در کشور ما سالانه بیش از 4000 هزار تن میوه ازگیل تولید می‌شود. ازگیل (Medlar) درختی زینتی با شکوفه‌های سفید بسیار زیبا و میوه‌های عجیب‌وغریب است. وجود آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی دیگر در میوه ازگیل یکی از خواص منحصر به فرد این میوه است. در فصل زمستان که از تنوع میوه خبری نیست و بیشتر درختان بدون برگ و میوه هستند، میوه‌های ازگیل بر شاخه درخت ازگیل خودنمایی کرده و غنیمت فصل سرد محسوب می‌شود. خبر خوب این است که کاشت و نگهداری درخت ازگیل چندان سخت نیست، اما درخت ازگیل در آبوهوای مشخصی رشد کرده و میوه می‌دهد. شرایط آب و هوایی مورد نیاز برای کاشتِ ازگیل مناطق معتدله است ولی این بدان معنا نیست که در مناطق دیگر رشد نخواهد کرد. اگر قصد کاشت درخت ازگیل را دارید و می‌خواهید درباره نحوه کاشت ازگیل و شرایط نگهداری آن بیشتر بدانید در ادامه این مقاله با امداد کشاورز همراه باشید.
طریقه کاشت و پرورش درخت ازگیل
درخت ازگیل در جنگل‌ها و باغ‌های شمال ایران دیده می‌شود؛ بنابراین قبل از اینکه بخواهیم درباره کاشت ازگیل بیشتر صحبت کنیم، چیزی که واضح است درخت ازگیل به آبوهوای مرطوب و زمستان‌های معتدل برای رشد بهتر نیاز دارد. رشد ازگیل به‌آهستگی صورت‌گرفته و معمولاً تا ارتفاع ۶ متر رشد می‌کند. همچنین طول عمر درخت ازگیل بین ۳۰ تا ۶۰ سال است و در دسته درختان با عمر کوتاه قرار می‌گیرد.
کاشتِ ازگیل به ۳ روش زیر انجام می‌شود:
• کاشت ازگیل به روش بذری
• کاشت ازگیل به روش قلمه زدن
• کاشت ازگیل به روش پیوند زدن
طریقه متفاوت هر روش کاشت را در زیر می‌بینید:
طریقه کاشت ازگیل به روش بذری
بذر ازگیل همان هسته‌های سخت درون میوه ازگیل است. میوه ازگیل در درون خود ۵ هسته سفت و سخت دارد. به همین دلیل قبل از کاشتِ ازگیل باید آماده‌سازی‌های اولیه روی هسته انجام گیرد. بعد از خوردن ازگیل، هسته‌ها را از گوشت‌های اطراف آن جدا کنید. هسته را در اسیدسولفوریک یا آب گرم قرار دهید تا پوست هسته از آن جدا شود. هسته ازگیل باید حدود ۱ روز کامل در آب گرم بماند تا پوست آن جدا شود. بعد از آن باید هسته را به مدت ۳ ماه در دمای نزدیک به صفر درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید. در نهایت بذر برای کاشته شدن آماده می‌شود.
طریقه کاشت ازگیل به روش قلمه زدن
قلمه زدن یکی از روش‌های رایج کاشت درختان است. برای کاشت ازگیل به روش قلمه زدن، در اواخر پاییز یک شاخه حدوداً ۲۰ سانتی‌متری از درخت بالغ را جدا کنید. سپس برای اطمینان حاصل کردن از ریشهزایی قلمه‌ها، انتهای آنها را به هورمون ریشهزایی آغشته کنید. در آخر قلمه‌ها را در خاکی با زهکشی بالا و زیر نور فراوان و غیرمستقیم آفتاب بکارید. معمولاً بین ۴ تا ۶ هفته ریشهزایی قلمه طول می‌کشد. در تمام طول این مدت خاک را مرطوب نگه دارید تا قلمه‌ها بهتر ریشهزایی کنند.
