در فصل بهار ممکن‌است با میزان باردهی کم درختان باغ و یا خشکیدگی گیاهان زراعی رو‌به‌رو شده باشید. سرمازدگی یکی از محتمل‌ترین دلایلی است که در این شرایط می‌توانید بررسی کنید. سرمازدگی گیاهان یکی از مشکلاتی‌است که در فصل زمستان یا حتی در فصل بهار برای درختان، گیاهان زراعی و حتی گیاهان آپارتمانی و زینتی ایجاد می‌شود. همانطور که اشاره‌شد سرمازدگی در گیاهان ممکن است در دو فصل مختلف ایجاد شود. سرمازدگی زمستانه و سرمازدگی بهاره نامی است که برای آنها در نظر گرفته‌می‌شود. محافظت از گیاهان در برابر تغییرات ناگهانی دمای هوا یکی از چالش‌هایی است که باغداران و کشاورزان با آن مواجه هستند. با امداد کشاورز همراه باشید تا با بهترین راه‌های پیشگیری از سرمازدگی آشنا شوید.
سرمازدگی چیست؟
سرمازدگی یکی از رایج‌ترین پدیده‌هایی است که در فصل‌های سرد سال برای گیاهان پیش آمده است. به دنبال سرمازدگی، کاهش محصول و در موارد سرمازدگی‌های شدید حتی گیاه به طور کامل از بین خواهد رفت. برای پیشگیری از دو نوع سرمازدگی که به آنها اشاره‌شد روش‌های متفاوتی وجود دارد.
سرمازدگی زمستانه
سرمازدگی زمستانه بسته به اقلیم منطقه مورد نظر ممکن‌است از اواخر پاییز تا اواخر زمستان اتفاق بیفتد. در مزارع و زمین‌های کشاورزی و همچنین در باغات روش‌های مختلفی برای پیشگیری از سرمازدگی به کار گرفته‌می‌شود. اما تمام این روش‌ها فقط تا حدی می‌توانند از سرمازدگی پیشگیری کنند. اینکه تا چه حد می‌توان در برابر سرمازدگی زمستانه مقابله کرد بستگی به عوامل زیادی دارد که می‌توان به شدت سرما، تعداد ساعاتی که دمای هوا در محدوده عدم تحمل گیاه قرار می‌گیرد، نوع گیاه، سن گیاه، تغذیه گیاه، پیشگیری‌های فیزیکی، جنس خاک، رطوبت خاک و رطوبت محیط اشاره کرد.
در مورد گیاهان یکساله و زراعی و کشت‌های فضای باز که اغلب در فصول سرد در مناطق گرمسیر کشور کشت می شوند در بعضی از سا‌ل‌ها کاهش ناگهانی دما در یک برهه زمانی می تواند خسارت سنگینی به کشت وارد کند. ممکن است دما در یک شب خیلی پایین‌تر از میانگین معمول منطقه باشد و محصولی که کشت شده تحمل این دما را نداشته باشد و دچار سرمازدگی شود. این سرمازدگی بسته به مدت زمان تداوم دمای سرد در منطقه می‌تواند خسارت صددرصد به محصول وارد کند و یا کشت را دچار افت عملکرد نماید. این پدیده (سرمازدگی) در گلخانه‌هایی که تجهیزات گرمایشی آنها ضعیف است و یا از نظر پوشش و عایق‌ها وضعیت مناسبی ندارد نیز ممکن است رخ دهد.
اگر در مورد انتخاب کود مناسب و نحوه استفاده از کود نیاز به مشاوره دارید، می‌توانید از طرق بخش مشاوره سایت با کارشناسان امداد کشاورز مشورت کنید.
راه‌حل کاهش خسارت سرمازدگی زمستانه
خب ممکن است بپرسید باید چکاری انجام داد؟ یکی از اقدامات مهم و کاربردی استفاده از برخی ترکیبات مناسب قبل از سرمازدگی در گیاه است که تا حد زیادی می‌توانند جلوی خسارت را بگیرند یا خسارت را کاهش دهند. این ترکیبات معمولا شامل برخی از اسیدهای آمینه مثل پرولین، سیلیس، کلسیم و پتاسیم هستند. اسیدهای آمینه‌ای سیستم مقاومت گیاه را در برابر تنش‌های سرمازدگی افزایش می‌دهد، به طوری که توانایی مقابله سلول‌های گیاهی با سرما بیشتر خواهد شد. این درحالی است که عناصر دیگر که به آنها اشاره شد (کلسیم، پتاسیم و سیلیس) نه تنها موجب غلیظ شدن شیره گیاهی می‌شوند بلکه باعث افزایش ضخامت دیواره سلول‌های گیاهی شده و نفوذ سرما را سختتر می‌کنند.
