درختان مانند یک کودک در حال رشد نیاز به آب،غذا، مواد مغذی و مراقبت دارند و بدون تغذیه مناسب در معرض حمله انواع حشرات، آفات و بیماریها قرار میگیرند. مراقبت از درختان شامل آبیاری، کوددهی، سمپاشی و هرس است تا در مسیر رشد بدون هیچ مشکلی حرکت کنند. درختانی که در شرایط جوی و خاک مساعد رشد میکنند برای میوهدهی و تامین انرژی نیاز به کود دارند. البته اغلب اوقات واژه کود اشتباه درک و معنا میشود. در واقع باید بدانید که «کود» غذای درختان نیست. چون گیاهان از طریق فتوسنتز غذای خود را تامین میکنند. کود یک ماده معدنی و مغذی است که نیاز درختان برای رشد و فتوسنتز را فراهم میکند.
شاید اگر بخواهیم با مثال بگوییم؛ کود مانند مولتیویتامین نیاز روزانه بدن انسان را برای سلامتی فراهم میکند. چه کود و چه مولتی ویتامین هردو باید در زمان خاصی به درخت یا انسان برسد.
باید پس از انتخاب کود مناسب، بهترین زمان برای کود دادن به درختان و میزان مصرف کود را مشخص کرد.
زیرا این یک مسئله حیاتی برای ادامه زندگی و روند رشد درخت است. در این مقاله از مجله امداد کشاور میخواهیم درباره بهترین زمان برای کود دادن به درختان صحبت کنیم. اگر شماهم دغدغه مراقبت از درختان را دارید و میخواهید درباره بهترین زمان برای کود دادن به درختان اطلاعات بیشتری داشته باشید تا پایان این مقاله همراه ما باشید. به پرسشهای شما پاسخ میدهیم و همراهتان هستیم تا سالمترین درختان و محصولات را پرورش دهید.
بیشتر بخوانید: بهترین زمان برای کود
انواع کود
کودها انواع مختلفی دارند؛ کودهای موجود در بازار به کودهای شیمیایی، کود آلی (کود حیوانی)، کود گیاهی، کودهای آهن، کودهای میکرو، کودهای مخصوص درختان میوه و کودهای مایع تقسیمبندی میشود.
بهترین زمان کوددهی درختان میوه و مرکبات
بهترین زمان برای کود دادن به انواع درختان از جمله میوه هایی مانند گیلاس، سیب، انگور و … و مرکبات، زمانی است که رشد درخت متوقف شده و برای مدتی ثابت مانده است. همچنین زمانی که برگ درختان بی دلیل زرد میشود و شروع به ریختن میکند بهترین زمان برای کود دادن به درختان است. چرا که درخت از شدت ضعف و از دست دادن مواد مغذی رشدش متوقف و برگهایش شروع به ریزش میکند. اندازهگیری رشد سالیانه شاخ و برگ درختان و بررسی میزان رشد آن نیز یکیدیگر از راههای بررسی زمان کوددهی است، اما چه کودی را انتخاب کنیم و چه زمان و اندازهای به درخت کود بدهیم؟ به غیر از کود ماهی برای مرکبات، چه کود دیگری باید استفاده کنیم؟
کود دهی درختان
کود دهی درختان معمولا در دو نوبت خواب زمستانه و بهار انجام میشود. البته این وحی منزل نیست و ممکن است در تابستان با ضعیف شدن خاک و مواد مغذی روبرو شوید و مجدد کوددهی را انجام دهید. در واقع شما باید زمانی که درخت به کود نیاز دارد به آن کود دهید. اگر در بهترین زمان به درختان کود دهید آنها در برابر انواع آفات و بیماریها مقاوم میشوند و میتوانند باردهی خوبی داشته باشند. درختان دقیقا مانند انسانها اگر با کمبود ویتامین و مواد مغذی مواجه شوند بیمار میشوند و عملکرد خود را از دست میدهند. پس شش دانگ حواستان را به گیاه بدهید تا با زبان خود وضعیتش را گزارش کند.
از سوی دیگر کشاورزان از ترس خطر سوختگی ریشه درختان نیز دیر اقدام به کوددهی میکنند و این سبب کاهش عملکرد درخت میشود. در نتیجه درخت فقط میتواند مواد غذایی ذخیرهای که استفاده کرده بود را جایگزین کند. انجام آزمایش خاک قبل از کوددهی برای انتخاب کود مناسب درختان میوه بسیار مهم است. یک عدم تعادل کوچک در مواد مغذی خاک میتواند روی کیفیت میوهها موقع باردهی درخت تاثیر چشمگیری بگذارد.
