کنترل سفیدک پودری گندم
سفیدک پودری گندم، یکی از بیماری های مهم این گیاه است و انتشار جهانی دارد. میزان خسارت این بیماری زیاد میباشد. به طوری که در کشورهای مختلف از جمله انگلستان، نیوزلند و هند تا ۴۵ درصد و در ایالات متحده امریکا تا ۳۵ درصد گزارش گردیده است.
همچنین این بیماری یکی از بیماری های مهم گندم در ایران میباشد. که در سال های اخیر در مناطقی از کشور، خصوصا در مناطقی با آب هوای معتدل و مرطوب مانند استان های گلستان، مازندران، اردبیل و فارس شایع شده و خسارات قابل توجهی وارد میکند. میزان خسارت این بیماری در ارقم تجاری مازندران ۱۲-۱۸ درصد گزارش گردیده است. ولی میزان خسارت این بیماری در ایران به طور دقیق مشخص نمیباشد.
عامل بیماری سفیدک پودری گندم
سفیدک های پودری (سطحی یا حقیقی) از راسته Erysiphales میباشند. دامنه میزبانی این قارچ ها محدود به نهاندانگان میباشد و آن ها هرگز سرخس ها و بازدارندگان را آلوده نمیکنند.
قارچ های این خانواده عامل بیماری سفیدک پودری اندام های هوایی درختان، درختچه ها و گیاهان زراعی و زینتی میباشد. که باعث کاهش فتوسنتز گیاه و بیماری زایی مستقیم، خسارت زیادی به گیاه میزند.
به دلیل گسترش و انتشار سریع قارچ عامل بیماری به خصوص در آب و هوای مساعد، گسترش این بیماری سریع اتفاق میافتد و امکان دارد علاوه بر برگ، روی شاخه، گل ها و سایر اندام های هوایی ایجاد آلودگی کند.
عامل این بیماری قارچ Blumeria graminis f.sp. tritici با فرم غیر جنسی Oidium monilioides می باشد. این قارچ انگل اجباری میباشد. این قارچ روی جو بیماری زا نیست. اما روی دانه تسبیحی و علف هرز مرغ ایجاد بیماری میکند.
نشانه های بیماری
بارزترین علایم سفیدک سطحی گندم ظاهر شدن و تشکیل یک پوشش سفید متمایل به خاکستری در سطح فوقانی برگ است. گسترش این بیماری سبب زرد شدن بی موقع و از بین رفتن برگ های انتهایی بوته میشود.
عامل این بیماری تمام اندام هایی هوایی گندم را مورد حمله قرار داده و نشانه های بیماری به صورت پودری سفید رنگ که حاوی ریسه و اسپورهای قارج میباشد به خصوص در سطح رویی برگ مشاهده میشود.
در بعضی مواقع در آخر فصل بر روی برگ نقاط سیاه رنگ ظاهر می گردد.
چرخه بیماری
این قارچ در بقایای آلوده یا علف هرز زمستان گذرانی می کند. و با جذب رطوبت متورم میشود و میترکد. که اسپورهای این قارچ به راحتی توسط باد جابه جا میشود و باعث آلودگی اولیه در گیاه میشود.
بهترین دما برای رشد قارچ سفیدک پودری گندم ۱۵-۲۲ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۸۵-۱۰۰ درصد میباشد. در دمای بیش از ۲۵ درجه رشد قارچ متوقف می شود.
مبارزه و کنترل بیماری سفیدک پودری گندم
ایجاد ارقام مقاوم
روش های زراعی
رعایت میزان تراکم کاشت بذر طبق استانداردهای توصیه شده (۴۰۰-۵۰۰ عدد بذر در متر مربع)
اجتناب از مصرف زیاد کودهای نیتروژنی
تنظیم دور آبیاری
ریشه کن کردن علف های هرز به خصوص علف هرز مرغ که میزبان قارچ میباشد
استفاده از ارقام مقاومی مانند هیرمن، پیشتاز، مغان و همچنین ارقامی که در والدین خود رقم Appolo یا Normandi را دارند.
کنترل شیمیایی
در صورت رسیدن میزان بیماری به آستانه ی زیان اقتصادی (آلودگی بیش از ۵ درصد در برگ پرچم) در ارقام حساس میتوان از قارچکشهاي فلوتريافول+كاربندازيم (ايمپكت آر) SC به مقدار ۱/۵-۱/۲۵ ليتر در هكتار، پروپیکونازول (تیلت) EC 25% و تبوكونازول (فوليكور) EW 25% هر يك به میزان ۱ لیتر در هکتار در مرحله رشدي برگ پرچم یک نوبت سمپاشی کرد.
منبع
حسین براری و سید علیرضا دلیلی. مدیریت بیماری سفیدک پودری گندم. سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران، مدیریت هماهنگی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران. ۱۳۹۸.
https://en.wikipedia.org/wiki/Blumeria_graminis
http://www.agroatlas.ru/en/content/diseases/Tritici/Tritici_Blumeria_graminis/index.html