کود فسفیمکس یک لیتری اسپانیایی
کود بوتامیسول (ضدتنش) نیم کیلویی اسپانیایی
چه زمانی باید از ترکیبات ضد سرما استفاده کرد؟
اگر پیش بینی‌های هواشناسی را مرتبا رصد نمایید می‌توانید با تخمین اینکه چه موقع کاهش دمای شدیدی اتفاق خواهد افتاد می‌توانید یک تا دو هفته قبل از احتمال وقوع سرما از ترکیبات مورد نظر استفاده کنید. با استفاده به موقع از ترکیباتی مانند اسید آمینه آمینو اسپارک و ترکیبات کلسیمی و پتاسیمی اثرگذاری آنها بیشتر خواهد شد. البته برخی از ترکیبات تحت عنوان آنتی شوک هم وجود داشته که بعد از وقوع سرمازدگی می‌توانند خسارت ناشی از تنش سرمازدگی را تا حدی کاهش دهند.
نکات ضروری برای کاهش خسارت سرمازدگی زمستانه در باغات
- برای باغات در آخرین هفته‌های سبز برگی درختان، از کودهای ازته استفاده نکنید.
- قبل از آغاز فصل سرما هنگامی که درختان هنوز سرسبز هستند از انجام هرس پرهیز کنید. زیرا در این زمان، هرس موجب تحریک درخت به رشد رویشی شده در نتیجه ساقه‌های تازه تشکیل شده مقاومتی در برابر سرما نخواهند داشت.
- در هفته‌های آخر سرسبزی درختان از کودهایی مثل سولفات پتاسیم همراه آخرین آبیاری درخت استفاده نمایید.
- پس از استفاده از کودهای حاوی پتاسیم و کلسیم، آبیاری دیگری انجام ندهید تا شیره گیاهی درخت غلیظ باقی بماند.
- پس از برداشت کامل محصول و در آخرین روزهایی که درختان سرسبز هستند، محلولپاشی فروت ست، فسفیت پتاسیم و برخی اسیدهای آمینه فراموش نشود.
- در مناطق سردسیر بعد از ریزش برگ‌ها ساقه شویی با بردوفیکس و پس از آن رنگ کردن تنه درخت‌ها با رنگ محافظ تنه می‌تواند باعث پیشگیری از سرمازدگی شود.
- در برخی مناطق، باغداران با استفاده از گونی، کارتن و نایلون دور تنه درخت‌ها را می‌پوشانند. البته این روش ممکن است باعث تجمع رطوبت در اطراف تنه و افزایش احتمال بروز بیماری‌های قارچی شود.
- با تمام این تدابیر، باز هم در شب‌های یخبندان استفاده از آبپاش‌ها و آبیاری و آبپاشی با آب گرم، روشن کردن بخاری‌های باغی و آتش روشن کردن برای ایجاد دود در باغ‌ها انجام می‌شود.
این اقدامات همه مربوط به سرمازدگی زمستانه است. حال برای کاهش خسارات ناشی از سرمازدگی بهاره چه باید کرد.
سرمازدگی بهاره
نوع دیگر سرمازدگی، مربوط به سرمای بی‌موقع و پیش بینی‌نشده در اوایل بهار است. یعنی زمانی که پس از زمستان و گرم شدنِ هوا و بیدار شدنِ درختان مجددا هوا سرد می‌شود. در این زمان حساسیت درختان به سرما بسیار بیشتر است. حتی دماهای نزدیک به صفر درجه هم می‌تواند خسارات سنگینی را به درختان وارد نماید. زیرا ساقه‌ها، برگ‌ها و جوانه‌های درختان در این زمان همه نورس و جوان هستند و مقاومتی در برابر دمای پایین ندارند. غلیظ کردنِ شیره گیاهی با محلول پاشی کودهایی مانند فروت ست و یا اسیدهای آمینه می‌تواند تا حدی کمک‌کننده باشد. همچنین روشن کردن بخاری و ایجاد دود در باغ با روشن کردن آتش تا حدی خسارات ناشی از سرمای بهاره را کاهش می‌دهد. توجه داشته‌باشید که در این برهه به دلیل وجود شکوفه‌ها نمی‌توان از آبپاشی آب گرم استفاده کرد.
بهترین زمان برای کاشت نهال در مناطق مختلف
با توجه به مطالبی که در مورد تنش دمایی گفته‌شد، ممکن است برای شما سوال ایجاد‌شود که چه موقع باید برای کاشت درختان جدید اقدام‌کنید که در معرض سرمازدگی قرار نگیرند. برای این مورد باید منطقه مورد نظر را حتما در نظر بگیرید. احداث باغ جدید و کاشت نهال در مناطق سردسیر بهتر است بعد از پایان دوره یخبندان و خطر سرمازدگی زمستانه انجام شود. این درحالی است که در مناطق معتدل و گرمسیر می‌توانید نهال‌ها را در ابتدای پاییز کاشته تا در فصل خنک و به دور از تنش گرما، درخت ریشه‌زایی‌کرده و در محل جدید به خوبی مستقرشود و بتواند فصل گرم را تحمل کند.
اگر هنوز هم در مورد مراقبت از باغ و مزرعه خود در فصل‌های سرد سال نیاز به راهنمایی دارید، می‌توانید از طریق تماس با شماره‌ی ۰۲۱۸۸۱۰۸۲۴۷ یا با استفاده از پیام رسان‌های مختلف با شماره 09045403196 با کارشناسان امداد کشاورز از ارتباط برقرار کرده و بهترین توصیه‌ها را دریافت کنید.
مشاوره، آموزش، خرید آنلاین نهاده