از سوی دیگر مصرف زیاد کودهای شیمیایی در زمان نادرست سبب آسیب زدن به زمین و آلوده شدن آبهای زیر زمینی میشود.
زمان استفاده از کود حیوانی برای درختان
در سال اول رشد درخت (مثلاً درخت سیب) بهتر است تا زمانی که نهال، حداقل 15 سانتیمتر به ارتفاع آن افزوده شود برای دادن کود دامی صبر کنید. بعد از مشاهده اولین علائم رشد، بسته به نیاز خاک میتوانید مقداری کود به خاک بدهید و این مقدار را پس از 4-8 هفته تکرار کنید. تعیین مقدار مورد نیاز کود دامی باید توسط کارشناس کشاورزی تعیین شود که میتوانید در این رابطه با کارشناسان امداد کشاورز صحبت کنید.
اگر شما در یک منطقه گرم و مرطوب زندگی میکنید، اواخر تابستان یا اوایل پاییز بهترین زمان برای دادن کود دامی است. باغداران حرفهای، کود دامی یا کود نیتروژن را بعد از چیدن آخرین میوه و قبل از آخرین آبیاری عمیق سال به درخت میدهند.
کوددهی سنتی
ممکن است شنیده باشید که تغذیه درختان باید همیشه در اوایل بهار یا اواخر زمستان انجام شود. این توصیه برای مناطق سرد با خطر یخبندان زیاد و دمای خیلی پایین در طول ماههای زمستان ممکن است صحیح باشد. کوددهی، دقیقاً در زمان قبل از گل دادن درختان، یک راهکار سنتی است زیرا نیتروژن دهی آخر فصل میتواند رشد را در مناطق سرد تحریک کند. جوانههای جدید مستعد آسیب پذیری از هوای سرد هستند که به سرمازدگی شناخته میشود.
کود دهی زمان خواب درختان
بهترین زمان برای مصرف کودهای دامی برای درختان، زمان خواب آنها در زمستان است. با این روش که با فاصله چهل سانتیمتر از تنه درخت و به روش چالکود یا صورت حلقوی دور درخت استفاده میشود. روش کود دهی باید در جهتهای مختلف درخت باشد. مثلا یک سال در جهت غربی، یک سال شرقی، شمال و جنوب درخت کود دهی انجام شود. چالکود باید حدود چهل سانتیمتر عمق داشته باشد و کودها داخل چال ریخته شده و باخاک پوشانده شود. در این روش میتوان از کودهای برگ یا برگهای خود درخت همراه با کودهای دامی برای دفن زیر خاک استفاده کرد. در روش چالکود کودها به مرور زمان پوسیده و زمان جذب را برای درختان آسان میکند. زمانی که درخت در فصل بهار بیدار میشود با اولین آبیاری شروع به جذب کودهای زمستانه میکند.
این نوع کودهی برای درختان در حال باردهی قابل استفاده است و برای نهالهای تازه کشت شده مصرف کود توصیه نمیشود. دلیل استفاده از کود به صورت حفرهای در عمق زمین (چالکود) استفاده ریشه درخت از کود و عدم استفاده علفهای هرز از آن برای رشد است. کود دهی در روش چالکود که از چهل سانتیمتری تنه درخت شروع میشود، بهتر است تا آخرین نقطه سایه انداز درخت کوددهی انجام شود.
بهترین زمان چالکود درختان
یکی از روشهای کوددهی به درختان، روش چالکود است. در این روش، کودهای مورد نیاز درخت که عمدتاً از کودهای آلی و کودهای ارگانیک و حیوانی تشکیل است در چالهای با عمق مشخص و فاصله مشخص از سایه انداز درخت، ریخته میشود. بهترین زمان برای چالکود دادن به درختان میوه از اوایل آذرماه تا اواسط بهمنماه است.
