجی است و اوج گلدهی این رقم اواخر نیمه دوم فروردین شـروع میشود. جـزء ارقـام نسبتا دیـرگل است و زمان رسیدن 135 روز بعد از تمام گل است. ارقام فرانیس، شکوفه و سهند ارقام گرده زای مناسب برای این رقم هستند. این رقم پر محصول، و نسبت درصد مغز به هسته 33 درصد است. درصد دو قلویی صفر است.
رقم A230
گلدهی این رقم در اواخر فروردین به اوج خود میرسد و جزء ارقام دیر گل است. حدود 135 روز بعد از اوج گلدهی محصول آماده برداشت هست. ارقام سهند، فرانیس و شکوفه برای گرده افشانی مناسب هستند. رقم پر محصولی است و درصد دو قلویی آن کمتر از 2 درصد است.
رقم آراز
این رقم حاصل دورگه گیری بین نان پاریل و آذر است. گلدهی آن در اوایل نیمه دوم فروردین هست و جزء ارقام نسبتا دیر گل است. زمان برداشت محصول این رقم 120 روز بعد از اوج گلدهی است. ارقام اسکندر و نان پاریل ارقام گرده زای مناسب رقم آراز میباشند. نسبت ۶۶ درصدی مغز به هسته و نداشتن مغز دوقلو از سایر ویژگی های این رقم است.
رقم اسکندر
این رقم حاصل تلاقی بین فرانیس و نان پاریل است و همزمان با رقم آراز معرفی شده است. گلدهی آن در اوایل نیمه دوم فروردین رخ میدهد. و از این رو جزء ارقام نسبتا دیر گل است و زمان برداشت آن 125 روز بعد از اوج گلدهی است. ارقام آراز، یلدا و آذر ارقام گرده دهنده این رقم هستند.
منبع:
رحیم رهنمون، جلیل دژم پور. آشنایی با خصوصیات و نیازهای اقلیمی ارقام بادام دیرگل. ۱۳۹۷
علی ایمانی. مقایسه تکنولوژی باغبانی بادام در ایران با سایر کشورها. معاونت آموزش و ترویج کشاورزی، معاونت علمی و فناوری. ۱۳۹۹
https://en.wikipedia.org/wiki/Almond
سلام. کدام نوع بهترین محصل رو داره. و در مقابل سرمازدگی هم مقاومه هم دیر گله
سلام وقت بخیر
ارقام A230 و سهند خیلی پر بار و همچنین خیلی دیر گل هستند.