خاک مناسب برای کشت خیار محصولاتی که در گلخانه رشد میکنند نسبت به محصولاتی که در زمینهای معمولی میرویند. نیاز به مراقبت بیشتری دارند.خاک مناسب برای کشت خیار خاک محصولاتی که در زمینهای معمولی رشد میکنند. پس از رشد گیاه، زمان کافی برای بازسازی و ترمیم خود را دارد اما خاک در محیط گلخانه به دلیل گرم بودن هوا و اینکه خاک به طور مداوم در حال استفاده شدن است نیاز به توجه ويژه دارد.
اگر به این نکات توجه کنید. گیاه سالمی خواهید داشت. باتوجهبه هزینههای خیلی بالای گلخانه، اگر بهترین و گرانترین تجهیزات را هم فراهم کنید. ولی به خاک توجه نکنید نتیجه خوبی نخواهید گرفت. گیاه بی کیفیتی رشد میکند و در نتیجه در روند سودآوری به مشکل برمیخورید. در بین محصولات گلخانهای خیار جزو محصولاتی است که به میزان بیشتری نسبت به سایر محصولات کشت میگردد. با امداد کشاورز همراه باشید تا با مشخصات بهترین خاک برای کشت در گلخانه بهخصوص خیار گلخانهای آشنا شوید.
بیشتر بخوانید: خاک مناسب برای کشت خیار
نوع خاک گلخانه را شناسایی کنید
خاک مناسب برای کشت خیار قبل از هر مسئلهای باید بدانید نوع خاک گلخانه شما چیست؟ پس بهتر است قبل از اقدام به هر کاری با انجام یک آزمایش خاک دقیق خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک را به خوبی آنالیز کرده. و با توجه به نتیجه آن، اقدام به تغییر ساختمان خاک و بهبود بافت آن نمایید. به طور کلی بافت خاک ممکن است جزو یکی از دستههای زیر باشد:
- خاک شنی: بیشتر از ذرات ماسه تشکیل شده که مواد غنی را بهخوبی نگه نمیدارد.
- خاک سیلت: از ترکیب سنگ و مواد معدنی تشکیل شده که بزرگتر از خاک رس و کوچکتر از ماسه هستند.
- خاک رسی: از مواد معدنی و آب تشکیل شده که بیشتر ترکیبات معدنی دارد تا مواد عالی.
- خاک لومی: از ترکیب ماسه، سیلت، خاک رس و هوموس تشکیل شده است. هوموس یک خاک به رنگ تیره و دارای مواد آلی بوده که از بقایای پوسیده گیاهان و حیوانات ساخته شده است. هوموس رطوبت خاک را حفظ میکند و بهترین خاک برای رشد گیاهان است.
بهترین خاک برای کشت گلخانهای
بعد از مشخص شدن بافت خاک میتوانید. با اضافه کردن مواد آلی و کمپوستهای مناسب ساختمان خاک را بهبوددهید. در واقع مخلوط کمپوست، خاک لومی و خاک گلدانی (ترکیبی از پیت ماس، پرلیت و ورمی کولیت) بهترین خاک برای رشد گیاه در گلخانه است. در صورت نیاز به اصلاح خاک برای ترکیب مواد آلی و کمپوستهای مختلف یک گودال عمیق حداقل به عمق 1 متر حفر کنید (خاک را از هر دو جهت بکنید). تا بتوانید بافتهای سختی که ریشه گیاه و آب نمیتواند. به آن نفوذ کند نرم شود. پس از کندن خاک بهراحتی میتوانید هر نوع خاک، کمپوست و کودی را با خاک ترکیب نمایید.
بعد از اصلاح بافت و ساختمان خاک برای بهرمندی از یک کشت خوب و پربازده در گلخانه باید عوامل دیگری را نیز مورد توجه قرار دهید، در ادامه به هر یک از این عوامل اشاره خواهد شد.