طریق کاشت ازگیل به روش پیوند زدن
کاشت ازگیل به روش پیوند زدن با کمک نهال‌های گلابی، به یا زالزالک انجام می‌شود. پیشنهاد شده که از نهال‌های یک یا دو‌ساله برای پیوند زدن ازگیل استفاده شود. انتخاب نوع پیوند زدن در نتیجه نهایی بسیار تأثیرگذار است. پیوند اسکنه‌ای یا شکافی بهترین نوع پیوند زدن درخت ازگیل است و معمولاً اواخر زمستان یا اوایل بهار را برای این کار انتخاب می‌کنند.
بهترین زمان کاشت ازگیل
بهترین زمان کاشت ازگیل در گلدان با بهترین زمان کاشتِ ازگیل در باغ فرق می‌کند. در هر زمان از سال می‌توان نهال‌های ازگیل را در گلدان کاشت، اما در باغ به این صورت نیست. بستگی به روشی که برای کاشتِ ازگیل انتخاب می‌کنید زمان مناسب کاشت آن متفاوت است. در زیر این تفاوت‌ها را می‌بینید:
• بهترین زمان کاشت ازگیل به روش بذری: اوایل بهار
• بهترین زمان کاشت ازگیل به روش قلمه زدن: اواخر پاییز
• بهترین زمان کاشت ازگیل به روش پیوند زدن: اواخر زمستان
هر روشی را برای کاشت ازگیل انتخاب کردید، زمان مناسب آن روش را در نظر داشته باشید.
شرایط نگهداری ازگیل
بهترین شرایط نگهداری ازگیل برای رفع نیاز‌های آن به‌صورت زیر است:
نیاز آبی
نهال‌های جوان باید در ۲ تا ۳ سال اول رشد، با ۳۰ لیتر آب هر ۲ تا ۴ هفته آبیاری شوند. البته این در صورتی است که هوا بارانی نباشد و درخت هیچ آبی دریافت نکرده باشد. رفته‌رفته با بزرگ‌تر شدن درخت نیاز آبی آن کمتر می‌شود. معمولاً درختان پس از استقرار کامل نیاز به آبیاری ندارد و آب حاصل از بارندگی سالانه برای آنها کافی است. فقط درصورتی‌که درختان خشکی زیادی را تحمل کرده باشند، آنها را آبیاری کنید.
تنظیم زمان آبیاری و میزان آبیاری بستگی به منطقه و شرایط آب و هوایی دارد؛ به صورتی که در مناطق گرمتر به آبیاری بیشتری نیاز هست.
نیاز نوری
درخت ازگیل در دو شرایط آفتابی و نیمه سایه رشد خوبی دارد. به‌طورکلی، نیاز نوری درخت ازگیل زیاد است و نباید در طول روز کمتر از ۵ یا ۶ ساعت نور آفتاب دریافت کند. از طرف دیگر، دریافت نور طولانی به همراه دمای بالا برای گیاه مضر است و برگ‌های آن را می‌سوزاند. به همین دلیل است که درخت ازگیل در آب‌وهوا گرم دیده نمی‌شود.
دمای مناسب
درخت ازگیل تحمل تابستان‌های خیلی گرم و زمستان‌های خیلی سرد را ندارد. بهترین دما برای کاشتِ ازگیل مناطق معتدل با دماهای قابل‌تحمل است. البته این توضیح به معنی نیست که درخت ازگیل تحمل دمایی پایینی دارد، اما سرمای سخت و باد‌های سرد زمستانی به درخت آسیب می‌زنند.
خاک مناسب
خاک لومی با زهکشی خوب و کمی اسیدی بهترین انتخاب برای رشد بهتر درخت ازگیل است. با این وجود، این درخت طیف وسیعی از خاک‌ها به جز خاک‌های بسیار قلیایی را تحمل می‌کند. هرچند بهتر است خاک زهکشی خوبی داشته باشد تا ریشه‌های درخت غرقاب نشوند.