کود دهی فصل بهار
جهت استفاده از کودهای شیمیایی برای درختان بهتر است خاک را به مراکز آزمایشگاهی ارجاع داده تا با آزمایش خاک میزان مواد آلی خاک را سنجیده و طبق آن میزان مصرف کود شیمیایی را مشخص کنند. کودهای شیمیایی نظیر فسفات، آمونیاک، نیتروژن را معمولا در فصل شکوفهدهی به صورت چالکود با فاصله سی سانتی متر از درختان استفاده میشود. بعضی از این کودها را میتوان در زمان آبیاری درختان استفاده کرد؛ به این روش که کود را در آب حل کرده و هنگام آبیاری همراه با آب جذب درختان میشود.
کودهای شیمیایی
کودهای شیمیایی که به صورت چالکود استفاده میشود در حفرههای کوچک اطراف درخت تا آخرین نقطه سایه انداز درخت باید دفن شوند. عمق حفرهها باید به گونهای با کود پر شود که سه الی پنج سانتیمتر خاک روی آن را بپوشاند. همچنین کودهای شیمیایی را نباید روی سطح زمین و اطراف درخت پاشید.
میزان و زمان استفاده از کودهای شیمیایی برای درختان میوه متفاوت است. برای میوههای بهاری نظیر گیلاس، آلبالو و دادن کود درخت زردآلو از زمان شکوفهدهی تا اواسط بهار میتوان کود شیمیایی استفاده کرد.
برای میوههای تابستانی و پاییزی نظیر گلابی، انگور، تا قبل از رسیدن میوهها تا اواخر بهار استفاده کرد.
شرایط کوددهی به نهالهای تازه کشت شده
نهالهای تازه کشت شده و درختان تازه نفس در اولین فصل رشد خود نباید کوددهی شوند تا زمانی که ریشههایشان به رشد کافی برسد و محکم شود. کوددهی به درختان تازه نفس سبب سوختن ریشه آنها میشود. چون ریشه آنها ضعیف است و تحمل این حجم از مواد معدنی و مغذی را ندارد و احتمال خشکیدن درخت بسیار زیاد است.
بهترین زمان برای دادن کود آهن به درختان
زمان مصرف کودهای آهن برای درختان میوه مثل سیب و … در زمان شکوفهدهی و در عمق 5 سانتیمتری زمین معمولا با روش چالکود و در حفرههای کوچک دفن میشود. میزان مصرف کودهای آهن بر حسب جدول مصرفی روی بسته بندی کودهای ذکر شده است. کودهای آهن را اگر بخواهید با آبیاری استفاده کنید، بهتر است در زمانی باشد که نور آفتاب بر روی آن نتابد؛ چون کودهای آهن با تابش نور آفتاب خنثی میشود. همچنین یک سری از کودهای آهن مایع هستند و روی برگ درختان سمپاشی میشوند. میزان مصرف کودهای آهن نسبت به کودهای دیگر برای درختان بسیار محدود است و میزان مصرف آن روی بستهبندی آن درج شده است.
میزان مصرف کود برای درخت
زمانی که تصمیم میگیرید کود دهی درختان را آغاز کنید، اولین قدم آزمایش خاک است. باید خاک محل کشت درختان را برای آزمایش به آزمایشگاههای مخصوص کشاورزی برده تا بتوانند با تفکیک بگویند خاک منطقه چه کمبودهایی دارد و با استفاده از نتایج آزمایش و کمبود مواد خاک، کود مناسب برای درختان را انتخاب و کوددهی را شروع کنید.
برای میزان مصرف کود باید از بروشورها و جدولهای مصرفی درج شده روی بستهبندی کودها استفاده کنید و حتما از یک مهندس کشاورزی متخصص مشاوره بگیرید. زیرا میزان و زمان مصرف استفاده از کود برای هر درخت میوه متفاوت است.
جمعبندی
در این مطلب از مجله امداد کشاورز درباره بهترین زمان کوددهی به درختان و روشهای کوددهی آن صحبت کردیم. همانطور که باهم خواندیم بهترین راه برای تشخیص بهترین زمان برای کود دادن به درختان مراجعه به نزدیکترین آزمایشگاه کشاورزی منطقه و آزمایش خاک است. پس از آن مشاوره گرفتن از یک مهندس کشاوزی برای انتخاب کود مناسب براساس نتایج آزمایش خاک که بتوانید بهترین کود را انتخاب کنید توصیه میشود. چنانچه سوالی درخصوص کوددهی درختان دارید؛ مشاوران ما در امداد کشاورز پاسخگوی سوالات شما هستند. ما کنارتان هستیم تا باغی سرسبز و سالم داشته باشید.