آب آبیاری
بررسی میزان شوری و اسیدیته آب در کشت گلخانهای یکی از بهترین اقدامات قبل از کاشت است. به همین دلیل منبع آب آبیاری را نیز باید مورد آزمایش قرار دهید. در واقع در گلخانه میزان تبخیر بسیار بیشتر از زمینهای آزاد مانند مزرعه و باغات است. و نمکها بیشتر در خاک باقی میمانند. در نتیجه خاکهای گلخانهای تحمل کمتری در برابر نمک دارند. پس نباید از آبی که میزان شوری بالایی دارد. برای آبیاری محصولات گلخانهای مانند خیار استفاده کرد. اگر آب گلخانه، میزان بالایی از سدیم و رسانایی بالایی داشته باشد. گیاه آسیب خواهد دید. پس بهترین توصیه این است که با انجام آزمایش آب و آنالیز آن قبل از کاشت. هر گونه محصولی اقدام به رفع مشکل نمایید.
اگر میخواهید خیار گلخانهای کشت نمایید اما منبع آب شور است، میتوانید از دستگاه آب شیرین کن صنعتی برای کاهش میزان شوری استفاده کرده (بهخصوص در کشتهای هیدروپونیک) و همچنین از کودهای کلسیمی (ضد شوری) در هنگام آبیاری استفاده نمایید.
زهکشی خاک گلخانه
خاک مناسب برای کشت خیار طراحی یک سیستم زهکشی مناسب در گلخانه یکی از بهترین گزینهها برای کاهش بروز احتمال بیماریهای گیاهی، بهبود رشد گیاه، افزایش عملکرد گیاه، جلوگیری از طغیان برخی آفات مهم و همچنین کاهش هدر رفت آب است. به همین دلیل با انجام یک آبیاری با برنامه منظم و زهکشی مناسب میتوانید راندمان گلخانه را بالا ببرید. همچنین در زمان باریدن باران سعی کنید آب باران را در یک مخزن جمع کنید. آب باران برای رشد گیاه بسیار مناسب است اما سیلاب اصلا مناسب نیست و مضر است.
حتما قبل از کاشت گیاه خاک و آب را مورد آزمایش قرار دهید که میزان کود، آهک، سنگ گچ و غیره را بدانید و اقدام به اصلاح بافت خاک و آب نمایید. اگر بعد از کاشت تصمیم به انجام آزمایش بگیرید هزینه اصلاح خاک و آب خیلی بیشتر میشود.
نماتد
نماتدها در واقع نوعی کرم گرد هستند که بهصورت انگل در گیاهان، جانوران، خاک و آب زندگی میکنند و یکی از فراوانترین موجودات روی کره زمین به شمار میآیند. در کشت گلخانهای یکی از مهمترین مشکلاتی که ممکن است کشت شما را تحت تاثیر قرار دهد وجود نماتدهای بیمارگر در خاک گلخانه است. به همین دلیل یکی دیگر از اقدامات مهم و حیاتی قبل از اقدام به کشت و یا حتی احداث گلخانه بررسی نماتدهای موجود در خاک است. از اینرو حتماً خاک را از نظر انواع نماتد بررسی کرده، اگر تعداد نماتدها در خاک گلخانه شما زیاد است و یا نماتدهای خسارتزا در خاک گلخانه وجود دارد میتوانید با استفاده از روشهای زیر با این مشکل مواجه نمایید.
- ضد عفونی حرارتی خاک گلخانه
- استفاده از نماتد کشهای مناسب
- تغییر PH خاک (اسیدی کردن PH خاک سبب کاهش فعالیت نماتد خواهد شد)
- تعویض خاک گلخانه
پیداکردن خاک مناسب اولین و اصلیترین مرحله برای کشت است. باید بدانید باتوجهبه محیط، بذر و … چه نوع خاکی برای شما مناسبتر است. مقاله نحوه شناخت بهترین خاک برای باغچه را مطالعه کنید.
فاصله کشت گلخانه
چیدمان گلخانه تأثیر زیادی در رشد گیاه دارد، باتوجهبه خطوط آبیاری و خطوطی که در زمان احداث گلخانه در نظر گرفتهاید گیاه را باید بکارید. به همین دلیل قبل از کاشت با انتخاب نوع محصول باید این فاصلهها را به خوبی مشخص نمایید تا راندمان گیاه افزایش یابد. مثلاً بعضی از انواع گیاهان در تراکم بالا اصلا رشد نمیکنند و آسیب میبینند و برخی از انواع گیاه در تراکم پایین رشد نمیکنند. به عنوان مثال در کشت خیار گلخانهای بهترین فاصلهای که برای بین بوتهها بر روی یک خط باید در نظر بگیرید 40 تا 45 سانتیمتر بوده و فاصله خطوط کاشت از هم بهتر است 60 سانتیمتر باشد. البته توجه داشته باشید که با توجه به فصل کاشت خیار این فاصله میتواند تغییر کند، در واقع در کشت زمستانه خیار، این فاصله را باید بیشتر در نظر بگیرید تا تهویه بوتهها به خوبی انجام بگیرد.