کود دهی
درخت ازگیل به کود دهی کمی نیاز دارد. در زمان کاشت درخت، می‌توانید از ۲۰ تا ۳۰ لیتر کمپوست استفاده نمایید. همین کار را تا ۲ سال اول در اوایل بهار تکرار کنید. پس از آن مگر در شرایط خاص و در صورت بروز علائم کمبود درخت به کوددهی نیاز دارد.
میوه درخت ازگیل
درخت ازگیل شکوفه‌های زیبا و خیره‌کننده سفید دارد، اما میوه ازگیل چندان زیبا و ظریف نیست. انتظار نمی‌رود که آن شکوفه‌های بسیار ظریف به این میوه‌های زمخت و غیر‌عادی تبدیل شوند. میوه‌هایی گرد با پوشش قهوه‌ای ضخیم که معمولاً به ۳ تا ۶ سانتی‌متر می‌رسند. میوه‌ها از اواخر پاییز تا اوایل زمستان می‌رسند و دارای ۵ هسته هستند. برگ‌های درخت ازگیل نیز بین ۸ تا ۱۵ سانتی‌متر رشد کرده و حالت بیضی‌شکل دارند. برگ‌های ازگیل سبز تیره بوده که در فصل پاییز به رنگ‌های پاییزی جذابی تغییر رنگ می‌دهند.
تاریخچه درخت ازگیل
قدمت درخت ازگیل با نام علمی Mespilus germanica به بیش از 3000 سال پیش برمی‌گردد. خوردن میوه ازگیل در روم باستان تا قرون‌وسطی محبوبیت زیادی داشته است. درحالی‌که امروزه در کمتر فروشگاهی میوه ازگیل برای فروش دیده می‌شود و همین موضوع باعث شده که این میوه خاص‌تر به نظر برسد.
پراکنش جغرافیایی درخت ازگیل
درخت ازگیل بومی جنوب شرقی آسیا و جنوب غربی اروپا است. شبه‌جزیره بالکان خانه درخت ازگیل محسوب شده و بهترین رشد را در این منطقه دارد. با این‌وجود، ازگیل در شمال و شرق اروپا نیز به‌خوبی رشد می‌کند. همچنین ازگیل در مناطق جنوبی بریتانیا که زمستان‌های معتدل‌تری دارد نیز گسترده است.
جمع بندی
کاشت درخت ازگیل برای زیبایی و میوه آن انجام می‌شود. البته بسیاری از درختان ازگیل موجود در شمال کشور به‌صورت خودرو رشد کرده‌اند. این درخت در مقایسه با بسیاری از درختان دیگر شرایط کاشت و نگهداری ساده‌ای دارد و بدون دردسر خاصی صاحب میوه‌های خوشمزه در وسط زمستان خواهید شد. درخت ازگیل تحمل دماهای خیلی پایین و خیلی بالا را ندارد و باید قبل از کاشت آن شرایط آب‌وهوایی محل کاشت را به‌دقت مورد بررسی قرار دهید.
مشاوره، آموزش، خرید آنلاین نهاده
باسلام من هسته ازگیل راداخل ظرف گذاشتم وپارچه نمدار روی ان گذاشتم العان جوانه زده باچه نوع خاکی درگلدان بزارمش
در مورد شرایط اب دهی و بقیه موارد نهال رو توضیح دادین اما شرایط ابو هوایی و نوع خاک برای کاشت بذر رو هم میگین؟ من بذرش رو تو گلدان اول بهار کاشتم الان پونزده سانت شده و خاک باغچه هست
سلام
من یه درخت ازگیل توی حیاط دارم بعضی از میوه ها که میریزه رو زمین بعد یه مدت سبز میشن امسال هم چندتا ازگیل کامل بدون که هسته رو جدا کنم گذاشتم داخل گلدون بعد از دوماه سبز شدن توی هوای شیراز
فکر نمیکنم احتیاح به سرد کردن و جدا کردن پوسته هسته باشه