بذر تأیید شده بخرید
هر بذر ویژگیهای منحصر به فرد خود را دارد و مناسب برای منطقه و شرایط خاصی است. به همین دلیل قبل از کاشت با کارشناسان مجرب امداد کشاورز مشورت نمایید تا بهترین و مناسبترین بذر را با توجه به هدفی که دارید به شما معرفی نمایند. پس از مشخص شدن نوع بذر برای اینکه اطمینان حاصل نمایید که بذرهای تهیه شده دارای قوه نامیه بالایی بوده و عملکرد بالایی دارند بهتر است از بذرهای اصولی و تأیید شده استفاده کنید.
تغذیه صحیح محصول گلخانهای
شرایط گلخانه روی رشد گیاه تأثیر دارد و گیاه خیلی سریعتر از محیطهای دیگر رشد میکند، در نتیجه باید برنامه تغذیهای بسیار اصولی برای آن در نظر گرفته شود. برخی از گلخانهداران فکر میکنند با اضافهکردن بیش از حد کودهای شیمیایی محصول بیشتری خواهند داشت اما اگر این کودها زیاد مصرف شوند عواقب جبرانناپذیری به همراه خواهند داشت. به همین دلیل باید طبق مرحله رشدی و نیاز گیاه، کودهای مورد نیاز برای گیاه را مورد استفاده قرار داد. استفاده از کودهای حاوی عناصر ماکرو و میکرو مانند ازت، فسفر، پتاسیم، آهن، منیزیم، روی، بور و … برای پرورش خیار گلخانهای (با توجه به مرحله رشدی آن) توصیه میگردد. برای اینکه بهترین برنامه غذایی کشت خیار گلخانهای را بیابید بهتر است مقاله مربوط به برنامه غذایی خیار گلخانهای را مورد مطالعه قرار دهید.
سطح pH و EC خاک گلخانه را به طور مرتب بررسی کنید
PH مناسب برای خاک باید بین 6 تا 7 باشد. اگر این مقدار بیشتر از 7 باشد گیاه بهشدت آسیب میبیند و آهن را نمیتواند جذب کند و اگر PH از 6 کمتر باشد عمر خاک کم میشود و گیاه نمیتواند مواد مغذی را جذب کند و بهطور کلی باعث آسیب به خاک و گیاه میشود. مقدار EC در گلخانه به دلیل تبخیر و تعریق زیاد، بسیار بالا است. زمانی که EC زیاد شود گیاهان نمیتوانند مواد مورد نیاز را جذب کنند و همین دلیل باعث میشود EC بیشتر تولید شود. اگر میزان EC در خاک زیاد است خاک را با مقدار زیادی آب بشویید تا نمکها از ریشه شسته شوند و یا همانطور که قبلا اشاره شد از ترکیبات ضد شوری استفاده نمایید.
خاک گلخانه را هوادهی کنید
هوادهی خاک برای رشد گیاه ضروری است و باید ریشه جایی برای عبور و مرور هوا داشته باشد تا بتواند بهخوبی رشد کند. سعی کنید خاک را طوری انتخاب کنید تا تراکم کمتری داشته باشد که محلی برای تنفس ریشه و عبور آب داشته باشد. همچنین آب دادن بیش از حد به گیاه باعث خفگی آن میشود. اکسیژن باید به عنوان یک مسئله مهم در کشت گیاه در نظر گرفته شود.
زمانی که گیاه در اثر آبیاری زیاد یا تراکم خاک خفه میشود، نمیتواند اکسیژنی که برای بالابردن آب نیاز است را تأمین کند، به همین دلیل گیاه پژمرده میشود، و به دنبال آن درصد بیمار شدن گیاه پژمرده بسیار بیشتر از گیاه سالم خواهد بود. توصیه میکنیم یک دستگاه برای سنجش میزان رطوبت گلخانه و اکسیژن خاک داشته باشید و سعی کنید در پایان روز از آبیاری خودداری کنید چرا که این کار در طولانی مدت موجب ایجاد برخی بیماریها در گیاه میشود.
